Ostatnie miesiące minionego roku przyniosły wyraźne schłodzenie aktywności ekonomicznej w polskiej gospodarce. Dynamika PKB obniżyła się w 4Q 2022 do 2,0% r/r z 3,6% r/r w 3Q 2022, poziomu najniższego od początku 2021 r. Jeszcze wyraźniej na ostudzenie koniunktury wskazały dane odsezonowane, według których gospodarka skurczyła się o 2,4% kw/kw, najsilniej od wybuchu pandemii w 2Q 2020 r.
Należy przy tym zwrócić uwagę, że hamowanie gospodarki następuje po okresie jej dynamicznego wzrostu w ostatnich dwóch latach, który napędzany był silnie ekspansywną polityką gospodarczą w czasie pandemii, zniesieniem obostrzeń przeciwepidemicznych, transferami społecznymi łagodzącymi wpływ wysokiej inflacji (w tym także tzw. wakacjami kredytowymi), a także napływem uchodźców z Ukrainy. W dalszym ciągu PKB Polski jest ok. 7% wyższy niż w przedpandemicznym 4Q 2019, co jest wraźnie lepszym wynikiem w stosunku do większości krajów Unii Europejskiej. Pomimo wyraźnego wyhamowania popyt w gospodarce pozostaje relatywnie wysoki i chłodzenie koniunktury jest pożądane do zrównoważenia gospodarki i opanowania presji inflacyjnej.
Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za pogorszenie koniunktury jest spadek popytu konsumpcyjnego. Wysoka inflacja i wysokie stopy procentowe ograniczają siłę nabywczą dochodów rozporządzalnych gospodarstw domowych. W 4Q 2022 r. konsumpcja prywatna spadła o 2,5% % kw/kw (dane odsezonowane) i tylko w czasie lockdownu w 2Q 2020 r. zanotowany był gorszy wynik. Dane o sprzedaży detalicznej za styczeń i luty wskazują na dalsze kurczenie się popytu konsumpcyjnego. W lutym sprzedaż detaliczna spadła o 5,0% r/r i był to najsłabszy wynik od listopada 2020 r. Częściowo jest to efekt wysokiej bazy odniesienia, bo w lutym ub. roku po wybuchu wojny w Ukrainie nastąpił skokowy wzrost sprzedaży paliw oraz artykułów żywnościowych. Osłabienie wpływu wakacji kredytowych, wykorzystanie zakumulowanych w czasie pandemii oszczędności, a także ustąpienie efektu napływu uchodźców z Ukrainy uwidoczniły destrukcyjny wpływ inflacji na dochody gospodarstw domowych i konsumpcję. Warto przy tym odnotować, że pomimo wyhamowania w ostatnich miesiącach indeks sprzedaży detalicznej jest w Polsce, porównując z grudniem 2019 r., jednym z najwyższych spośród krajów UE. Schłodzenie popytu konsumpcyjnego w Polsce następuje więc później niż w innych krajach UE, co może utrudnić walkę z inflacją. W 4Q ub. r. wkład zmiany zapasów do kwartalnej dynamiki PKB (po odsezonowaniu) był ujemny, co jest zgodne z intuicją ekonomiczną.
***Materiał pochodzi z raportu Banku Millenium: "Makro i Rynek - Banki centralne w (dez)inflacyjnym klinczu", którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
