Już sześć tygodni trwa wojna w Ukrainie. Po okresowej deeskalacji konfliktu i ogromnej chęci rynków do jego zakończenia, nic takiego się nie wydarzyło. Rosja prawdopodobnie nie osiągnęła żadnego ze swoich militarnych celów i obecnie przegrupowuje swoje wojska. Główne, światowe indeksy rynków akcji (S&P, DAX, Nikkei) odrobiły po kilkanaście procent, wcześniejszych, gwałtownych spadków, natomiast rentowności obligacji nadal szukają poziomu, przy jakim zatrzymałyby swój marsz i ustabilizowały się.
Powstaje pytanie, co przyniesie drugi i kolejne kwartały dla rynków finansowych?
W obliczu prawie 8% inflacji CPI w marcu, w USA (7,9% r/r), czy historycznie wysokiej w strefie euro (7,5% r/r), wskaźnik w Polsce za marzec osiągnął poziom 10,9% r/r i wkroczył w dwucyfrowy obszar. Dlatego z wielkim zainteresowaniem rynek w Polsce oczekiwa na ostatnie posiedzenie RPP (6 kwietnia) i - finalnie - decyzję o podniesieniu głównej stopy procentowej aż o 100 pb. Wysoki odczyt inflacji dokonał się przy rewizji w dół (wg agencji S&P) tempa przyrostu polskiego PKB - z 5% do 3,6%. W kolejnych latach tempo ma wynieść: 3,2% w 2023 r. i 2,7% w 2024 r.
Rządy podjęły walkę z inflacją:
np. USA, w zeszłym tygodniu, decyzją Joe Bidena interweniowały na rynku ropy naftowej, uwalniając ogromne ilości baryłek ze swoich rezerw strategicznych. Szacuje się, że będzie to nawet 1 mln baryłek ropy dziennie, przez najbliższe 6 miesięcy. Po ogłoszeniu tej decyzji i istotnym spadku notowań, cena i tak znajduje się powyżej 100 USD za baryłkę. Rentowności 10-letnich obligacji USA przekroczyły poziom 2,5%. Od dnia wybuchu wojny w Ukrainie, komunikaty płynące z Fed jednoznacznie wskazują na przyśpieszenie działań w kierunku zacieśniania polityki monetarnej - więcej podwyżek do końca roku, szybkie rozpoczęcie redukcji bilansu banku centralnego (tzw. zacieśnianie ilościowe). Rynki zostały tym zaskoczone. Oznacza to także, że ryzyka inflacyjne - na skutek wybuchu wojny - wyraźnie wzrosły, a priorytety Fed przesunęły się wyraźnie w kierunku walki z inflacją, nawet kosztem znaczącego spowolnienia wzrostu gospodarczego. Podobny sposób myślenia odnajdujemy w działaniach innych, głównych banków centralnych na świecie, w tym ECB i NBP.
W konsekwencji, rentowności krótkoterminowych obligacji są wyższe od rentowności długoterminowych (tzw. inwersja krzywej)
Rentowności obligacji skarbowych w regionie, w ostatnich dniach ponownie rosną, jednak głównie w odpowiedzi na rosnące rentowności - w Europie i USA. Spready do niemieckiego bunda zachowują się stabilnie, po raz pierwszy od dłuższego czasu. Być może, biorąc pod uwagę całe otoczenie polityczno-ekonomiczne regionu oraz brak większych przepływów (napływów i odpływów) kapitału, inwestorzy uznali, że takie poziomy rentowności są fair i większość wzrostu rentowności właśnie się dokonała, lub - w niedalekiej przyszłości - dokona się.
W marcu br. zostały pokazane dobre dane z gospodarek krajów rozwiniętych. Pomimo tego, wskaźnik sentymentu w amerykańskiej gospodarce spadł do poziomu 57 (z poprzedniego odczytu 59) punktów, a wskaźnik oczekiwań konsumentów w USA - spadł do 76,6 punktów, najniżej od 2014 roku. Podczas gdy w krajach rozwiniętych wskaźniki PMI są powyżej 50 punktów, tow Chinach spadły poniżej tego poziomu, budząc obawy co do dalszej kondycji gospodarki. Pod uwagę należy wziąć kolejne, duże skale zamknięć chińskich przedsiębiorstw wskutek covid’owych restrykcji. Nakładając na wąskie gardła w światowym handlu wojnę w Ukrainie i bezprecedensową skalę sankcji nałożonych na Rosję - otrzymujemy wysokie ceny surowców, energii, oraz - w konsekwencji - wysokie ceny produktów i usług. Te będą dalej pod silną presją, nie tylko w Polsce, Europie czy USA, ale na całym świecie.
Obecne otoczenie jest mocno turbulentne i wymaga często sięgania po nadzwyczajne środki
Oficjalne zakończenie wojny pomogłoby ograniczyć rozmiar tragedii w wymiarze ludzkim, a inwestorom istotnie nadrobić straty i uspokoić rynki. Na razie wydaje się, że jeszcze przez jakiś czas będziemy świadkami krwawej wojny. Zdecydowane przestawienie się krajów Europy na inne, nierosyjskie źródła surowców, zajmie jeszcze sporo czasu, a zapowiedzi banków centralnych w USA i w Europie powinny zacząć oddziaływać na inflację, nie ograniczając istotnie dynamik PKB. W takim scenariuszu nie spodziewamy się recesji w Europie i w USA. W nieco dłuższym terminie, pod koniec tego roku rentowności niemieckich Bund`ów (obligacji 10-letnich) powinny ustabilizować się na nieco niższych poziomach, a poszczególne rynki akcji - rozpocząć wycenę niższych, niż zakładano przed wojną, ale pozytywnych dynamik wzrostu PKB.
Autor: Zespół Zarządzających Funduszami Aviva Investors TFI
