Sprawozdawczość ESG w UE jest obowiązkowa dla największych podmiotów od 2017 na mocy dyrektywy NFRD (NonFinancial Reporting Directive, 2014/95/UE)1[1] . Nałożyła ona obowiązek ujawniania danych niefinansowych na duże jednostki interesu publicznego, czyli firmy giełdowe i instytucje finansowe zatrudniające ponad 500 pracowników[2] . Pierwsze raporty musiały zostać opublikowane za rok finansowy rozpoczynający się w 2017. Dyrektywa daje dużą dowolność, jeśli chodzi o wybór standardu raportowania, ujawniane informacje czy formę raportu, a wydawane przez Komisję Europejską (KE) wytyczne nie miały charakteru obligatoryjnego.
W grudniu 2019 KE zapowiedziała rewizję tej dyrektywy jako element Europejskiego Zielonego Ładu. Raportowanie ESG miało zostać dostosowane w większym stopniu do realizacji Planu działania w zakresie finansowania zrównoważonego rozwoju. Wymogi dotyczące ujawnianych informacji miały zostać doprecyzowane i znacznie rozbudowane, poszerzone miało być grono firm objętych raportowaniem. Jednocześnie zrezygnowano z określenia „niefinansowe”, gdyż uznano, że kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem zdecydowanie nie są obojętne dla sytuacji finansowej firmy. W końcu konieczne było dopasowanie raportowania do innych przepisów dotyczących zrównoważonego finansowania.
W grudniu 2022 podpisano dyrektywę o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive, 2022/2464/UE). Weszła ona w życie 5.01.2023, a kraje członkowskie UE mają czas do 5.07.2024 na jej implementację do krajowych systemów prawnych. Dyrektywa dostosowuje sprawozdawczość niefinansową firm do rozporządzenia SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation, (UE) 2019/2088) regulującego w jaki sposób uczestnicy rynków finansowych i doradcy finansowi powinni ujawniać informacje na temat zrównoważonego finansowania inwestorom końcowym. CSRD uwzględnia również wymogi wynikające z rozporządzenia (UE) 2020/852 w sprawie Taksonomii UE zawierającego jednolite ramy klasyfikacji zrównoważonych inwestycji oraz opisującego sposób kwalifikacji danej działalności jako zrównoważonej. Zastosowanie CSRD przez firmy dostarczy uczestnikom rynków finansowych informacji potrzebnych do oceny stopnia zrównoważenia i jeszcze bardziej zwiększy powiązanie wyników firmy w tym zakresie z dostępem do finansowania.
Obecnie toczą się prace nad kilkoma rozporządzeniami wykonawczymi KE związanymi ze stosowaniem CSRD. Najważniejsze z nich dotyczą nowych, Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju (ESRS). Pierwszy, bazowy pakiet standardów miał zostać przyjęty przez KE do końca czerwca 2023, wiadomo już jednak, że termin ten będzie przesunięty. W dalszej kolejności zostaną prawdopodobnie przyjęte dwa kolejne pakiety standardów – sektorowe i uproszczone standardy dla MŚP. Istotne będzie rozporządzenie o europejskim pojedynczym punkcie dostępu (European Single Access Point) ustanawiające ogólnodostępną platformę danych, w tym o zrównoważonym rozwoju, dotyczących przedsiębiorstw unijnych. Również szczegóły sporządzania zewnętrznych audytów raportów mają być uregulowane specjalnym rozporządzeniem.
Warto zauważyć, że trwają również prace nad innymi inicjatywami prawnymi, które mają wiele punktów stycznych z CSRD. Szczególnie istotne są te, które podobnie jak CSRD zwiększają obowiązki firm w stosunku do analizowania i ujawniania informacji o ich łańcuchach dostaw. Jedną z ważniejszych jest dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju CSDD (Corporate Sustainability Due Diligence). Nałoży ona na duże przedsiębiorstwa, a pośrednio na ich dostawców, dodatkowe wymogi dotyczące zarządzania kwestiami związanymi ze zrównoważonym rozwojem w łańcuchu wartości, czyli jest w dużym stopniu komplementarna w stosunku do CSRD[3] . Podobne skutki dla firm w kontekście łańcucha wartości, choć znacznie węższy zakres branżowy, ma również procedowany projekt rozporządzenia o sprzedaży na rynku unijnym i eksporcie niektórych produktów związanych z wylesianiem.
Zobacz także: Raportowanie zrównoważonego rozwoju – rewolucja czy ewolucja?
-
Implementowaną do polskiego prawa ustawą o rachunkowości (Dz. U. z 2017 r., poz. 61) ↑
-
Dyrektywa 2013/34/UE za jednostki interesu publicznego uznaje spółki, których zbywalne papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym któregokolwiek państwa członkowskiego, instytucje kredytowe i zakłady ubezpieczeń, jak również inne podmioty wyznaczone przez państwa członkowskie. ↑
-
Podobne skutki ma obowiązująca od początku 2023 w Niemczech ustawa dot. należytej staranności w łańcuchach dostaw (Lieferkettengesetz). Jej przepisy odnoszą się zarówno do firm działających w Niemczech, jak i całego ich łańcucha dostaw, czyli pośrednio również wielu firm polskich. ↑
**Materiał pochodzi z raportu PKOBP:Monitoring Branżowy - Raportowanie ESG w świetle dyrektywy CSRD, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
