Poniżej przedstawiamy nasz scenariusz makroekonomiczny uwzględniający napływające w ostatnim czasie dane dotyczące realnej sfery gospodarki oraz tendencje sygnalizowane w badaniach koniunktury (por. tabela na str. 9). Nasze prognozy średniorocznego tempa wzrostu gospodarczego w 2023 r. i 2024 r. nie uległy zmianie i wynoszą odpowiednio 1,2% r/r i 3,1%. Nadal wskazują one na scenariusz „miękkiego lądowania” polskiej gospodarki.
Zmieniła się natomiast prognozowana przez nas struktura wzrostu gospodarczego. Przede wszystkim, zrewidowaliśmy w górę naszą prognozę nakładów brutto na środki trwałe. Dane o wzroście PKB za 2022 r. sygnalizują, że dynamika inwestycji ogółem w IV kw. była znacząco wyższa niż wcześniej oczekiwaliśmy (por. MAKROpuls z 30.01.2023). Uważamy, że za szybki wzrost nakładów brutto na środki trwałe w IV kw. odpowiadały głownie inwestycje publiczne. Naszą ocenę wspierają dane o produkcji budowlanomontażowej za okres październik-grudzień ub. r. (wzrost dynamiki w kategorii ”obiekty inżynierii lądowej i wodnej”). Oczekujemy, że w najbliższych miesiącach jednostki sektora finansów publicznych będą dążyły do wykorzystania i rozliczenia środków unijnych dostępnych w ramach poprzedniej wieloletniej perspektywy finansowej UE (2014-2020). Z tych względów podnieśliśmy ścieżkę dynamiki inwestycji publicznych w porównaniu do poprzedniej prognozy.
Inwestycje firm będą ograniczane natomiast przez utrzymującą się niepewność dotycząca kształtowania się warunków gospodarczych w przyszłości, wysokie stopy procentowe oraz rosnące koszty działalności. Niemniej jednak perspektywy inwestycji przedsiębiorstw oceniamy bardziej optymistycznie niż w poprzedniej rundzie prognostycznej. Taki pogląd wspierają wyniki badań koniunktury przedsiębiorstw („Szybki monitoring NBP”, styczeń 2023 r.), zgodnie z którymi oczekiwania firm dotyczące perspektyw inwestycji w horyzoncie do końca br. poprawiły się względem poprzedniej edycji raportu.
Dodatkowo, zgodnie z wynikami badania koniunktury GUS firmy wskazują na wygasanie negatywnego wpływu wojny w Ukrainie na ich działalność. Odsetek przedsiębiorstw, które odczuwały negatywne (nieznaczne, poważne lub zagrażające stabilności firmy) skutki wojny w Ukrainie na swoją działalność znacząco zmniejszył się w styczniu we wszystkich głównych segmentach gospodarki i osiągnął najniższe poziomy w historii badania (tj. od kwietnia 2022 r., patrz wykres). Najczęściej wymienianymi przez przedsiębiorstwa, negatywnymi konsekwencjami pozostają „wzrost kosztów”, „zakłócenia w łańcuchu dostaw” oraz „spadek sprzedaży/przychodów”. Niemniej jednak dotkliwość wspomnianych problemów uległa zmniejszeniu w porównaniu do sytuacji sprzed kilku miesięcy, co będzie stanowić wsparcie dla kształtowania się inwestycji realizowanych przez firmy. Natomiast nadal niekorzystnie kształtują się nasze oczekiwania dotyczące inwestycji gospodarstw domowych (głównie zakupy mieszkań na rynku pierwotnym) z uwagi na zmniejszenie dostępności kredytów mieszkaniowych, spadek popytu gotówkowego na mieszkania, wysokie ceny mieszkań oraz wysokie stopy procentowe. Podsumowując, prognozujemy, że nakłady brutto na środki trwałe ogółem wzrosną o 1,2% w 2023 r. wobec 4,6% w 2022 r.
Podniesienie oczekiwanej ścieżki inwestycji zostało jednak skompensowane przez rewizję w dół prognozy dynamiki konsumpcji. Nasze wewnętrzne dane o transakcjach kartami płatniczymi klientów sygnalizują utrzymywanie się realnej dynamiki sprzedaży detalicznej (wykazującej wysoką korelację tempem wzrostu spożycia prywatnego) blisko zera w styczniu. Prognozujemy, że realny fundusz płac (iloczyn wynagrodzeń i zatrudnienia skorygowanego o tempo wzrostu cen) w gospodarce narodowej obniży się średniorocznie w 2023 r. hamując wzrost konsumpcji. Efekt ten będzie częściowo łagodzony przez zakładane przez nas uruchomienie dodatkowych transferów socjalnych przez rząd z uwagi na wybory parlamentarne zaplanowane w br. Dynamika spożycia prywatnego będzie dodatkowo ograniczana przez efekty wysokiej bazy sprzed roku związane z popytem ze strony uchodźców z Ukrainy. W rezultacie oczekujemy, że konsumpcja obniży się w ujęciu realnym o 0,2% r/r w 2023 r. wobec wzrostu o 3,0% w 2022 r.
Spowolnienie wzrostu inwestycji i spadek konsumpcji w ujęciu rocznym przyczyni się do wolniejszego wzrostu popytu krajowego i importu. Jednocześnie biorąc pod uwagę lepszą od oczekiwań koniunkturę w przetwórstwie głównych parterów handlowych Polski (por. MAKROmapa z 30.01.2023) podnieśliśmy naszą prognozę eksportu na kolejne kwartały. Wraz z oczekiwanym przez nas dalszym ustępowaniem problemu ograniczeń podażowych w polskim i globalnym przetwórstwie, zaobserwujemy ożywienie eksportu. W rezultacie zrewidowaliśmy nieznacznie w górę wkład eksportu netto do wzrostu PKB w 2023 r.
W 2024 r., wraz z oczekiwanym przez nas ożywieniem strefie euro i światowym handlu, prognozujemy, że tempo wzrostu PKB w Polsce umiarkowanie przyspieszy. Dodatkowym czynnikiem wspierającym wzrost gospodarczy w 2024 r. będą efekty niskiej bazy z 2023 r. Oczekiwany przez nas spadek inflacji będzie natomiast oddziaływał w kierunku zwiększenia konsumpcji. Nadal zakładamy, że realizacja projektów w ramach Krajowego Planu Odbudowy opóźni się do przełomu lat 2023 i 2024, co będzie ważnym czynnikiem wsparcia dla wzrostu inwestycji i wzrostu PKB w 2024 r.
Nasz scenariusz makroekonomiczny jest obarczony istotnym ryzykiem w dół, które może się zmaterializować w przypadku ewentualnej eskalacji wojny w Ukrainie. Kolejnym istotnym czynnikiem niepewności są procesy inflacyjne. Jeśli inflacja konsumencka oraz koszty funkcjonowania przedsiębiorstw będą rosły szybciej od naszych oczekiwań, to będziemy mieli do czynienia z jeszcze silniejszym spadkiem dynamik konsumpcji, inwestycji i wzrostu PKB w 2023 r.
