Rekordowo niskie zbiory ziemniaków w Polsce. Według GUS, tegoroczne zbiory warzyw gruntowych zmaleją o 3% r/r do ok. 3,8 mln t, z uwagi na ogół niekorzystne uwarunkowania pogodowe, m.in. suszę. Poprawa warunków uprawowych w sierpniu mogła pozytywnie oddziaływać na produkcję warzyw odmian późnych.
Niepewnością jest sytuacja w pozostałych krajach m.in., która w sez. 2022/23 istotnie oddziaływała na rynek w Polsce (spadki zbiorów spowodowały, że ceny warzyw wzrosły, mimo że produkcja w Polsce była wyższa r/r). W tym roku na ogół warunki do uprawy warzyw w UE nie były sprzyjające m.in. z uwagi na suszę w niektórych obszarach. KE, szacuje, że tegoroczne zbiory pomidorów ogółem w UE ukształtowały się na poziomie o 4,1% wyższym niż przed rokiem, choć nadal o ponad 10% niższym niż w 2021.
Zobacz także: Krajowo produkcja owoców zaskoczyła. Jakie są perspektywy na kolejne kwartały?
Według GUS znacząco, bo o 9% r/r, obniżą się zbiory ziemniaków w Polsce do rekordowo niskiego poziomu 5,5 mln t, po ok. 15-proc. spadku produkcji w 2022. Negatywnie na tegoroczne plonowanie wpływał niedobór opadów od maja do lipca. Jednocześnie sytuacja podażowa w innych krajach UE może być lepsza. Według NEPG (NorthEastern European Potato Growers) tegoroczne zbiory ziemniaków w Belgii, Francji, Holandii i Niemczech (ok. 60% udziału w unijnej produkcji) wzrosnąć mogą o 1,3 mln t r/r (+6%) do 23 mln t.
CENY WARZYW MALEJĄ, ZIEMNIAKI WCIĄŻ DROGIE
Roczna dynamika cen warzyw wyraźnie spowolniła na koniec 3q23. Ciepły wrzesień sprzyjał obniżkom cen warzyw spod osłon – presja kosztów zmniejszyła się, choć oprócz mniejszego zapotrzebowania w pewnym stopniu przyczyniły się do tego niższe ceny nośników energii. Notowania cen z rynków hurtowych (Bronisze) z dwóch pierwszych tyg. października wskazują na spadki cen pomidorów i ogórków spod osłon odpowiednio o 9% r/r i 37% r/r. Roczna dynamika cen niektórych warzyw, takich jak cebula, kapusta oraz marchew na początku października również spadła poniżej 0, mimo zmniejszonej podaży w kraju, co prawdopodobnie związane jest ze spadkiem popytu na rynkach eksportowych.
Istotne wzrosty zanotowały natomiast ceny ziemniaków. W ostatnich miesiącach należały one do najsilniej drożejących (w relacji rocznej) kategorii żywnościowych. W sierpniu przeciętna krajowa cena skupu była wyższa o 30% r/r. Z kolei ceny detaliczne były wyższe o ok. 39% r/r, istotnie oddziałując na ceny w całym koszyku warzywnym (+18,2% r/r w sierpniu i +15,6% r/r we wrześniu).
PERSPEKTYWY 4Q23 i 1H24
Spadek popytu na rynkach zagranicznych (w tym w Ukrainie), który był kluczowym czynnikiem wzrostów cen w sez. 2022/23, oraz mniejsze koszty produkcji w uprawach pod osłonami, przy relatywnie niskich zmianach podaży na rynkach krajowych, przemawiają za obniżką rocznej dynamiki cen warzyw w sez. 2023/24. W niektórych przypadkach może spaść ona poniżej 0. Czynnikiem łagodzącym mogą być działania administracyjne niektórych krajów np. wstrzymanie od 1 paź’23 eksportu cebuli przez Egipt czy też ograniczenia w eksporcie z Indii (dwaj najwięksi dostawcy do UE). Wciąż wysoką roczną dynamikę cen utrzymywać będą ziemniaki (silny efekt spadku produkcji w kraju).
