W związku z nową mutacją koronawirusa Omikron polski rząd ogłosił zaostrzenie części restrykcji epidemicznych, które będą obowiązywały pomiędzy 1 a 17 grudnia. Dotyczą one m.in. zakazu lotów do 7 krajów Afryki południowej, wydłużenia do 14 dni kwarantanny dla wjeżdżających do Polski spoza strefy Schengen, zaostrzenia limitu obłożenia w m.in. w kinach, teatrach, czy koncertach z obecnych 75% do 50% (przy czym w limicie tym nie mieszczą się osoby zaszczepione), zaostrzenia limitu osób na siłowniach oraz w handlu detalicznym. Limit na zgromadzeniach i uroczystościach obniżono z 150 do 100 osób, a na wydarzeniach sportowych poza obiektami sportowymi z 500 do 250.
Zakres i charakter obostrzeń mogą podlegać modyfikacjom w zależności od sytuacji epidemicznej. Jednocześnie na początku tego tygodnia premier M.Morawiecki zasygnalizował ogłoszenie kolejnych restrykcji w kontekście nowego wariantu koronawirusa, kierowane głównie do osób niezaszczepionych. Pojawienie się Omikrona oraz nasilenie zaostrzeń przeciwepidemicznych stanowi oczywiste ryzyko dla aktywności ekonomicznej, szczególnie w części usług (gastronomia i turystyka). Skala i zakres ewentualnych rewizji prognoz rozstrzygnie się w najbliższych dniach i uzależniona będzie od skali i trwałości wprowadzanych obostrzeń. Wpłyną one na ograniczenie konsumpcji części usług, jednak oddziaływanie to nie powinno być silne. W scenariuszu zakładającym zachowanie skuteczności szczepień wobec wariantu Omikron i/lub łagodnego przebiegu infekcji zmiana scenariusza makroekonomicznego nie powinna być istotna. Doniesienia z Austrii, Włoch, czy RPA sugerują łagodny przebieg pandemii wśród osób w pełni zaszczepionych, jednak niepewność pozostaje znaczna. Silniejsza rewizja prognoz będzie wymagana w negatywnym scenariuszu, kiedy nowy wariant koronawirusa będzie odporny na dotychczasowe szczepienia. W takim wypadku jednak prawdopodobny spadek cen surowców, szczególnie ropy naftowej (ze względu na zmniejszenie popytu na transport lotniczy) wiązałby się z szybszym spadkiem inflacji, łagodząc oczekiwania na agresywne podwyżki stóp procentowych.
Inflacja nie przestaje negatywnie zaskakiwać
Według wstępnego odczytu inflacja CPI wzrosła w listopadzie do 7,7% r/r z 6,8% r/r w październiku, kolejny miesiąc z rzędu przekraczając oczekiwania rynkowe. W samym listopadzie ceny konsumenta wzrosły aż o 1,0% m/m. Inflacja ma szeroki zakres, choć w listopadzie głównym źródłem niespodzianki były dynamiczne wzrosty ceny żywności (+1,3% m/m), co w naszej ocenie wiązać należy m.in. z rosnącymi cenami energii, gazu, paliw oraz nawozów sztucznych. Efekty wtórne rosnących kosztów produkcji znajdują odzwierciedlenie także w pozostałych elementach koszyka, choć wzrost inflacji bazowej w listopadzie był nieco wolniejszy niż nasze szacunki (ok. 4,6% r/r wobec 4,5% r/r w październiku). Biorąc pod uwagę rozwiązania zawarte w tarczy antyinflacyjnej szczyt inflacji zostanie osiągnięty w grudniu. Na początku przyszłego roku inflacja spowolni w wyniku obniżek akcyzy na paliwa i podatku VAT na paliwa i energię elektryczną. Wpływ pakietu antyinflacyjnego będzie jednak przejściowy, choć premier zapowiedział możliwość przedłużenia na kolejne miesiące. Szansą na wyhamowanie inflacji są spadki cen niektórych surowców (stal, ropa naftowa). Wciąż silna powinna być natomiast presja popytowa, szczególnie, że polityka gospodarcza rządu, uwzględniając program Polski Ład oraz pakiet antyinflacyjny ma pro-konsumpcyjny charakter. Opublikowane dane to mocny argument za kontynuacją podwyżek stóp procentowych. Kolejna nastąpi w naszej ocenie już w grudniu, a jej skala wyniesie 50 pkt. baz. Rynek stopy procentowej wycenił nieco bardziej agresywny ruch o 75 pkt. baz., jednak w naszej ocenie niepewność związana z wpływem wariantu Omikron oraz spadki cen surowców na rynkach międzynarodowych, w połączeniu z pakietem antyinflacyjnym obniżającym szczyt inflacji na przełomie tego i przyszłego roku, mogą być czynnikiem skłaniającym część członków RPP do rozważenia mniejszego ruchu niż w październiku.
PKB w 3Q lepszy niż wstępny szacunek
Według szacunków GUS dynamika PKB w 3Q br. wyniosła 5,3% r/r, co oznacza rewizję w górę w stosunku do szybkiego szacunku na poziomie 5,1% r/r. Nieco zaskoczyła struktura wzrostu, ponieważ największy wkład do PKB miała zmiana zapasów, która dodała 3,8 pkt. proc. do rocznej dynamiki PKB. W obliczu zaburzeń w łańcuchach dostaw przedsiębiorstwa zwiększały stan zapasów, aby zachować ciągłość produkcji. Silnym motorem gospodarki pozostawała konsumpcja prywatna, która wzrosła w 3Q o 4,7% r/r, a jej kontrybucja sięgnęła 2,7 pkt. proc. Odbudowały się także inwestycje w środki trwałe, które wzrosły o 9,3% r/r. Dane z sektora przedsiębiorstw sugerowały wzrost aktywności inwestycyjnej firm prywatnych, czemu sprzyja silny popyt i dobra sytuacja finansowa firm. Dane za pierwsze trzy kwartały oraz dane wysokiej częstotliwości publikowane w ostatnich miesiącach wskazują, że w tym roku dynamika PKB może przekroczyć naszą prognozę na poziomie 5,3%. Wyhamowanie wzrostu oczekujemy natomiast w przyszłym roku ze względu na wysoką inflację, podwyżki stóp procentowych, przedłużające się zaburzenia w łańcuchach dostaw oraz opóźnienie w uruchomieniu Krajowego Planu Odbudowy.
Poprawa indeksu PMI w listopadzie
Indeks PMI obrazujący koniunkturę w krajowym przemyśle wzrósł w listopadzie do 54,4 pkt z 53,8 pkt w październiku, nieco bardziej niż konsensus rynkowy. Poprawa nastrojów to w dużej mierze efekt wzrostu produkcji i zamówień, przede wszystkim krajowych. Negatywnie na nastroje wpływa natomiast wysoka presja kosztowa, problemy z zaopatrzeniem oraz braki pracowników. W listopadzie przedsiębiorcy zgłosili również redukcje zatrudnienia. Obraz przemysłu pozostaje zatem niezmieniony. Sektor pozostaje w fazie ekspansji, głównie dzięki silnemu popytowi krajowemu, choć aktywność ekonomiczna ograniczana jest przez przedłużające się problemy z dostępnością materiałów i dóbr pośrednich, a także silnie rosnące koszty produkcji. Struktura wskaźnika PMI potwierdza silnie negatywny wpływ trudności podażowych w łańcuchach dostaw na bieżącą produkcję i nowe zamówienia, które jednak nadal rosły. Należy przy tym zwrócić uwagę, że wzrost zamówień dotyczył głównie zamówień krajowych, wskazując na silną wagę popytu krajowego. Zaburzenia w zaopatrzeniu oraz wysokie oczekiwania inflacyjne nasilają aktywność zakupową firm, które akumulują zapasy, aby z jednej strony zapewnić ciągłość produkcji, a z drugiej uniknąć wyższych cen zakupu w przyszłości. Rosnące koszty produkcji przerzucane są na ceny wyrobów gotowych, co potwierdzają także badania koniunktury GUS, gdzie komponenty spodziewanych cen w przemyśle kontynuują trend zwyżkowy. Koniec roku powinien przynieść utrzymanie solidnych wzrostów produkcji, choć w przyszłym roku oczekujemy stopniowego wyhamowywania dynamiki. Nasza prognoza dynamiki PKB a poziomie 5,3% pozostaje aktualna, a opublikowane dane o PKB za 3Q zwiększają szanse na nawet nieco lepszy wynik. W 2022 roku natomiast spodziewamy się nieznacznego wyhamowania dynamiki PKB w wyniku przedłużających się zaburzeń w zaopatrzeniu, wysokiej inflacji oraz silniejszych niż zakładaliśmy podwyżek stóp proc.
