ŚWIAT: Według najnowszego raportu MFW World Economic Outlook inflacja na świecie będzie bardziej uporczywa niż wcześniej sądzono, co powinno skłonić banki centralne do utrzymywania restrykcyjnej polityki monetarnej. Inflacja na świecie ma się obniżyć z 9,2% w 2022 do 6,9% w 2023 (+0,1pp vs prognozy z lipca) i 5,8% w 2024 (+0,6pp). Globalny wzrost PKB ma w 2023 spowolnić do 3,0%, a w przyszłym roku wynieść 2,9% (o 0,1pp mniej niż zakładano w lipcu), a więc utrzyma się znacznie poniżej średniej historycznej.
MFW nadal oczekuje scenariusza „miękkiego lądowania” światowej gospodarki, ale sygnalizuje wiele wyzwań. Jednym z nich jest wyczerpanie się dotychczasowych motorów ożywienia, w obliczu coraz liczniejszych źródeł obaw, m.in. o kondycję chińskiego sektora nieruchomości, wzrost cen surowców, napięcia geopolityczne, uporczywość inflacji czy brak wystarczających buforów fiskalnych. MFW zwraca uwagę, że w średnim terminie światowy wzrost gospodarczy znacząco wyhamuje, co w środowisku wyższych stóp procentowych, większej ekspozycji na szoki i mniejszych buforów fiskalnych może zwiększać niestabilność wrażliwych gospodarek. W takim otoczeniu MFW zaleca utrzymywanie restrykcyjnej polityki pieniężnej i przestrzega przed jej przedwczesnym poluzowaniem, które mogłoby osłabić procesy dezinflacyjne. Według MFW polityka fiskalna powinna wspierać restrykcyjną politykę pieniężną, choć pojawia się coraz więcej sygnałów, że obie polityki stają się rozbieżne (m.in. w USA). W średnim terminie kluczowe do przezwyciężenia skutków wolniejszego wzrostu gospodarczego mają być reformy strukturalne, skupione przede wszystkim na jakości zarządzania, regulacji, konkurencyjności eksportu oraz transformacji energetycznej.
Prognozy MFW dla Polski zakładają nieznacznie wyższą ścieżkę inflacji niż w poprzedniej projekcji (w kwietniu 2023) oraz zakładają powrót inflacji do celu dopiero w 2028. W przypadku Czech powrót inflacji do celu (2%) ma nastąpić w 2026, a w przypadku Węgier inflacja w całym horyzoncie projekcji pozostanie powyżej celu na poziomie 3%. Wzrost gospodarczy w Polsce ma w 2023 wynieść 0,6% (rewizja o 0,2pp w górę). Prognozy na kolejne lata zostały nieznacznie zrewidowane w dół (patrz wykres). W średnim terminie krajowy PKB ma rosnąć w tempie nieco powyżej 3%.
CZE: Inflacja CPI we wrześniu spadła głębiej od prognoz, do 6,9% r/r (kons. 7,4% r/r) z 8,5% r/r. Znaczna część spadku wynika z efektu wysokiej bazy na cenach energii (co było odzwierciedlone w oczekiwaniach spadku inflacji o ponad 1pp). Źródeł niespodzianki doszukujemy się w głębszym hamowaniu cen nośników energii (16,5% r/r vs 23,1% r/r w sierpniu) oraz żywności i napojów bezalkoholowych (6,0% r/r vs 7,9% r/r w sierpniu). W ujęciu miesięcznym ceny spadły o 0,7% m/m, do czego w przeważającej mierze przyczyniły się sezonowe obniżki cen turystyki zorganizowanej (-21,9% m/m) oraz głębsze niż w sierpniu spadki cen żywności i napojów bezalkoholowych (-1,6% m/m) oraz użytkowania mieszkania (-0,7% m/m). CNB w zwyczajowym komentarzu podkreślił, że inflacja była o 0,3pp niższa niż zakładała ostatnia prognoza banku, przy pozytywnych zaskoczeniach w większości kategorii poza paliwami, których spadek w ujęciu rocznym był mniejszy od oczekiwań. Inflacja bazowa we wrześniu kolejny miesiąc spadała, do 5,0% r/r z 6,0% r/r w sierpniu. Bieżące procesy cenowe sugerują dalszy szybki spadek inflacji. Wyjątkiem będzie październik, w którym wskaźnik inflacji ma wzrosnąć ze względu na niską zeszłoroczną bazę (administracyjne obniżki cen energii), co jednak nie zaburzy procesu dezinflacji. CNB oczekuje powrotu inflacji do ok. 2% już na początku 2024.
HUN: Inflacja CPI we wrześniu obniżyła się silniej od oczekiwań, o ponad 4pp, do 12,2% r/r (kons. 12,4% r/r) z 16,4% r/r. Głównym źródłem spadku były efekty wysokiej bazy na cenach energii (we wrześniu 2022 w związku z ich odmrożeniem był wzrost o 59% m/m, a we wrześniu 2023 o 1,0% m/m, co mocno obniżyło roczną dynamikę ceny nośników energii do -14,6%). Drugim dezinflacyjnym czynnikiem były ceny żywności, których wzrost we wrześniu spowolnił do 13,2% r/r z 17,9% r/r w sierpniu. Inflacja bazowa we wrześniu również spadła - do 13,1% r/r z 15,2% r/r w sierpniu. Ceny bazowe (nieodsezonowane) obniżyły się o 0,2% m/m i był to pierwszy spadek od grudnia 2020. Bieżący impet inflacji (zmiana m/m po odsezonowaniu) wskazuje na jeszcze większe natężenie procesów dezinflacyjnych. Zannualizowany sześciomiesięczny impet inflacji bazowej we wrześniu wyniósł tylko 4,7% r/r, a inflacji ogółem 4,6% r/r, co wskazuje na wyhamowanie procesów cenowych i zapowiada dalszą szybką dezinflację.
HUN: Węgierskie banki wdrożyły od poniedziałku, zgodnie z sugestią rządu, dobrowolne tymczasowe ograniczenie maksymalnego poziomu oprocentowania kredytów – 12% na kapitał obrotowy dla firm oraz 8,5% w przypadku kredytów mieszkaniowe. Celem jest stymulacja akcji kredytowej.
NOR: Inflacja CPI we wrześniu spadła silniej od oczekiwań, do 3,3% r/r (kons. 4,0% r/r) z 4,8% r/r w sierpniu. Silniej od prognoz spadła także inflacja bazowa (bez wpływu zmian podatkowych i energii), która wyniosła 5,7% r/r (kons. 6,1% r/r) wobec 6,3% r/r w sierpniu. Spadek inflacji był wynikiem niższych cen żywności oraz energii elektrycznej. Wczorajsze dane inflacyjne są drugim z rzędu pozytywnym zaskoczeniem, co w połączeniu ze słabymi danymi o aktywności gospodarczej i zaproponowanym przez rząd neutralnym budżetem na 2024 zmniejsza prawdopodobieństwo zapowiadanej przez Norges Bank na grudzień, wieńczącej cykl, podwyżki stóp o 25pb.
USA: Szef oddziału Fed w Atlancie R.Bostic (bez prawa głosu w FOMC) powtórzył, że obecny poziom stóp procentowych jest wystarczający by obniżyć inflację, a dalsze podwyżki stóp nie są potrzebne. R.Bostic należy do gołębiego skrzydła w FOMC. Szef Fedu z Minneapolis N.Kashkari (z prawem głosu w FOMC) powiedział, że ostatnie wzrosty rentowności obligacji mogą „wykonać część pracy za Fed”, ale jest jeszcze za wcześnie by ogłaszać zwycięstwo nad inflacją. Jeśli gospodarka pozostawałaby zbyt rozgrzana, dalsze podwyżki mogłyby być konieczne. Szefowa Fedu z San Francisco M.Daly (bez prawa głosu w FOMC) stwierdziła, że wraz ze spadkiem inflacji ryzyko niewystarczającego podniesienia stóp już nie dominuje nad ryzykiem nadmiernego zacieśnienia polityki pieniężnej, a ich bilans pozostaje zrównoważony. Również jej zdaniem wzrost rentowności może być substytutem podwyżek stóp przez Fed. Członek zarządu Fed Ch.Waller (z prawem głosu w FOMC) ponowił zapewnienie o determinacji w zwalczaniu inflacji, nie odniósł się jednak do bieżącej polityki pieniężnej.
EUR: Prezes Banku Francji F.Villeroy de Galhau powiedział, że inflacja powinna powrócić do celu w 2025, a obecne zawirowania na rynku ropy naftowej nie powinny istotnie wpłynąć na perspektywy inflacyjne. W jego ocenie obecna sytuacja w Izraelu nie wywoła takich konsekwencji jak wojna Jom Kippur w 1973, która zakończyła się embargiem naftowym państw OPEC i pierwszym szokiem naftowym.
JPN: Według nieoficjalnych doniesień Japan Times, Bank Japonii szykuje się do podniesienia prognozy inflacji na przyszły rok fiskalny do ok. 3,0% z obecnych 2,5%. Rewizja ma wynikać z wyższej oczekiwanej ścieżki cen ropy, deprecjacji jena i rosnących cen importowych. BoJ ma przedstawić nowe prognozy na posiedzeniu decyzyjnym 31 października. Z wcześniejszych wypowiedzi przedstawicieli BoJ wynika, że zakończenie prowadzenia polityki ujemnych stóp procentowych będzie możliwe dopiero po nabraniu przekonania o trwałym powrocie inflacji do celu. Opisana rewizja przybliżałaby taki scenariusz.
CHN: Według nieoficjalnych doniesień Bloomberga Chiny planują zwiększyć skalę deficytu budżetowego w 2023 powyżej wyznaczonego celu 3% PKB (o dodatkowy 1 bln CNY, czyli 127 mld USD, ok. 0,7% PKB), by sfinansować nowy pakiet stymulacyjny dla gospodarki. Cel deficytu budżetu (łącznie z samorządami) na 2023 obecnie wynosi 7,68 bln CNY, z czego 3,88 to deficyt samego budżetu centralnego. Ekspansja fiskalna ma zwiększyć prawdopodobieństwo osiągnięcia w 2023 założonego wzrostu PKB (5%). Skala pakietu jest relatywnie ograniczona, ale w połączeniu z luzowaniem monetarnym będzie wspierać gospodarkę.
POL: Liczba cudzoziemców ubezpieczonych w ZUS na koniec września wyniosła 1,112 mln wobec 1,101 mln na koniec sierpnia. Na koniec września ubezpieczonych było 753 tys. Ukraińców wobec 747,4 tys. na koniec sierpnia. Równolegle do danych ZUS poznaliśmy szacunki GUS dotyczące liczby pracujących w Polsce cudzoziemców. Według nich na koniec kwietnia 2023 w Polsce pracę wykonywało 982,2 tys. cudzoziemców, co stanowiło 6,4% ogólnej liczby pracujących. Najliczniejszą grupą obcokrajowców byli Ukraińcy (687,3 tys.). Wyniki opierają się na eksperymentalnych badaniach GUS na podstawie źródeł administracyjnych. W tym badaniu do pracujących zalicza się zarówno osoby na umowach o pracę, jak i wykonujące umowy cywilnoprawne (w przeciwieństwie do ogólnej definicji GUS, zakładającej, że do pracujących nie zalicza się osób wykonujących umowy cywilnoprawne).
Zobacz także: Skarb Państwa przejmie LW Bogdanka! Są kontrowersje co do ceny
POL: Z tytułu pracy Polaków za granicą w 2q23 do kraju trafiło 4,9 mld PLN, co oznacza wzrost o 0,2 mld PLN w ujęciu rocznym. Środki te napłynęły głównie z Niemiec, a następnie Wielkiej Brytanii (łącznie 50%). Cudzoziemcy pracujący w Polsce przesłali za granicę 7,2 mld PLN, o 0,9 mld PLN więcej niż rok wcześniej. W strukturze dominowały transfery na Ukrainę (4,5 mld PLN, 62% wszystkich środków).
POL: Ministerstwo Finansów poinformowało, że po wtorkowej aukcji sprzedaży tegoroczne potrzeby pożyczkowe budżetu państwa zostały w pełni sfinansowane, a poziom prefinansowania potrzeb pożyczkowych brutto na 2024 (wg projektu ustawy budżetowej) wynosi ok. 5%.
