Brazylijczycy pozostają spolaryzowani po nierozstrzygniętych wyborach prezydenckich, w których zmierzyli się skrajnie prawicowy urzędujący prezydent Jair Bolsonaro oraz supergwiazda lewicy i były prezydent Luiz Inácio Lula da Silva ("Lula") z Partido dos Trabalhadores (Partia Robotnicza, PT).
Choć wielu analityków spodziewa się, że Lula utrzyma zaskakująco niewielką przewagę, jaką uzyskał w nadchodzącym głosowaniu w drugiej turze, rynki mogą pozostać rozchwiane nawet przy założeniu, że zwycięstwo Luli zostało już w dużej mierze wycenione. Istnieje również ryzyko, że Bolsonaro może odrzucić wynik rundy, powołując się na oszustwa wyborcze i problemy z elektronicznymi maszynami do głosowania.1,2
Z perspektywy gospodarczej zwycięstwo lewicy może być zaskakująco pozytywnym wynikiem, co częściowo odzwierciedlają rynki finansowe. Brazylijski real utrzymał się ostatnio w stosunku do dolara amerykańskiego, podczas gdy wiele walut rynków rozwiniętych, w tym euro i funt szterling, zostało poturbowanych. Brazylijskie akcje w ujęciu rocznym i rocznym znacznie przewyższają inne rynki wschodzące.3 Chociaż Lula popiera wiele lewicowych polityk sygnowanych przez PT, takich jak płatności transferowe i programy umarzania długów, ani społeczność biznesowa, ani szeroka populacja nie postrzegają go jako socjalistycznego zarazy ogniowej - pomimo prób Bolsonaro, aby go tak przedstawić. Czasami radykalna na papierze, rzeczywista polityka Luli w latach 2003-2010 była raczej pragmatyczna. W czasie jego prezydentury średni roczny wzrost produktu krajowego brutto (PKB) wynosił 4,5%, dług publiczny w stosunku do PKB zmniejszył się o około jedną trzecią, a około 20 milionów Brazylijczyków wyszło z ubóstwa.4
Bolsonaro, oczywiście, miał swoje własne sukcesy w biurze, być może przede wszystkim ogromny plan długoterminowej reformy emerytalnej w 2019 roku. Jest to powszechnie uważane za ważny krok w kierunku konsolidacji brazylijskiego deficytu budżetowego, który w ostatnich latach urósł do góry nogami głównie z powodu niebotycznych kosztów emerytalnych. Do 2030 roku reforma ma przynieść około 800 miliardów reaisów oszczędności (155 miliardów dolarów po dzisiejszym kursie).5 Niemniej jednak, obecnie ponad 90% budżetu jest wciąż przeznaczane na obowiązkowe płatności, co sprawia, że znaczący postęp jest mało prawdopodobny w krótkim czasie - niezależnie od tego, kto wygra wybory. Następny prezydent będzie musiał również zmierzyć się z perspektywą słabnącej gospodarki światowej. Z drugiej strony, Brazylia prawdopodobnie nadal będzie czerpać korzyści z wysokich cen surowców, chociaż stoi przed ryzykiem związanym z eskalacją wojny na Ukrainie, ponieważ jest w dużym stopniu uzależniona od importu nawozów. Należy jednak zauważyć, że nawet jako wiodący eksporter towarów, Brazylia jest w pewnym stopniu odizolowana od globalnych wstrząsów gospodarczych. Handel stanowi nieco mniej niż jedną trzecią PKB, podczas gdy konsumpcja gospodarstw domowych odpowiada za ponad 60%.6
W sumie, prezydentura Luli może doprowadzić do wzrostu deficytu w krótkim okresie, który może zostać zrównoważony w średnim okresie przez wyższe dochody podatkowe i większą konsumpcję prywatną. Mogą również wzrosnąć inwestycje rządowe w rozwój odnawialnych źródeł energii. Brazylia już teraz jest liderem w produkcji energii wodnej, ale program Luli zawiera deklaracje dotyczące przekształcenia państwowego Petrobrasu tak, aby był bardziej konkurencyjny w stosunku do firm europejskich.7 Zwycięstwo PT mogłoby rzeczywiście pomóc uwolnić ogromny potencjał Brazylii w zakresie zielonej energii, zwłaszcza w czasach zwiększonych obaw geopolitycznych dotyczących bezpieczeństwa energetycznego.
Oczekujemy jednak pewnej dalszej zmienności, albo dlatego, że rynki mogą być zmuszone do ponownej wyceny w przypadku nieoczekiwanej wygranej Bolsonaro w rundzie, albo w przypadku zwycięstwa Luli, inwestorzy będą musieli przetrawić pewną powyborczą niepewność i ocenić jego rzeczywistą politykę w porównaniu z obietnicami z kampanii. W obu przypadkach jednak, możliwości dla inwestorów są ogromne, ponieważ Brazylia pozostaje wiodącym graczem zarówno w zakresie twardych, jak i miękkich surowców, z przewagą w zakresie zielonej energii oraz młodą i wciąż rosnącą siłą roboczą.
