Zrealizował się sygnalizowany przez nas od końca 2021 r. scenariusz, zgodnie z którym w I kw. 2023 r. rynek mleka wejdzie w spadkową fazę cyklu (por. AGROmapa z 10.12.2021). Skala obserwowanego obecnie spadku cen jest jednak silniejsza od naszych prognoz. Po wyeliminowaniu czynników sezonowych cena skupu mleka w Polsce obniżyła się w styczniu o ok. 7,8% m/m, co jest jej najsilniejszym miesięcznym spadkiem w historii. Obniżająca się cena skupu mleka w Polsce jest odzwierciedleniem tendencji na światowym rynku produktów mlecznych, gdzie w ostatnich miesiącach również obserwujemy silny spadek cen. Ma on szeroki zakres i dotyczy wszystkich najważniejszych produktów mlecznych, przy czym w ostatnich miesiącach najsilniej obniżyły się ceny masła, odtłuszczonego mleka w proszku, pełnego mleka w proszku oraz serwatki. Jednocześnie istotnie zmniejszyła się dysproporcja pomiędzy cenami tłuszczu mlecznego i białka, odzwierciedlana różnicą pomiędzy cenami masła i odtłuszczonego mleka w proszku, choć pozostaje ona na wysokim na tle historycznym poziomie.
Ożywienie produkcji mleka w UE i USA
Jedną z głównych przyczyn spadku cen na rynku mleka jest rosnąca dynamika jego produkcji wśród największych światowych eksporterów produktów mlecznych, która zwiększyła się w IV kw. 2022 r. do 0,4% r/r wobec 0,0% w III kw. Ożywienie produkcji mleka koncentruje się na półkuli północnej (głównie w UE i USA), podczas gdy na półkuli południowej obserwowany jest spadek produkcji związany z niekorzystnymi warunkami agrometeorologicznymi. Rosnąca w ostatnich miesiącach podaż mleka w UE i USA jest odpowiedzią na relatywnie wysoką opłacalność jego produkcji w poprzednich kwartałach, mimo utrzymującej się silnej presji kosztowej.
Wyraźne osłabienie chińskiego popytu
Ożywienie produkcji mleka zbiegło się w czasie z osłabieniem światowego popytu na produkty mleczne, w znacznym stopniu będącego konsekwencją silnego wzrostu ich cen odnotowanego w poprzednich kwartałach, dokonującego się w warunkach obniżającej się siły nabywczej konsumentów wskutek rosnącej inflacji. Dodatkowym czynnikiem negatywnym dla światowego popytu na produkty mleczne było wyraźne obniżenie popytu w Chinach, będących ich największym światowym importerem.
Rynek mleka pozostanie w spadkowej fazie cyklu do III kw. 2024 r.
Prognozujemy, że światowy rynek mleka pozostanie w spadkowej fazie cyklu do III kw. 2024 r. Czynnikami ryzyka dla naszego scenariusza są trwałość ożywienia produkcji mleka w UE i USA, warunki agrometeorologiczne wśród największych światowych eksporterów produktów mlecznych oraz perspektywy ożywienia popytu na produkty mleczne w Chinach wraz z wygasaniem efektu pandemii w tym kraju.
Latem ceny skupu mleka spadną poniżej 2 zł/l
W konsekwencji oczekujemy, że cena skupu mleka w kolejnych kwartałach będzie kształtować się w trendzie spadkowym w ślad za obniżającymi się cenami produktów mlecznych. Lokalnie czynnikiem ograniczającym skalę spadku cen jest wysoka konkurencja o surowiec pomiędzy mleczarniami. Tym samym prognozujemy, że na koniec 2023 r. cena skupu mleka w Polsce wyniesie ok. 205 zł/hl, a na koniec 2024 r. ok. 200 zł/hl.
