Trwający od kilku dekad proces rozwoju i skomplikowania rynków finansowych doprowadził do powstania setek różnych instrumentów, którymi handlują wyspecjalizowane instytucje, które można podzielić się na kilka głównych grup. Są wśród nich podmioty o starszej historii: Banki Inwestycyjne, Otwarte i Zamknięte Fundusze Inwestycyjne, Towarzystwa Ubezpieczeniowe i Towarzystwa Emerytalne, a także stosunkowo młode instytucje: fundusze venture capital, fundusze private equity oraz fundusze hedgingowe. W poniższym tekście chciałbym opisać ostatnie z wymienionych i omówić strategie przez nie wykorzystywane.
Hedging i pochodzenie funduszy hedgingowych
Nazwa funduszy hedgingowych wywodzi się od hedgingu, czyli strategii polegającej na zakupie aktywów o przeciwnie skorelowanych trendach w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem. Najczęściej wykorzystuje się do tego instrumenty pochodne, takie jak: kontrakty terminowe, swapy oraz opcje. Z tej metody korzystały pierwsze fundusze, które powstały w 1949 roku (fundusz Alfreda Winslowa Jonesa). Współcześnie nie ma dokładnej definicji funduszy hedgingowych. Z reguły określa się tak wszystkie Zamknięte Fundusze Inwestycyjne, które nie tylko dysponują szerokim wachlarzem zaawansowanych instrumentów inwestycyjnych: krótką sprzedażą, arbitrażem, lecz także spekulują instrumentami pochodnymi i funduszami HTF oraz są w stanie zarabiać niezależnie od trendu rynkowego i uzależniają opłaty od wyników inwestycyjnych.
Rodzaje strategii hedgingowych
- Makro – zakłada wykorzystanie informacji na temat trendów na poszczególnych rynkach. Skupia się na inwestowaniu w papiery odzwierciedlające cały rynek np. fundusze ETF, instrumenty pochodne, indeksy czy waluty. W przeciwieństwie do wielu innych strategii nie wykorzystuje arbitrażu, tylko próbuje przewidzieć kształtowanie przyszłych trendów.
- Emerging market – polega na inwestowaniu według kryterium geograficznego w walory pochodzące z rynków gospodarek rozwijających się. Z jednej strony są one dużo mniejsze niż typowe rynki giełdowe, z drugiej strony oferują potencjalnie dużo większe zyski. Inwestowanie w nie wiąże się z większą zmiennością oraz z brakiem możliwości wykorzystywania wielu instrumentów ograniczających ryzyko (np. krótkiej sprzedaży).
- Distressed securities – zakłada spekulacje na papierach (akcjach i obligacjach) firm, którym grożą kłopoty (bankructwo lub restrukturyzacja)
- Merger arbitrage (risk arbitrage) – inwestorzy chcą zarobić na różnicy w cenie przed i po wystąpieniu takich zdarzeń jak przejęcia i fuzje.
- Relative Value Arbitrage – polega na wykorzystaniu nieefektywności pomiędzy dwoma powiązanymi instrumentami niezależnie od kierunku rynkowego. Stosuje się ją, gdy występuje anomalia historyczna we wzajemnych relacjach pomiędzy nimi, czyli inwestor kupuje jeden walor i sprzedaje drugi. Przykładem mogą być zależności pomiędzy poszczególnymi surowcami (złoto i srebro lub różne rodzaje ropy naftowej).
- Sector long/short – polega na stworzeniu odpowiedniej kombinacji długich i krótkich pozycji na akcjach firm, które należą do tego samego sektora.
- Long/short equity (equity hedge) – to zakup akcji spółek niedowartościowanych przy jednoczesnym zastosowaniu krótkiej sprzedaży innych instrumentów powiązanych z tym sektorem: akcji spółek przeszacowanych, indeksów lub instrumentów pochodnych.
- Short selling/short bias (dedicated short) – strategia używana, gdy przewidujemy spadki rynkowe. Polega na krótkiej sprzedaży, czyli pożyczaniu danego instrumentu finansowego, jego sprzedaży na rynku, a następnie odkupywaniu po niższej cenie.
- Equity market neutral – polega na uzyskiwaniu stałych zysków, przy zerowym ryzyku. Fundusz kupuje walory, których wyniki są wyższe niż średnia rynkowa oraz sprzedaje te, które znajdują się poniżej średniej. Efektem jest osiąganie zysków ze spreadu z tych pozycji.
- Convertible arbitrage – fundusz wykorzystuje arbitraż instrumentów zamiennych takich jak obligacje lub akcje zamienne i akcji zwykłych, osiągając zysk dzięki nieadekwatnej wycenie tych instrumentów. Najczęściej zajmuje się pozycje długą na instrumencie zamiennym a pozycje krótką na akcjach spółki.
- Fixed income arbitrage – strategia polegająca na wykorzystaniu anomalii cenowych, które mają miejsce w przypadku notowań instrumentów o stałym dochodzie takich jak obligacje skarbowe lub korporacyjne. Najczęściej inwestorzy analizują dane historyczne dotyczące powiązanych ze sobą instrumentów i wykorzystują dźwignię (ponieważ strategia ta jest w mocnym stopniu neutralna wobec rynku).
Pisząc artykuł korzystałem z książki Katarzyny Perez „Fundusze hedge. Istota, strategia, potencjał rynku”.
