Od połowy września br., już prawie 20 z 31 jednostek administracyjnych (prowincji, miast wydzielonych i regionów autonomicznych) w Chinach ogłosiło plany racjonowania energii elektrycznej oraz ograniczenia jej dostaw do fabryk, w szczególności tych charakteryzujących się wysoką energochłonnością i emisją dwutlenku węgla.
W północnych prowincjach nagłe ograniczenie dostaw energii elektrycznej doprowadziło do zakłóceń w funkcjonowaniu miast oraz przerw w dostawach energii dla gospodarstw domowych. Jest to tym samym największy kryzys energetyczny w Chinach odnotowany w ostatnich dekadach. Przedmiotem poniższej analizy jest ocena wpływu kryzysu energetycznego w Chinach na bariery podażowe w światowej gospodarce. Są dwie główne przyczyny racjonowania energii w Chinach. Po pierwsze, chińskie jednostki administracyjne próbują spełnić narzucone im przez administrację centralną roczne cele dla ograniczenia zużycia energii elektrycznej, które stanowią istotny element ich oceny rocznej.
W połowie sierpnia br. Państwowa Komisja ds. Rozwoju i Reform (NDRC - National Development and Reform Commission) skierowała ostrzeżenia do 19 jednostek administracyjnych, które nie spełniły swoich celów półrocznych dla ograniczania zużycia energii elektrycznej, zobowiązując je do podjęcia odpowiednich działań w celu nadrobienia zaległości w II poł. br. Po drugie, produkcja energii w Chinach w ostatnich miesiącach stała się nieopłacalna, co oddziałuje w kierunku jej ograniczenia.
Wynika to z tego, że regulowane administracyjne ceny energii w Chinach nie nadążają za obserwowanym w ostatnich miesiącach silnym wzrostem cen węgla, będącym konsekwencją jego niewystarczającej produkcji. Jednocześnie w Chinach utrzymuje się silny wzrost popytu na energię elektryczną.
Wynika on przede wszystkim z dobrej koniunktury w chińskim przemyśle,
wspieranej głównie przez ożywienie popytu zagranicznego, podczas gdy popyt wewnętrzny pozostaje słaby (por. MAKROmapa z 04.10.2021). Ze względu na wzrost cen surowców rośnie również zapotrzebowanie na energię elektryczną ze strony górnictwa. W kierunku wzrostu zużycia energii oddziałuje także uruchamianie wysoko energochłonnych projektów inwestycyjnych, przez inwestorów, którzy chcą zdążyć przed planowanymi w przyszłości regulacjami mającymi na celu ograniczenie zużycia energii i emisji dwutlenku węgla. Na zachodzie Chin istotnym czynnikiem podbijającym zużycie energii były również kopalnie kryptowalut, które były tam lokowane ze względu na relatywnie niskie na tle całego kraju ceny energii.
Ze względu na działania chińskiego rządu mające na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla chiński przemysł energetyczny nie jest w stanie sprostać rosnącemu popytowi na energię. Za 72% produkcji energii w Chinach odpowiadają elektrownie węglowe. W sierpniu br. produkcja węgla w Chinach, która zabezpiecza 93% zapotrzebowania elektrowni na ten surowiec zwiększyła się zaledwie o 4,4% r/r. W tym samym czasie import węgla spadł o 10,3%. Z tego powodu zapasy węgla w Chinach osiągnęły rekordowo niskie poziomy, a jego cena wzrosła ponad dwukrotnie. Jednocześnie pozostałe źródła energii w Chinach nie są obecnie w stanie skompensować niższej dynamiki produkcji energii w elektrowniach węglowych. Chiński rząd najprawdopodobniej w najbliższym czasie podejmie działania mające na celu zmniejszenie niedoboru energii i zapewnienie stabilności jej dostaw w szczególności dla usług publicznych oraz gospodarstw domowych. 28 września NDRC zgodził się na zwiększenie produkcji węgla i gazu oraz ich importu.
Niemniej uwzględniając utrzymane limity dla emisji dwutlenku węgla będzie to miało ograniczony wpływ na krajową produkcję. NDRC rozważa również podniesienie administrowanych cen energii elektrycznej w celu pobudzenia jej produkcji. Należy jednak pamiętać, że uderzyłoby to w marże firm, które i tak pozostają pod silną presją kosztową w warunkach braku możliwości podniesienia cen dóbr finalnych ze względu na słaby popyt wewnętrzny. Jedynym rozwiązaniem, które doprowadziłoby do szybkiego rozwiązania kryzysu energetycznego byłoby złagodzenie tegorocznych limitów na zużycie energii elektrycznej, co nie jest naszym scenariuszem bazowym.
Warto zauważyć, że ostrzeżenia dotyczące przekroczenia limitów otrzymały prowincje Guangdong,
Jiangsu oraz Zhejiang, które są kluczowymi ośrodkami chińskiego przetwórstwa i hubami eksportowymi. W efekcie uważamy, że w najbliższych miesiącach utrzyma się niedobór energii dla przemysłu, co będzie miało negatywny wpływ na roczną dynamikę produkcji przemysłowej, która w okresie wrzesień-grudzień będzie kształtowała się w przedziale od 3% do 5% wobec 5,3% w sierpniu br.
Wolniejszy wzrost produkcji przemysłowej w Chinach będzie oddziaływał w kierunku spowolnienia chińskiego eksportu
W efekcie dostrzegamy istotne ryzyko w dół dla naszego scenariusza, zgodnie z którym z którym tempo wzrostu gospodarczego w Chinach w 2021 r. wyniesie 8,3% r/r wobec 2,3% w 2020 r., a w 2022 r. obniży się do 5,5%. Ze względu na niższą dynamikę produkcji przemysłowej oraz eksportu zmniejszy się dostępność towarów wytwarzanych przez chińskie przetwórstwo, co będzie oddziaływać w kierunku barier podażowych na świecie w najbliższych miesiącach. Analiza powstała w oparciu o raport pt. „China: power shortage is set to hurt” przygotowany przez Xiaojia Zhi, główną ekonomistkę Crédit Agricole CIB w Chinach.
