Instytucją odpowiadającą za prowadzenie polityki monetarnej w strefie euro jest ebc z siedzibą we Frankfurcie nad Menem. Głównym ciałem operacyjnym Europejskiego Banku Centralnego jest Rada Prezesów, w skład której wchodzi sześciu członków Zarządu EBC i osiemnastu szefów banków centralnych poszczególnych państw członkowskich unii monetarnej. To właśnie decyzje Rady Prezesów przykuwają uwagę inwestorów na całym świecie i znacząco podwyższają zmienność na rynku walutowym.
W ostatnich kwartałach decyzje odnośnie stóp procentowych w eurolandzie i przede wszystkim konferencje prezesa Mario Draghiego, przynosiły najciekawsze godziny handlu na rynku Forex. Dodatkowo członkowie EBC regularnie przemawiają na różnego rodzaju konferencjach gospodarczych i monetarnych, przykuwając uwagę profesjonalnych inwestorów, którzy poprzez automaty są w stanie reagować na każde słowo bankierów centralnych, zajmując odpowiednie pozycje na rynku. Kalendarium wystąpień członków kluczowych banków centralnych na kolejne dni jest obowiązkowym narzędziem każdego świadomego inwestora na rynku walutowym. W tym artykule przyjrzymy się nieco bliżej członkom Rady EBC, czyli ludziom, od których zależy kurs europejskiej waluty.
Absolutnie kluczową postacią EBC jest Mario Draghi. Włoch objął stery Europejskiego Banku Centralnego w 2011 roku, podczas najgorszego kryzysu w Strefie Euro. Był to bardzo niespokojny okres na rynku walutowym i giełdowym, a wielu ekspertów oczekiwało rychłego rozpadu unii monetarnej, co mogłoby doprowadzić do serii bankructw krajów europejskich i niekontrolowanego kryzysu na skalę światową. EBC pod przewodnictwem Super Mario, jak nazywany jest Draghi, opanowało sytuację i doprowadziło do tego, że rentowności obligacji kilku krajów zagrożonych bankructwem trzy lata temu, dziś są porównywalne z bezpiecznymi papierami amerykańskimi. Jest to niewątpliwy sukces profesora ekonomii i byłego dyrektora wykonawczego Banku Światowego, choć obecna sytuacja gospodarcza Europy nadal jest daleka od komfortowej.
Oprócz wielu tytułów akademickich, doświadczeń w międzynarodowych instytucjach finansowych i współpracy z włoskim rządem, Mario Draghi ma w swoim CV jeden wpis, który budzi szczególne kontrowersje wśród poszukiwaczy rynkowych teorii spiskowych. W latach 2002-2005 Włoch był Wice-Prezesem Goldman Sachs, czyli słynnego amerykańskiego banku inwestycyjnego, który znany jest między innymi z gry przeciwko swoim klientom podczas kryzysu finansowego z 2007 roku. Sam fakt pracy w słynnej instytucji nie jest niczym złym, jednak kontrowersje budzi sprawa niejasnych transakcji swapowych, między GS, a greckim rządem, które pomogły Grekom sztucznie zaniżyć dług publiczny. Draghi do dziś zarzeka się, że o całej sprawie nic nie wiedział, mimo że zakres jego ówczesnych obowiązków sugeruje coś innego...
Kolejną ważną postacią EBC jest szef Bundesbanku, Jens Weidmann. Niemiec, doktor ekonomii Uniwersytetu w Bonn, jest blisko związany z Francją, gdzie studiował i praktykował w tamtejszym Banque de France. Doświadczenie zdobywał nie tylko w instytucjach finansowych, ale również jako jeden z głównych doradców ekonomicznych Angeli Merkel. Weidmann jest uważany za jednego z autorów sukcesów ekonomicznych Niemiec w ostatnich latach. Szef Bundesbanku jest być może nawet najważniejszą osobą w EBC, zaraz po Mario Draghim. Silna pozycja gospodarcza i polityczna Niemiec w Europie daje Weidmannowi znaczący głos podczas posiedzeń Rady EBC. Przez wiele miesięcy to właśnie Weidmann najgłośniej sprzeciwiał się nadmiernej ingerencji Europejskiego Banku Centralnego w sprawy krajów Południa Europy. Niemiec nie chciał, żeby bank centralny finansował dług publiczny krajów, które nie trzymały dyscypliny fiskalnej. Swojego czasu doszło do poważnego konfliktu między Weidmannem i Draghim, co niemal poskutkowało rezygnacją Niemca ze stanowiska w Radzie EBC. Weidmann jest zwolennikiem restrykcyjnej polityki monetarnej, dlatego jeśli on godzi się na luzowanie polityki monetarnej, to decyzja zazwyczaj jest przesądzona. Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że Weidmann był ostatnim członkiem EBC, który sprzeciwiał się zapowiedzi wprowadzenia europejskiego programu QE i kolejnej obniżce stóp procentowych, z którą mieliśmy do czynienia na wrześniowym posiedzeniu Rady. Wydaje się, że jeszcze przez kilka lat kraje Południa Europy będą optowały za utrzymywaniem ekspansywnej polityki monetarnej, ponieważ jest to w ich interesie gospodarczym. Niemcy mogą być pierwszym krajem, który będzie chciał normalizacji polityki monetarnej w strefie euro.
Dla kontrastu jednym z największych orędowników dalszego luzowania był Prezes Banque de France, Christian Noyer. Co ciekawe nie jest to pierwszy raz, gdy Francuz zasiada w EBC – w latach 1998-2002 Noyer był Wice-Prezesem Zarządu EBC. W ostatnich miesiącach Noyer kilkukrotnie zbijał kurs EURUSD swoimi wypowiedziami, twierdząc, że europejska waluta jest zbyt mocna i stwarza presję deflacyjną w strefie euro. Oczywiście zakładamy, że na takie stanowisko nie ma wpływu niekonkurencyjność francuskiej gospodarki i sztywnego rynku pracy.
Jak już zostało wspomniane wcześniej, poszczególne kraje strefy euro mają różne, często sprzeczne interesy. Właśnie na tym polega problem istnienia tak dużej unii monetarnej – gospodarki krajów członkowskich są mocno zróżnicowane i często wymagają odmiennej polityki monetarnej.
Jednym z najnowszych członków Rady EBC jest Yannis Stournaras, czyli Szef Banku Centralnego Grecji. Jego pozycja w EBC najprawdopodobniej nie jest zbyt mocna, ale sama postać Szefa Bank of Greece budzi pewne emocje, zwłaszcza w greckim społeczeństwie. Stournaras jest poprzednim ministrem finansów Grecji i odpowiada za znaczącą część dramatycznych reform przeprowadzonych w tym kraju w ostatnich latach. Za jego kadencji PKB Grecji drastycznie spadło, a bezrobocie urosło do historycznie wysokich poziomów. Łatwo się domyślić, że były minister nie jest w Grecji postacią lubianą. Tyle, że nie do końca jest to jego wina. Stournaras musiał zmierzyć się z problemami, które powstały w wyniku nieodpowiedzialności władz Grecji w ostatnich kilku dekadach. Życie ponad stan przez kilkadziesiąt lat doprowadziło do astronomicznych długów i zaprowadziło Grecję na skraj bankructwa. Konstruktywna krytyka dotyczy głównie zbyt miękkiej postawy Stournarasa w rozmowach z międzynarodowymi pożyczkodawcami, a przez opozycję był on oskarżany o działanie na szkodę Grecji i korzyść międzynarodowych instytucji finansowych. Po dwuletniej kadencji na najgorszej posadzie świata, Stournaras wybrał dużo spokojniejszą funkcję w Banku Grecji.
W ostatnich miesiącach w EBC panuje duża zgodność i gotowość do podejmowania kolejnych kroków luzujących politykę monetarną. Po europejskim ożywieniu gospodarczym w 2013 roku, ostatnie miesiące przynoszą kolejne spowolnienie, a dodatkowym problemem jest deflacja. Problemy dotykają nawet silne gospodarki, jak niemiecka, dlatego w chwili obecnej próżno szukać wypowiedzi poszczególnych członków niezgodnych z „linią EBC”. Obserwując na co dzień działania EBC, trudno nie odnieść wrażenia, że bank działa dość powolnie i ma problem z szybkim podejmowaniem decyzji. Być może, gdyby EBC podjęło niestandardowe działania dużo wcześniej, tak jak amerykański FED czy Bank Anglii, to sytuacja w Europie byłaby dziś zupełnie inna.
Oczywiście głównym problemem Europy jest coraz mniej konkurencyjna gospodarka i duże wydatki socjalne, ale bardziej zdecydowane działania monetarne mogłyby pomóc uniknąć deflacji i wspomóc ożywienie gospodarcze.
Jak zostać członkiem EBC
Zdecydowana większość członków Rady to ekonomiści, ale kilku członków ma również wykształcenie prawnicze. Członkowie EBC są absolwentami najlepszych europejskich uczelni, często z karierą akademicką na koncie. Większość z nich posiada bogate doświadczenie w międzynarodowych instytucjach finansowych (BIS, MFW, Bank Światowy), wielu członków EBC ma na koncie również karierę polityczną. Na próżno szukać skandali czy afer z udziałem członków Rady – zasiadają w niej osoby o nieskazitelnej opinii. Ile zarabiają członkowie EBC? Mario Draghi zarobił w 2013 roku nieco ponad 378 tys. euro, Vito Constancio ponad 324 tys. a pozostali członkowie zarządu około 270 tysięcy euro. To dużo, ale tej klasy specjaliści mogliby zarobić dużo więcej w prywatnych bankach.
