Cyfrowa transformacja to termin, który przybiera różne znaczenia w zależności od perspektywy. Dla niektórych stanowi okazję do oszczędności, dla innych zaś otwiera drzwi do kreowania innowacyjnych rozwiązań biznesowych. Jak Ty interpretujesz to zjawisko?
Bez zagłębiania się w akademickie opisy, najprostszą definicją, jaka przychodzi mi teraz na myśl, jest: tworzenie cyfrowo lub elektroniczne tego, co kiedyś wykonywaliśmy własnymi rękami. W ten sposób uzyskujemy np. maszynę, która redaguje artykuły zamiast dziennikarza. W skrócie można to określić jako wprowadzanie technologii do procesów, które dawniej były wykonywane ręcznie.
Cyfrowa transformacja wiąże się również z procesem optymalizacji działań. Jest on bezsprzecznie koniecznością dla licznych organizacji, ponieważ narażają się one na ryzyko pozostawania w tyle pod względem konkurencyjności, zadowolenia klientów czy ogólnej wydajności. W przypadku branży IT i rozwijającej się sztucznej inteligencji zakłada się, że programiści będą w stanie efektywniej tworzyć oprogramowanie. Dzięki temu nasi klienci mogą spodziewać się korzystniejszych ofert na projekty, z uwagi na krótszy czas realizacji. Optymalizacja procesów oraz zwiększona wydajność pracy to zdecydowanie kluczowe korzyści płynące z cyfrowej transformacji.
Dlaczego firmy decydują się na rozpoczęcie transformacji cyfrowej w swojej organizacji? Czemu jest to obecnie tak istotne?
Głównym czynnikiem, który skłania organizacje do podjęcia decyzji o transformacji, jest dążenie do zdobycia przewagi nad konkurencją. Nie dziwi zatem, że pragną one realizować pewne zadania efektywniej, taniej lub nawet lepiej jakościowo. Często celem jest również zajęcie pozycji lidera na rynku, uzyskanie przewagi konkurencyjnej i realizacja działań bardziej efektywnie niż w przypadku innych firm. Kolejnym motywem może być nastawienie, w którym organizacja podejmuje transformację, ponieważ wszyscy inni to robią, a rynek wypracował standardy działania w danym obszarze.
Dobrze obrazują to obecne rozwiązania dużych korporacji, które świadczą usługi związane z zamawianiem transportu. Dziś można zamówić taryfę za pomocą aplikacji lub SMS-a, ponieważ jedna z głównych marek w tym obszarze narzuciła taki sposób korzystania właśnie z tej usługi.
Kolejnym trafnym przykładem jest izraelska firma Kornit Digital, z którą współpracujemy. Spółka jest międzynarodowym dostawcą rozwiązań dla przemysłu tekstylnego i zajmuje się produkcją drukarek przemysłowych dla branży odzieżowej. Obsługuje dzięki temu klientów z ponad 100 krajów na całym świecie. W przeszłości kalibracja maszyny, służącej do drukowania na odzieży, zajmowała cały dzień. Konieczne było ułożenie wszystkich atramentów we właściwych miejscach oraz skorygowanie ich barw i nasycenia, a cały proces był nadzorowany przez człowieka. W przypadku błędu trzeba było wprowadzić poprawki, zweryfikować ustawienia i ponownie uruchomić drukarkę. Proces kalibracji trwał od połowy do całego dnia. Obecnie firma posiada kamerę przemysłową, która automatycznie sprawdza, czy maszyna jest odpowiednio skalibrowana i gotowa do pracy. To skróciło czas kalibracji do poniżej 10 minut. Rzeczywista różnica polega na tym, że jeśli maszynę należy skalibrować 2-3 razy w miesiącu, oszczędza się jeden pełny dzień pracy maszyny, pomijając koszty pracy człowieka.
To jedynie przykłady transformacji w dwóch dziedzinach. Obszarów, gdzie można przeprowadzić transformację cyfrową, jest bardzo dużo. Każdy proces lub usługa może zostać zmodernizowana, a zakres tej modernizacji może stale rosnąć. Dzięki pełnemu zrozumieniu problemów naszych klientów nasi eksperci IT w Britenet mogą konsultować i sugerować odpowiednie rozwiązania.
Dzięki cyfrowej transformacji byliśmy w stanie zoptymalizować proces kalibracji z jednego dnia do zaledwie 10 minut.
Podsumowując, pojawiają się dwie główne przyczyny, dla których firmy decydują się na wdrożenie transformacji w swoich planach. Po pierwsze, konkurencja już to zrobiła, a rynek wymaga dostosowania się do nowych realiów. Po drugie, chcemy oferować klientom tańsze usługi o lepszej jakości. Jeśli koszty są niższe, to i cena sprzedaży może być bardziej konkurencyjna, co przekłada się na zdobycie większej liczby klientów.
Cyfrowa transformacja wydaje się być nieunikniona dla wielu organizacji. Czy to sugeruje, że w przyszłości stanie się jeszcze bardziej istotna?
Ciężko odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie. Z jednej strony, w przyszłości mogą pojawić się nowe rozwiązania technologiczne, umożliwiające realizację jeszcze bardziej zaawansowanych działań. Z drugiej strony jednak, wiele rzeczy już istnieje, a dalsza optymalizacja będzie wymagała zastosowania jeszcze większej ilości technologii.
Nasycenie technologią stale rośnie. Przyjrzyjmy się marce Uber, która zdobyła rynek swoją aplikacją do zamawiania usług transportu. Pomysł na stworzenie aplikacji taksówkarskiej wydawał się kiedyś całkiem oczywisty, co skłaniało wielu studentów informatyki do zastanowienia się nad jego realizacją. Tworzenie aplikacji oraz jej wdrożenie wymagały odpowiedniego wysiłku, a prawdziwą sztuką było znalezienie sposobu na zrealizowanie tego projektu. Rzeczy, które mogły przejść przez transformację cyfrową, było wiele. Obecnie, mimo że mamy coraz większe możliwości technologiczne i łatwiej realizuje się oraz wdraża rozwiązania, to rośnie próg trudności w znalezieniu pomysłu, który wniesie nową wartość i usprawni dany proces. Wiele pomysłów zostało już zrealizowanych i udoskonalonych.
Obecnie pojawia się coraz więcej nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, które otwierają niedostępne wcześniej możliwości. Trudno jest odpowiedzieć na pytanie, czy cyfrowa transformacja będzie w przyszłości bardziej istotna niż obecnie. Myślę, że będzie ona równie ważna i będzie rozwijać się w podobnym tempie jak dziś. Patrząc w przyszłość, wiele rzeczy zostanie już zrealizowanych, a same usprawnienia staną się bardziej wymagające. Będzie to utrudnienie dla wprowadzania kolejnych innowacji. Nie można jednak zapominać, że wiele nowych technologii ułatwi wprowadzanie transformacji.
Uważam, że w dalekiej przyszłości sztuczna inteligencja również osiągnie swój limit. Trudno będzie znaleźć nowe pomysły na jej wykorzystanie, a na rynku pojawi się coś bardziej innowacyjnego. Na rynku były już technologie, które na początku uznawano za innowację, a obecnie są dla nas codziennością, jak chociażby sieć telekomunikacyjna. Początkowo stworzyła szeroki zakres możliwości. Sam korzystałem z niej tworząc w 2004 roku aplikację z okazji wystawy Picassa w Polsce. Aplikacja pozwalała na wysyłanie zdjęć MMS-ami, a te natychmiast pojawiały się na stronie wystawy. Obecnie taka funkcjonalność nie jest niczym nowym, a każdy może zrobić to na swoim telefonie dzięki powszechnym mediom społecznościowym. To, co kiedyś było zaskoczeniem, teraz stało się codziennością.
Czy w każdym przypadku cyfrowa transformacja musi się wiązać z wdrażaniem innowacji?
Dla jednych to, co stanowi innowację, dla innych może nią nie być ze względu na poziom zaawansowania. Dlatego tak istotne jest badanie stanu technologii w danej organizacji, co pozwala dostosować kluczowe rozwiązania do odpowiedniego poziomu. Jeśli mamy do czynienia z przedsiębiorstwem, które realizuje dany proces ręcznie, zautomatyzowanie go może nie być innowacją, zwłaszcza jeśli konkurencyjne organizacje wprowadziły już podobne rozwiązania. W niektórych przypadkach wystarczy zbliżyć się do ich poziomu, co i tak może stanowić znaczne usprawnienie dla firmy. W Britenet zawsze konsultujemy, jakiej technologii i w jaki sposób powinniśmy użyć, aby osiągnąć cele naszych klientów.
Transformacja cyfrowa bez odpowiednich celów to marnowanie pieniędzy.
Decydując się na cyfrową transformację, kluczowym elementem sukcesu jest jasne określenie celów. Nie zawsze muszą one oznaczać globalną innowację, mogą stanowić innowacyjność w ramach samej firmy. Pierwszym pytaniem, jakie powinno się postawić po przeprowadzeniu transformacji, jest "czy obecnie wykonujemy to zadanie lepiej i sprawniej niż wcześniej?"
Jakie technologie cieszą się obecnie największą popularnością?
Sztuczna inteligencja bez wątpienia cieszy się aktualnie największym zainteresowaniem. Rok temu wywołała ogromne poruszenie i zachwyciła wiele osób na całym świecie. Obecnie nadszedł moment, w którym większe emocje związane z AI opadły, a wiele firm zastanawia się, w jaki sposób można ją skutecznie wdrożyć. Przegapienie tego momentu może okazać się druzgocące w skutkach, ponieważ konkurencyjna organizacja może wprowadzić udane rozwiązanie rewolucjonizujące rynek w różnych obszarach. Ponownie pojawia się pytanie “kim chcemy być?”. Czy chcemy być pionierami wprowadzającymi innowacje jako pierwsi, czy raczej śledzić innych, analizując ich wyniki?
Wszystko, co związane z AI z pewnością będzie zmieniać świat, począwszy od komunikacji miejskiej, aż po wyszukiwanie informacji. Obecnie stało się to bardzo cenną funkcją. Kiedyś nauka z książek była niezmiernie ważna, obecnie jednak kluczową umiejętnością jest sprytne wyszukiwanie i efektywne wykorzystywanie informacji. Sama wiedza staje się coraz mniej istotna, a większy nacisk kładzie się na umiejętność sprawnego znalezienia i wykorzystania niezbędnych informacji. Jest to szczególnie widoczne przy korzystaniu z AI, które można zapytać o konkretne informacje lub poprosić o wykonanie określonych zadań.
Wśród technologii, które obecnie odgrywają kluczową rolę, należy również wymienić te związane z Big Data, czyli analizę dużych zbiorów danych. Dzięki tej technologii organizacje są w stanie analizować bardzo złożone dane, aby uzyskać z nich konkretne informacje, na przykład dotyczące zachowań klientów i ich potencjalnych przyszłych działań. Jest to istotne, ponieważ tradycyjne metody nie są w stanie skutecznie odczytać tak dużych ilości informacji w czasie rzeczywistym. Firma, posiadająca dostęp do takiej wiedzy, może przeprowadzić analizę i odpowiednio zareagować, uwzględniając potrzeby swojego przedsiębiorstwa. Analityka Big Data umożliwia również skuteczne przechowywanie i przetwarzanie danych. W dzisiejszym świecie wiele organizacji potrzebuje informacji o swoich klientach, aby dostosować swoje produkty do ich potrzeb.
Sztuczna inteligencja może odegrać ważną rolę w cyfrowej transformacji, ale ważne jest, aby wiedzieć, jak z niej korzystać.
Teraz, mimo wszystko, kluczową rolę odegra sztuczna inteligencja. Wkrótce pojawią się liczne okazje do jej wykorzystania. Kiedyś byłem przekonany, że kierowcy będą zagrożeni z powodu pojazdów autonomicznych, ale dzisiaj równie dobrze jestem w stanie sobie wyobrazić, że sztuczna inteligencja przejmie istotną część działu sprzedaży lub marketingu. Te zagadnienia będą miały znaczący wpływ na rynek w najbliższym czasie i choć mogą nie zabrać pracy, to znacznie ją zmienią.
Jakie istnieją według Ciebie potencjalne zagrożenia związane ze sztuczną inteligencją?
Ryzyka związane ze sztuczną inteligencją nie są niemożliwe, a scenariusz często przedstawiany w filmach wcale nie jest tak nierealny. Z upływem czasu sztuczna inteligencja będzie przejmować coraz większą część naszych obowiązków. Pojawia się zasadnicze pytanie “jaką autonomię osiągnie i jak bardzo będzie zdolna do podejmowania decyzji?”. Zaawansowane technologicznie drony, w przypadku utraty łączności, z czasem zyskają większą samodzielność w podejmowaniu decyzji. Zagrożenia związane z AI są możliwe, a w przyszłości ta technologia na pewno będzie wymagała odpowiednich regulacji prawnych. Pojawiają się głosy nawołujące do ograniczenia tempa rozwoju sztucznej inteligencji i ostrożności. Według mnie jednak zaprzestanie rozwoju AI się nie wydarzy, ponieważ dzięki tej technologii można osiągnąć ogromne zyski. Można nawet powiedzieć, że są one na wyciągnięcie ręki. Po drugie, programiści są zafascynowani technologią i tym, że za jej pomocą można zmienić świat. Ze względu na tę fascynację warto wprowadzać nowe rozwiązania. Uważam, że na poziomie całego świata nie dojdzie do zatrzymania działań związanych z rozwojem AI. W przypadku ewentualnego wprowadzenia regulacji dotyczących sztucznej inteligencji przez jeden kraj, osoby zajmujące się tą dziedziną przeniosą się do innych miejsc, gdzie nie będą ograniczani. Myślę, że nawet jeśli pewien region zdecyduje się zaprzestać inwestycji w tę technologię, reszta świata nadal będzie ją rozwijać.
Czy istnieją przykłady transformacji cyfrowej, z którymi mamy do czynienia, a nie przywiązujemy do nich aż tak dużej uwagi?
Dawno temu musiałem czekać w długiej kolejce, aby opłacić rachunki. W tamtych dniach wszyscy udawali się na pocztę, gdzie pani w okienku skrupulatnie przyjmowała dokumenty i obsługiwała każdego. Kolejka często była tak długa, że trzeba było spędzić w niej 2-3 godziny. Następnie nadeszła możliwość płacenia rachunków przelewem. Teraz możemy to zrobić za pomocą polecenia zapłaty lub zlecenia stałego. W przypadku polecenia zapłaty nie zawsze było jasne, ile dokładnie pieniędzy zostanie pobrane z konta.
Transformacja nadeszła do nas tak niepostrzeżenie, że nie zauważyliśmy, ile usprawnień wprowadziła w nasze codzienne życie. Stało się tak, ponieważ proces ten przebiegał stopniowo. Obecnie płacenie rachunków nie wiąże się z dużym wysiłkiem. Wykonujemy to za pomocą aplikacji praktycznie automatycznie, a dla wielu nie stanowi to wyzwania. Technologia dotyka nas każdego dnia, ale mimo to często nie zwracamy na nią tak dużej uwagi. Kiedyś mogliśmy otrzymać mandat za brak dowodu rejestracyjnego, a teraz nawet nie musimy go mieć przy sobie podczas kontroli. Cyfryzacja obejmująca wiele obszarów przechodziła przez różne etapy, co sprawiło, że szybko dostosowaliśmy się do nowych realiów i zapomnieliśmy, że transformacja dokonała się tak blisko nas.
Jako trafny przykład wymienić można również proces związany z zamówieniami towarów w jednej z czołowych polskich sieci sklepów spożywczych, działających na zasadzie franczyzy. Franczyzobiorca posiada swój sklep z określoną ilością towarów i półek do dyspozycji. Musi on podejmować decyzje dotyczące zamówień, uwzględniając także aktualne zapasy w magazynie. Wspomaga go system, który analizuje zapotrzebowanie na podstawie lokalizacji, pogody, wydarzeń w jego pobliżu, aktualnych promocji, stanów magazynowych, danych historycznych i wielu innych parametrów. Na tej podstawie robione jest zatowarowanie sklepu. Cały proces jest ustawiony w taki sposób, aby podczas wizyty w sklepie klient mógł otrzymać każdy produkt, który potrzebuje. Obecnie to rozwiązanie prezentuje się jako półautomatyczne, gdzie algorytm proponuje zamówienia, a franczyzobiorca może wprowadzać korekty. Zakładam, że jeśli obszar ten rozwinie się jeszcze bardziej, to algorytm będzie samodzielnie decydować, jak uzupełnić asortyment sklepu, a franczyzobiorca finalnie nie będzie miał na to wpływu.
Technologia otacza nas dzisiaj dosłownie wszędzie. W związku z tym, czy istnieje pewien obszar, w którym cyfrowa transformacja występuje najczęściej? Czy jest tak samo istotna w każdym z tych obszarów?
Uważam, że nie ma jednego wyznaczonego obszaru, w którym cyfryzacja pojawia się najczęściej. Przenika ona przez coraz większą liczbę dziedzin, a największe zapotrzebowanie pojawia się w tych obszarach, gdzie była ona dotąd najbardziej zaniedbana.
Przyjrzyjmy się motoryzacji – samochody z lat 80. w porównaniu z obecnymi modelami nie różnią się aż tak bardzo od siebie. Owszem, posiadają wiele dodatkowych funkcji, systemów, które poprawiają komfort użytkowania. Niemniej jednak, fundamentalnie nie różnią się one znacząco od aut z przeszłości. W najbliższym czasie możemy spodziewać się dużego skoku, gdy samochody zmienią swój sposób zasilania. Kolejną rewolucją stanie się autonomiczność pojazdów. Wielu ludzi czeka na te zmiany i wydaje się, że są one nieuniknione. Jeśli te dwa aspekty zostaną opracowane, będzie to znaczący krok transformacyjny, ponieważ do tej pory niewiele działo się w tym obszarze w ostatnich latach.
Jeśli spojrzymy na obszar telekomunikacji, zauważymy ogromny przełom w ostatnich 15 latach. Zaledwie 20 lat temu nie każdy mógł sobie pozwolić na telefon komórkowy z klawiszami, a teraz smartfon stał się codziennym narzędziem każdego z nas. Szerokopasmowy internet umożliwia teraz rozmowy z kimś, kto znajduje się na drugim końcu świata twarzą w twarz – kiedyś było to nie do pomyślenia. W tym obszarze pojawił się ogromny przełom i trudno jest stwierdzić, czy i jaki będzie kolejny. Określenie, jaki obszar zostanie następnie zagospodarowany jest bardzo trudne.
