Komu opłaca się walka z globalnym ociepleniem?

Mimo iż zmienność warunków klimatycznych występowała na długo przed pojawieniem się człowieka, to właśnie jego działalność przyczyniła się do nasilenia negatywnych skutków tych zjawisk. Problem już dawno stał się na tyle poważny, że potrzebował radykalnych, systemowych rozwiązań. W ten sposób powstał ETS — układ, który z roku na rok ogranicza emisję spalin, jednocześnie nagradzając neutralne środowiskowo branże. Dbałość o ekologię coraz rzadziej odbywa się pod przymusem — w 2021 roku to opłacalny biznes.

Efekt cieplarniany, czyli jak "ugotować" planetę

Ze względu na stałą obecność tematu w polityce, zmiany klimatyczne przez jednych brane są śmiertelnie poważnie, podczas gdy innym kojarzą się raczej z monologami Grety Thunberg. Bez względu na poglądy, istnienia globalnego ocieplenia nie da się jednak negować. Względem czasów poprzedzających rewolucję przemysłową, obecność dwutlenku węgla w atmosferze wzrosła o około 40%. Stało się to przede wszystkim na skutek szerokiego wykorzystania gazu, węgla i ropy naftowej w przemyśle energetycznym.

To jednak nie sam dwutlenek węgla, a jego stężenie w atmosferze stanowi największy problem.

Chyba każdy słyszał o "efekcie cieplarnianym". Cieplarnia lub inaczej — szklarnia, to zbudowana ze szkła konstrukcja, przeznaczona do tworzenia mikroklimatu dla optymalnego rozwoju roślin. Szklane tafle przepuszczają światło słoneczne, by następnie zatrzymać ciepło wewnątrz, co pozwala maksymalnie wykorzystać potencjał promieniowania.

W optymalnych warunkach, powierzchnia Ziemi nagrzewa się w ciągu dnia, odbierając energię słoneczną, a następnie uwalniając taką samą ilość energii podczas ochładzania.

Gazy cieplarniane, zbierając się w atmosferze, tworzą swego rodzaju "płaszcz" zatrzymujący ciepło.

Zjawisko to ma utrzymać planetę w odpowiedniej temperaturze. Kiedy jednak stężenie gazów w powietrzu jest zbyt wysokie, przepuszczają one promienie słoneczne, a następnie nie pozwalają energii wydostać się z atmosfery. Dokładnie tak, jak tafle szkła w cieplarni.

Innymi słowy — efekt ten doprowadza do powolnego "gotowania się" planety.

✕

Konsekwencje są bardzo poważne. Według badań dotyczących klimatu, na Ziemi do 300 tysięcy lat wstecz, wzrost obecności CO₂ w atmosferze zawsze prowadził do zwyżki temperatur i w konsekwencji — topnienia lodowców i podwyższenia poziomu wód w oceanach. Obecnie, znajdujemy się w sytuacji, w której Ziemia nie była jeszcze nigdy wcześniej.

Jeden z naukowców badających temat, James Hansen, porównał ciepło generowane przez działalność człowieka do 400 tysięcy 15-kilotonowych bomb atomowych (porównywalnych z tą, która spadła na Hiroszimę w 1945 roku), wybuchających na powierzchni planety każdego dnia.

W latach 2019 i 2020 miały miejsce największe w historii pożary lasów amazońskich. Uważa się, że Amazonia, nazywana "Płucami Planety", odpowiada za około 20% produkcji tlenu na Ziemi. Wzrost temperatur, wynikający ze zmian klimatycznych, zwiększa ryzyko wybuchu pożarów w tym rejonie.

Ponadto, efekt może objąć wymieranie całych gatunków zwierząt, częstsze występowanie powodzi, pożarów i huraganów czy klęskę suszy. Ta doprowadzi do kryzysu w rolnictwie i znacznego wzrostu cen żywności. Posługując się dość ponurą metaforą, wszystko to byłoby nie tyle realną ceną, jaką człowiek zapłaci za rozwój przemysłu, ile raczej serią przedśmiertnych drgawek. Na końcu tej drogi planeta Ziemia może być całkowicie niezdatna do życia.

Ze względu na fakt, iż największym problemem z perspektywy środowiska jest przemysł, emitujący CO₂ i inne gazy cieplarniane w ogromnych ilościach, w Europie stworzono system, mający ograniczyć tego rodzaju praktyki.

ETS jako system redystrybucji środków

Emission Trading System (ETS) jest pomysłem Unii Europejskiej, który zmaterializował się w 2005 roku i od tego momentu pomógł obniżyć emisję dwutlenku węgla o ponad 40%.

Co roku, UE ustala maksymalny limit produkcji CO₂, który dodatkowo obniża się względem ograniczeń z roku poprzedniego — w drodze po ostateczny cel, czyli całkowitą neutralność do połowy XXI wieku. Następnie, limit zamieniany jest w specjalne kupony i rozdzielany między spółki działające na terenie krajów należących do systemu. Są one jednocześnie częścią uważanych za najbardziej niekorzystne dla środowiska segmentów gospodarki.

✕

Każdy z kuponów pozwala firmie na produkcję jednej tony CO₂.

ETS, traktując gaz jako swego rodzaju walutę, przyczynia się do przeniesienia pieniędzy z sektorów, które uprawiają działalność szkodliwą dla środowiska naturalnego do tych, które pomagają zachować je w dobrej kondycji.

Na giełdzie praw emisyjnych ci, którzy nie byli w stanie spełnić ustalonych norm, muszą pokryć nadwyżki za pomocą dodatkowych kuponów. Te mogą być odkupione od przedsiębiorstw, posiadających ich nadmiar dzięki rozsądnej polityce klimatycznej i ograniczeniu zanieczyszczenia. Jednocześnie, jest to rozwiązanie jedynie tymczasowe. Spółka, by ograniczyć koszty, w końcu będzie musiała rozważyć przejście na bardziej ekologiczne technologie.

Z perspektywy Unii, największą wadą europejskiego ETS jest fakt, iż pokrywa on ledwie część problematycznych branż, co odpowiada 41% całkowitej emisji na Starym Kontynencie. Z tego względu, w lipcu zaproponowano projekt uwzględnienia w nim pozostałych sektorów. Mowa przede wszystkim o budownictwie, które ma odpowiadać za 40% uwalnianych do atmosfery, szkodliwych gazów.

✕

Poza Unią Europejską, systemy handlu prawami do emisji mają m.in. USA, Australia oraz Chiny, będące największym na świecie producentem CO₂, które niechlubne wyniki osiągają "dzięki" ogromnej liczbie elektrowni węglowych.

Największe problemy dzisiejszej ekologii

W teorii, praktycznie cały światowy przemysł jest skłonny do przejścia na zielone energie w celu ograniczenia negatywnych skutków emisji spalin. A w rzeczywistości? Bywało różnie.

Cały świat pamięta przecież największy skandal branży motoryzacyjnej z 2015 roku, nazwany aferą "Dieselgate".

✕

Sygnaliści ujawnili montowanie przez Volkswagena specjalnych systemów w samochodach zdolnych do manipulacji zachowaniem silnika, a co za tym idzie — wynikami badań dotyczących toksyczności.

Ekologia wymaga zmiany planu działania i wdrożenia nowych technologii, które niekoniecznie pokrywają się z polityką wielkich koncernów. Istnieją jednak prężnie rozwijające się spółki, dla których ochrona środowiska jest nie przykrą koniecznością, a pomysłem na biznes.

Branża energetyczna

Zielona rewolucja powinna zaczynać się już od najniższych szczebli w przedsiębiorstwach. Różnicę mogą stanowić detale, takie jak ograniczenie niepotrzebnej konsumpcji energii poprzez odłączanie nieużywanych sprzętów od źródeł zasilania. Na koniec dnia, niższe zużycie to jednak za mało i przemysł ma skłonić się w stronę energii odnawialnej, do której należą:

• energia słoneczna,
• wiatrowa,
• wodna,
• pływowa (energia pływów morskich),
• geotermalna
• energia czerpana z tzw. biomasy, czyli z substancji pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.

Przyjrzyjmy się trzem spółkom, które działają w tym sektorze, zajmując się energią słoneczną i wiatrową.

Enphase Energy

Założone w 2006 roku Enphase opiera swoją działalność na projektowaniu i produkcji mikroinwerterów fotowoltaicznych w USA i na rynku międzynarodowym. Produkty sprzedawane są dystrybutorom paneli słonecznych, firmom instalującym je lub w pakietach DIY dostępnych online.

✕

Enphase to absolutny lider branży, jednak inwestując w spółkę należy zachować ostrożność. Ze względu na bardzo agresywny wzrost w 2020 roku (większy niż w przypadku Moderny), niekiedy wymieniana jest ona jako jedna z tych, które mogą być aktualnie przewartościowane.

First Solar

Producent paneli tworzonych w technologii cienkowarstwowej (thin-film), która przyczynia się do wytwarzania energii elektrycznej kosztem niższym, niż dzieje się to w przypadku ich odpowiedników na bazie krzemu. Ponadto, panele mają lepiej sprawdzać się w trudnych warunkach atmosferycznych.

✕

Firma nie tylko należy do ścisłej czołówki producentów paneli słonecznych, ale dodatkowo umacnia swoją pozycję na rynku. First Solar planuje zwiększyć produkcję energii z 6,3 gigawatów osiągniętych w 2020 roku, do 9,4 gigawatów w ciągu dwóch lat. Ma w tym pomóc otwarcie oddziału w Malezji.

Obok potencjału, spółka może pochwalić się bodajże najlepszymi wynikami finansowymi w branży. Gdy konkurencja ma problemy z długami, spory kapitał operacyjny First Solar pozwala jej spłacać marginalne zobowiązania, przeznaczając wolne środki na inwestycje.

VESTAS Wind Systems

Licząca ponad 120 lat duńska spółka, produkująca najpopularniejszy na świecie model turbiny wiatrowej.

Jej działalność dzieli się na dwa segmenty — produkcję oraz serwisowanie, które obejmuje naprawę, jak i sprzedaż części zamiennych.

✕

Firma napotkała niewielkie problemy na giełdzie pod koniec 2020 roku, kiedy po około 5 latach od ostatniego takiego wypadku, w Szwecji zawaliła się jedna z jej turbin. Od tamtego czasu, rynek bez większych problemów podwoił swoją wartość.

Solidnym argumentem, przemawiającym za długoterminową inwestycją w spółkę, może być jej doświadczenie w branży. Masowa produkcja urządzeń do przekształcania energii wiatrowej w Vestas ruszyła już w 1979 roku.

Transport i branża motoryzacyjna

Transport, włączając w to drogowy, powietrzny i morski, jest jednym z największych problemów, z którymi musi mierzyć się środowisko naturalne. Segment ten był odpowiedzialny w 2019 roku w USA za około 29% emisji gazów cieplarnianych. Do ewentualnych środków zaradczych należą m.in.:

• zwiększenie wydajności środków transportu,
• wykorzystanie ekologicznych napędów — np. napędu elektrycznego i wodorowego,
• produkcja biopaliw.

Wśród najważniejszych dla segmentu spółek wymienia się Teslę oraz Xpeng Motors. My przyjrzymy się jednak nieco mniej popularnym firmom, które na różne sposoby przyczyniają się do zmniejszenia zanieczyszczenia atmosfery w motoryzacji i transporcie.

NIO Inc

Podobnie do Tesli, NIO, oprócz produkcji samochodów elektrycznych, jest zainteresowane budową infrastruktury ułatwiającej ich użytkowanie. Najważniejszy projekt firmy to BaaS, czyli Battery-as-a-Service, który pomaga obniżyć ceny pojazdów o około 20 tysięcy dolarów. Osiągnięto to dzięki zmianie modelu z tego, w którym klient nabywa pojazd wraz z baterią, na taki, w którym kupowany jest sam pojazd, a z baterii korzysta się w ramach opłaty pobieranej w modelu subskrypcyjnym.

✕

Kiedy zamontowany w samochodzie bank energii się wyczerpie, na stacjach należących do NIO kierowca wymieni go na świeżo naładowany egzemplarz. Na rynku pojawiła się ostatnio druga generacja stacji, które pozwalają na wymianę baterii w ciągu zaledwie kilku minut i to bez opuszczania samochodu przez kierowcę.

Tym, co dodatkowo wyróżnia spółkę jest stosunek zarządu do obniżek cen samochodów. Dyrektor generalny NIO nie kryje, że widzi konkurencję raczej w markach premium, takich jak Audi i BMW. Z tego względu, w kręgu zainteresowań spółki leży tworzenie produktów w pewnym stopniu ekskluzywnych, co udowadnia m.in. poprzez tzw. NIO Houses. Są to specjalne punkty, w których kierowcy, jako klienci NIO, należą do swego rodzaju "elitarnej" społeczności, korzystając z kawiarenek czy bibliotek.

Air Products And Chemicals

Doświadczona firma notowana na nowojorskiej NYSE, zajmująca się wytwarzaniem wodoru. Obecnie, wraz z koncernem Cummins produkującym silniki, pracuje nad konwersją około 2000 ciężarówek na pojazdy korzystające z wodorowych ogniw paliwowych.

Co więcej, Air Products & Chemicals zapowiedziało wartą 7 miliardów dolarów budowę kompleksu w Arabii Saudyjskiej, który docelowo ma być zdolny do produkcji 650 ton wodoru dziennie. Proces produkcyjny ma opierać się na energii odnawialnej — słonecznej i wiatrowej. To największy z zapowiedzianych dotychczas projektów tego typu.

✕

Kolejny plus spółki to doświadczenie. Air Products&Chemicals współpracowała z NASA jeszcze w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku, dostarczając płynny wodór potrzebny do produkcji paliwa rakietowego.

Siemens Energy A.G

Siemens Energy zajmuje się energią odnawialną i w większości przypadków ma zapewnione miejsce na listach najlepszych spółek z tej branży. Dlaczego więc wymieniamy ją w segmencie transportowym?

Wszystko przez współpracę z Porsche, która do 2022 roku zaowocuje powstaniem biopaliwa, mającego — oczywiście teoretycznie, uratować silniki spalinowe od odejścia w niebyt.

✕

W tej umowie Siemens ma odegrać rolę dostawcy energii, który zadba, by produkcja przebiegała w sposób nieszkodliwy dla środowiska naturalnego.

Segregacja odpadów

Gromadzone na składowiskach śmieci przyczyniają się do powstania tzw. gazów wysypiskowych, wśród których znajdują się metan i niesławny dwutlenek węgla. Poza zanieczyszczeniem powietrza, istnienie toksycznych składowisk stwarza zagrożenie degradacji roślinności i wód gruntowych, ryzyko wybuchu pożarów oraz może być niebezpieczne dla organizmów żywych.

Segregacja, przetwarzanie i rozsądne zarządzanie odpadami są więc kluczowe dla ograniczenia efektu cieplarnianego. Do najważniejszych firm działających w tym sektorze należą Waste Management oraz Clean Harbors.

Waste Management Inc.

Największe przedsiębiorstwo zarządzania odpadami w Stanach Zjednoczonych. Na liście usług przez nie świadczonych znajdziemy m.in. zbiórkę i transport oraz segregację śmieci dla właścicieli domów oraz klientów przemysłowych.

Firma działa także w branży energii odnawialnej, zamieniając w energię niebezpieczne gazy składowiskowe.

✕

Clean Harbors

Do zakresu usług świadczonych przez Clean Harbors należą przede wszystkim utylizacja odpadów oraz neutralizacja toksycznych składowisk.

Jedną z ostatnich informacji na temat spółki, potencjalnie wspierających decyzję o inwestycji, jest warta 1,25 mld dolarów umowa przejęcia HydrochemPSC. Świeżo kupione przedsiębiorstwo zajmuje się m.in. czyszczeniem przemysłowym, zatrudnia około 5000 pracowników i dysponuje flotą specjalistycznych pojazdów.

✕

Inwestowanie poprawne politycznie

Ekologiczne trendy w biznesie w końcu doprowadziły do powstania ESG, czyli nowego stylu inwestowania pieniędzy, w którym priorytetem, obok wyników spółki, są także środowiskowe konsekwencje jej działalności. Ochrona naturalnego habitatu nie jest tutaj jedynym założeniem.

Rozwijając skrót ESG, otrzymujemy trzy główne elementy:

• Environmental — warunek obejmujący wpływ danego przedsiębiorstwa na środowisko naturalne. W tej sekcji znajdziemy przede wszystkim emisję gazów cieplarnianych, korzystanie z technologii i infrastruktury przyjaznych naturze, ilość zużywanej wody, wdrożenie energii odnawialnej itd.,
• Social — aspekt społeczny, z którym musi poradzić sobie spółka. Oprócz przymusu spełnienia określonych norm w kwestii edukacji oraz traktowania pracowników, pod uwagę brany jest też stosunek do konsumenta, procent zysków oddawanych akcjonariuszom czy respektowanie praw człowieka,
• Governance — czynnik, który uwzględnia tak stosunek firmy do organów nadzorczych, jej wartości etyczne i politykę, jak i szeroko rozumianą "różnorodność" w zarządzie.

Według zasad proponowanych przez ten system, stworzono wiele różnych, "odpowiedzialnych społecznie" ETF-ów (Socially Responsible ETF-s).

iShares Global Clean Energy ETF

Ten ETF z rodziny iShares, zarządzany przez BlackRock, to ciekawa opcja dla inwestorów, którzy chcieliby ograniczyć ryzyko związane z inwestycją w jedną spółkę energetyczną, poprzez ulokowanie pieniędzy w całym segmencie. Fundusz zawiera wszystkie spółki uwzględnione w tym materiale.

iShares ESG Aware MSCI EM ETF

Indeks ETF iShares ESG składa się z listy 416 firm, która wyklucza spółki zajmujące się produkcją i dystrybucją broni dla cywilów, koncerny tytoniowe oraz te, które na dużą skalę wykorzystują paliwa kopalne.

Nuveen ESG Mid-cap growth ETF

Fundusz, który, obok respektowania zasad ESG, wyróżnia się przede wszystkim skupieniem na spółkach o średniej kapitalizacji. Nie znajdziemy tutaj żadnego z technologicznych gigantów, ale spółki z perspektywami, jak działająca w branży szczepień Novavax czy Etsy — swego czasu promowana na Twitterze przez Elona Muska.

✕

Ekologia może się opłacać

Historia zna przypadki takie, jak sprawa Volkswagena czy amerykańskiego koncernu chemicznego DuPont, który zanieczyszczał środowisko toksycznymi odpadami, narażając otoczenie na ryzyko nowotworów i chorób genetycznych. Dbałość o jednostkę, środowisko naturalne i wysokie standardy etyczne bywają w przemyśle towarem deficytowym.

Właśnie dlatego zwrot w stronę ekologii może wyjść nam wszystkim na dobre. Szczególnie, że ze względu na panujący trend, na wartości powinny zyskiwać nie tylko pojedyncze spółki, ale całe branże ekologicznej gospodarki.