Jeśli polscy inwestorzy szukają okazji inwestycyjnych wśród surowców energetycznych, wybór najczęściej pada na ropę naftową. To zresztą nie dziwne, ponieważ nadal jest to najbardziej płynny surowiec na światowych parkietach, a czynniki wpływające na cenę czarnego złota są teoretycznie powszechnie znane każdemu inwestorowi.
W cieniu ropy naftowej kwotowany jest inny surowiec energetyczny, który tak samo jak ropa, daje wiele okazji inwestycyjnych, a utrzymująca się tendencja na światowych rynkach energii pozwala sądzić, że wraz z rosnącym popytem na gaz (bo o nim mowa) jego udział w portfelach traderów będzie sukcesywnie rósł.
W polskim Internecie niewiele jest jednak podpowiedzi, czy wskazówek, którymi powinien kierować się inwestor. Mimo, że to rynek ropy jest moim głównym rynkiem, postaram się przybliżyć schematy analityczne, które na pewno pomogą Państwu filtrować rynek gazu ziemnego, tym samym zwiększając szanse na udane transakcje. Zapraszam!
Wielka Polityka
Analizę rynku gazu należy rozpocząć od poznania mechanizmu, jaki nim kieruje. W przeciwieństwie do ropy naftowej, transport tego surowca drogą morską jest niesamowicie drogi. Przede wszystkimz powodu koniecznej infrastruktury. Kraj, który eksportuje gaz, musi posiadać port gazowy, który będzie w stanie zmienić gaz w formie gazowej do formy płynnej czyli lng. Infrastrukturę musi posiadać również odbiorca surowca. Logiczną alternatywą wydają się być lądowe gazociągi, natomiast ich budowa jest często blokowana przez niespójne interesy krajów tranzytowych (najlepszym przykładem jest Polskai projekt NordStream II).
Gazociąg to również słowo klucz w kontekście wojny w Syrii. Część eksportów to właśnie w przeciwnych sobie interesach krajów eksportujących gaz, doszukuje się przyczyn konfliktu. Syria leży na styku dwóch sił – stąd i szeroki napływ zagranicznego kapitału finansującego różne strony konfliktu. Głównej przyczyny należy szukać w interesie Kataru, który posiadając jedne z największych zasobów gazu ziemnego wobec konkurencji z Iranu i nasycenia rynku amerykańskiego gazem pochodzącym z łupków, szuka nowych kanałów zbytu. Stąd plan budowy rurociągu z Kataru biegnącego przez Arabię Saudyjską, Jordanię, Syrię i Turcję który miałby być włączony do popieranego przez Waszyngton Nabucco i przekierowany do Europy Zachodniej. Gazociąg do Turcji miałby długość jedynie 1,8tys. km. Dla porównania długość istniejącego już rosyjskiego gazociągu Nord Stream wynosi 1,3 tys.km i to bez liczenia magistrali transportujących surowiec z Syberii.
Fakt ten zagroziłby bezpośrednio Gazpromowi, który posiada 25-30%udziałów w europejskim rynku gazu ziemnego.
Konkurencyjne w stosunku do planów Kataru okazało się historyczne porozumienie rządów Syrii, Iranu oraz Iraku w sprawie dostaw energii i gazociągu. Rurociąg, ochrzczony przez swoich twórców Rurociągiem Przyjaźni (w Europie zwany Islamskim), o przewidywanym koszcie 10 miliardów USD, ma przebiegać od irańskiego portu Assalouyeh obok złoża South Pars w Zatoce Perskiej aż do Damaszku w Syrii, przechodząc po drodze przez terytorium Iraku. Iran planuje potem dociągnąć rurociąg do libańskiego portu na wybrzeżu Morza Śródziemnego, skąd gaz ziemny byłby dostarczany na rynki ue. Co więcej, odkryto na terytorialnych wodach Syrii olbrzymie, dorównujące tym w Katarze, morskie złoża gazu ziemnego, położone blisko wynajętej przez Rosjan bazy marynarki wojennej w porcie Tartus. Dla Rosji wizja Rurociągu Przyjaźni mogłaby być znacznie bardziej korzystna, ponieważ eksport syryjskiego czy irańskiego gazu do UE, odbywałby się również przez port Tartus. Taka interpretacja udowadnia, że gra toczy się o wielką sprawę, dlatego też na horyzoncie nie widać żadnych znaków, jakoby strony konfliktu mogły osiągnąć szybko jakiekolwiek porozumienie.
Sezonowość
Rynek gazu cechuje się bardzo dużą wrażliwością na pory roku i tym samym na pogodę, którą trzeba uwzględnić przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
W zależności od celu wykorzystania gazu, jego zużycie osiąga dwa sezonowe szczyty. W sektorze mieszkalnym i komercyjnym największe zużycie gazu pojawia się w zimie, kiedy niskie temperatury powodują większe zużycie z tytułu ogrzewania. Drugi szczyt przypada na lato, kiedy klimatyzatory pracują pełną parą. Równocześnie warto zauważyć, że największym segmentem w którym wykorzystuje się gaz jest oczywiście energia elektryczna. I tutaj podobnie, najwyższe zużycie przypada na lato, kiedy popyt na energię jest największy. Podczas zimy również obserwujemy znacznie wyższy popyt, niż w trakcie miesięcy przejściowych. Jak pokazuje wykres, zużycie gazu w przemyśle jest mniej więcej stałe przez cały rok.
O ile uznamy, że pogoda jest w jakikolwiek sposób przewidywalna, należy być wyczulonym na wszelkiego rodzaju odchylenia od przeciętnych zachowań atmosferycznych, które mogą wpłynąć na wielkość gazowego popytu.
Kwestii najbardziej istotnej, a mianowicie relacji podaż – popyt, pozwolę sobie poświęcić osobny tekst, który ukaże się w następnym wydaniu magazynu.
