Wskaźnik Przyszłej Inflacji (WPI), prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych w styczniu 2022r. wzrósł o 1,3 punktu w stosunku do wartości sprzed miesiąca. Wskaźnik rośnie nieprzerwanie od 18 miesięcy i osiąga kolejne szczyty.
Oczekiwania inflacyjne konsumentów i producentów ustabilizowały się, jednak pozostają na bardzo wysokim poziomie.
W przypadku konsumentów blisko 92% badanych osób spodziewa się wzrostu cen w ciągu najbliższego roku
Wśród tej grupy respondentów nieznacznie ubyło tych, którzy uważają, że ceny w najbliższym czasie będą rosły jeszcze szybciej niż obecnie na rzecz grupy respondentów, sądzących że ceny będę rosły w tempie dotychczas obserwowanym. Tak wysoki poziom oczekiwań inflacyjnych konsumentów obserwowano ostatnio w 2004 roku. Wówczas trwało to stosunkowo krótko (około 4 miesiące). Obecnie wysokie oczekiwania inflacyjne konsumentów obserwujemy od ponad roku. O utrwaleniu wysokich oczekiwań inflacyjnych konsumentów świadczyć może odnotowany po raz pierwszy od wielu miesięcy spadek odsetka tych konsumentów, którzy uważają, że obecnie jest dobry czas na dokonywanie zakupów dóbr trwałego użytku. Praktycznie oznacza to, że konsumenci, po okresie przyspieszania swych decyzji zakupowych w celu ochrony przed przyszłym wzrostem cen, przeszli do fazy powstrzymywania się od zakupów, uznając prawdopodobnie, że wzrost cen jest na tyle wysoki i powszechny, że strategia zachowania „zdążyć z zakupami przed inflacją” nie ma sensu. Ponadto konsumenci coraz częściej muszą dokonywać wyboru w strukturze swych zakupów, przesuwając je na rzecz tych dóbr i usług, na które muszą wydać swe pieniądze, rezygnując z części zakupów, które nie są niezbędne. Z punktu widzenia kształtowania się przyszłych procesów inflacyjnych, jeśli takie zachowania pogłębią się i utrwalą może to zmniejszyć popyt konsumpcyjny na tyle, że ograniczy to również spiralę inflacyjną. Na razie jednak zbyt wcześnie, aby stwierdzić, że takie zjawisko będzie miało miejsce.
Oczekiwania inflacyjne przedstawicieli przedsiębiorstw sektora przetwórstwa przemysłowego również uległy utrwaleniu
O ile oczekiwania inflacyjne konsumentów silnie kształtowane są przez wysokość bieżącej inflacji, o tyle oczekiwania inflacyjne przedsiębiorców wyrażają ich plany kształtowania cen na towary i najprawdopodobniej będą realizowane. W ostatnich dwóch miesiącach przewaga odsetka firm planujących w najbliższym czasie podnosić ceny nad odsetkiem firm zamierzających je obniżyć sięgnęła około 35% i jest to najwyższy poziom wskaźnika oczekiwań inflacyjnych od 1994 roku. Spośród 22 przedstawicieli poszczególnych branż we wszystkich dominują zamiary podnoszenia cen a najsilniejsze są w przemyśle papierniczym, chemicznym, metalowym i tworzyw sztucznych.
Utrzymywanie się wysokich i rosnących oczekiwań inflacyjnych wśród producentów to przede wszystkim konsekwencja wzrostu kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, w tym: wzrostu cen surowców, kosztów zatrudnienia oraz wzrostu obciążeń podatkowych. Średnioroczna dynamika cen producentów przekroczyła w listopadzie ubiegłego roku 13% i w kolejnych miesiącach wskaźnik PPI najprawdopodobniej będzie dalej rósł.
O utrwaleniu się wysokich oczekiwań inflacyjnych nie tylko wśród producentów i konsumentów, ale również wśród inwestorów kapitałowych świadczą rosnące rentowności obligacji skarbu państwa. Oprocentowanie 10-letnich obligacji wzrosło z 1,2% na początku ubiegłego roku do około 4% obecnie. Papiery dłużne polskiego rządu uległy dużej przecenie a obsługa rosnącego zadłużenia jest coraz bardziej kosztowna.
Wskaźnik cen surowców, publikowany przez IMF w grudniu ubiegłego roku (ostatnie dostępne dane) ponownie wzrósł
Ceny surowców energetycznych powróciły do wyższych poziomów z listopada ub. roku, dodatkowo drożeją metale kolorowe, surowce używane do produkcji nawozów sztucznych, co w konsekwencji podnosi ceny żywności.
