Rząd planuje wzmocnić nadzór oraz ochronę inwestorów na rynku finansowym. Projekt zakładający m.in. poszerzenie składu Komisji Nadzoru Finansowego ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów jeszcze w II kwartale.
W wykazie prac legislacyjnych podano informacje dotyczące wprowadzenia zmian w niektórych ustawach w związku ze wzmocnieniem nadzoru oraz ochrony inwestorów na rynku finansowym. Rząd chce zrealizować te cele poprzez:
- Zmianę sposobu finansowania Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) oraz Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego (UKNF)
- Zapewnienie lepszej koordynacji polityki państwa wobec rynku finansowego oraz wcześniejszą identyfikację związanych z jego funkcjonowaniem zagrożeń.
- Stworzenie Funduszu Edukacji Finansowej, który ma na celu zwiększenie świadomości finansowej Polaków.
- Określenie ram prawnych dla obrotu instrumentami dłużnymi w sposób zdematerializowany.
Finansowanie przez nadzorowane podmioty
„Obecnie zarówno KNF jak i UKNF są finansowane za pośrednictwem budżetu państwa w całości ze składek i opłat wnoszonych przez podmioty nadzorowane, co oznacza, że wysokość wydatków jest neutralna dla deficytu budżetowego.” – napisano.
Rząd chce przekształcić UKNF w państwową osobę prawną, dla której KNF będzie organem zarządzającym. Instytucja ma być finansowana bezpośrednio z opłat wnoszonych przez nadzorowane podmioty rynku finansowego.
Nowi członkowie KNF
Rząd planuje poszerzyć skład KNF o trzech nowych członków, co ma zapewnić lepszą koordynację polityki państwa wobec rynku finansowego oraz wcześniejszą identyfikację związanych z jego funkcjonowaniem zagrożeń. Członkami Komisji zostaną przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów, przedstawiciel Bankowego Funduszu Gwarancyjnego oraz przedstawiciel ministra-członka Rady Ministrów właściwego do spraw koordynowania działalności służb specjalnych. Z tej trójki tylko przedstawiciel Premiera ma posiadać prawo głosu.
Edukacja finansowa Polaków
Rząd dostrzegł, że istotnym problemem dotyczącym sektora finansowego jest niska wiedza i świadomość finansowa Polaków. Fakt ten sprawia, że środowisko do tworzenia nieuczciwych schematów inwestycyjnych w Polsce jest sprzyjające dla oszustów. Fundusz Edukacji Finansowej ma zmienić tę sytuację. Zadaniem Funduszu będzie propagowanie wiedzy o rynkach finansowych i oferowanych na nich instrumentach. Fundusz będzie uczestniczył również w pracach nad podstawami programowymi w zakresie edukacji finansowej. Za nadzór i wyznaczanie kierunków działania Funduszu odpowiedzialna będzie działająca przy nim Rada Edukacji Finansowej, składająca się z przedstawicieli instytucji państwowych mających wpływ na rozwój i bezpieczeństwo rynku finansowego oraz edukację.
Fundusz Edukacji Finansowej ma również zapewnić rekompensaty dla osób fizycznych, które nabyły obligacje, których emisja lub zbywanie odbyło się z naruszeniem przepisów prawa (m.in. w sytuacji gdy podczas oferowania obligacji osoba je nabywająca została wprowadzona w błąd lub jeśli oferowano jej produkt, który nie był dostosowany do jej potrzeb i wiedzy co do ryzyka takiej inwestycji). Fakt ten wskazuje ewidentnie na to, że planowane zmiany w regulacjach w dużej mierze związane są z ostatnią aferą dotyczącą notowanej na GPW spółki GetBack.
Poszkodowane osoby fizyczne, w przypadku wszczęcia postępowania upadłościowego lub postępowania układowego emitenta nabytych przez nie obligacji będą mogły uzyskać rekompensatę pieniężną w maksymalnej wysokości 100 tys. zł, ale nie więcej niż 25% straty definiowanej jako różnicę pomiędzy kwotą niezrealizowanych przez emitenta wymagalnych zobowiązań wynikających z obligacji, a łączną wartością kwot odzyskanych z tytułu tych zobowiązań. Rekompensata nie odejmuje odsetek, premii i dyskonta.
Skąd Fundusz weźmie środki na wypłatę odszkodowań dla osób poszkodowanych? Mają one pochodzić z:
- kar administracyjnych nałożonych przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF), Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezesa UOKiK) lub Komisję Nadzoru Audytowego (KNA),
- grzywien orzeczonych przez sąd,
- nawiązek i świadczeń pieniężnych orzeczonych przez sąd na rzecz Krajowego Depozytu,
- środków finansowych, które były przedmiotem przepadku orzeczonego przez sąd.
Regulacje dla obrotu instrumentami dłużnymi
W projekcie ustawy mają znaleźć się także ramy prawne dla obrotu instrumentami dłużnymi w sposób zdematerializowany. W ten sposób rząd chce zapewnić lepszą ochronę inwestorów oraz skuteczniejszy nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu instrumenty dłużne.
„Kolejną projektowaną zmianą jest wprowadzenie obligatoryjnej dematerializacji obligacji korporacyjnych, certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez fundusze inwestycyjne zamknięte oraz listów zastawnych, niezależnie od tego czy były przedmiotem oferty publicznej oraz czy są przeznaczone do obrotu w jakimkolwiek systemie obrotu. Wyżej wymienione instrumenty finansowe będą podlegały obowiązkowej rejestracji w depozycie papierów wartościowych prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, na zasadach obowiązujących obecnie dla publicznych papierów wartościowych i obligacji skarbowych.” – napisano.
