Polski Ład: niższe stawki ryczałtu dla specjalistów z branży IT

Po wprowadzeniu tzw. Polskiego Ładu w systemie podatkowym nastąpił szereg istotnych zmian. Jedną z nich – wzbudzającą jednocześnie duże poruszenie – jest obniżenie stawek ryczałtu dla specjalistów z branży IT. Do tej grupy możemy zaliczyć między innymi programistów, testerów, czy informatyków. Co wprowadziła ta zmiana, kto może z niej skorzystać i jakimi zasadami została obwarowana? Wyjaśniamy.

Czym jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Uproszczona forma opodatkowania polega na wprowadzeniu stałej stawki od 2 do 17% (2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15%, 17%) - zależnie od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Daje także możliwość zastosowania uproszczonej księgowości.

W tym modelu podstawą opodatkowania jest przychód po odliczeniu od niego dostępnych odliczeń. Stanowi on popularną formę opodatkowania dla tych osób, które nie ponoszą wysokich kosztów związanych z prowadzeniem biznesu. Pozwala na zastosowanie znacznie prostszych rozliczeń niż w przypadku podatku na zasadach ogólnych. Z kolei koszty uzyskania przychodu nie są tutaj w ogóle brane pod uwagę.

Oczywiście ma to też pewne minusy. Przedsiębiorcy, którzy nie korzystają z ryczałtu:

• nie mogą złożyć wspólnego zeznania podatkowego z małżonkiem,
• nie dostaną ulgi na dziecko dla samotnego rodzica w wysokości 1500 zł.

Kto może skorzystać z rozliczenia z ryczałtem?

Z uproszczonej formy opodatkowania mogą skorzystać przedsiębiorcy, którzy działają jako:

• osoby fizyczne zarejestrowane w CEIDG,
• spółki jawne, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne,
• spółki cywilne, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne,
• przedsiębiorstwa znajdujące się w zarządzie sukcesyjnym (tzw. przedsiębiorstwa w spadku),
• spółki cywilne osób fizycznych oraz przedsiębiorstw w spadku.

Aby móc skorzystać z formy rozliczenia z ryczałtem należy spełnić określone wymogi formalne takie jak:

• Istotne jest, aby dochody przedsiębiorcy nie przekroczyły kwoty 2 milionów euro obliczonego według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedniego,
• W przeliczeniu walutowym przychód ewidencjonowany za rok 2023 nie może zatem przekroczyć 9 654 400 zł dla podatników rozliczających się miesięcznie w podatku dochodowym natomiast dla podatników rozliczających się kwartalnie w podatku dochodowym - 965 440 zł,

Do tej kwoty nie wlicza się tez zmniejszenia lub zwiększenia przychodu przez opóźnienia w płatności wierzytelności, które przekraczają 90 dni. Jeśli więc dłużnik przedsiębiorcy zwleka z zapłatą, sytuacja wierzyciela nie ulega pogorszeniu, gdyż przepisy przewidują tzw. ulgę za złe długi.

Przedsiębiorstwo w spadku jest rodzajem zarządu firmą po śmierci przedsiębiorcy, który może dotyczyć wyłącznie przedsiębiorstw wpisanych do CEIDG. Po wskazaniu zarządcy i wpisaniu go do rejestru przedsiębiorców, spadkobiercy mają czas na podjęcie decyzji, co dalej z firmą spadkodawcy, gdyż:

• przejęcie zarządu następuje płynnie bez obowiązku dopełniania skomplikowanych formalności,
• umowy z pracownikami i kontrahentami zachowują ciągłość,
• zarządca może ubiegać się o udzielenie koncesji lub zezwolenia.

Zarząd sukcesyjny wygasa po 2 latach od śmierci przedsiębiorcy, jednak jest możliwość jego przedłużenia o 5 lat.

Rozliczenie ryczałtem jest dostępne zarówno dla przedsiębiorców działających już na rynku, jak i tych, którzy niedawno się zarejestrowali.

Firmy wybierające ryczałt jako kolejną formę opodatkowania muszą obliczać limit przychodów dla ryczałtu dla każdej formy prowadzenia działalności gospodarczej odrębnie, np. indywidualnie lub w formie spółki. Wówczas przekroczenie 2 milionów euro wyłącznie dla jednej formy działalności nie przekreśla możliwości skorzystania z niej dla innej.

Przedsiębiorcy dopiero rejestrujący działalność gospodarczą stosują ryczałt od daty odniesienia pierwszego przychodu. Mimo to według obowiązujących przepisów za założenie działalności gospodarczej nie uznaje się:

• zmiany branży poprzez wpisanie innego PKD,
• zmiany nazwy, formy prawnej, umowy lub poszerzenie składu osobowego,
• powstania przedsiębiorstwa w spadku poprzez ustanowienie zarządcy sukcesyjnego

W celu sprawdzenia, czy ryczałt będzie odpowiednią formą opodatkowania, warto skorzystać z usług doradcy podatkowego, który uwzględni również specyfikę branży - ważne jeśli chodzi np. o ryczałt IT.

Kiedy nie można skorzystać z ryczałtu?

Nie każdy przedsiębiorca może skorzystać z formy rozliczenia podatkowego w formie ryczałtu. Dotyczy to również tych osób, które prowadzą działalność we wskazanej wcześniej formie. Kto nie ma prawa do skorzystania z tego rozwiązania? Będzie to:

1. przedsiębiorca, który zamienił działalność wykonywaną samodzielnie na prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,
2. małżonkowie, którzy wcześniej wspólnie prowadzili działalność w formie spółki i zdecydowali się na odrębne prowadzenie biznesów,
3. małżonek, który prowadzi działalność samodzielnie w miejsce współmałżonka, który wcześniej również prowadził działalność samodzielnie.

Jeśli w konkretnym roku podatkowym podatnik rozlicza się w formie innej niż ryczałt, zmiana na taką formę rozliczenia będzie możliwa dopiero w kolejnym roku podatkowym.

Trzeba też zwrócić uwagę, że z ryczałtu nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy mieliby świadczyć pracę na rzecz byłego pracodawcy – o ile jej zakres nie uległ zmianie w danym lub ubiegłym roku podatkowym. W rezultacie programista, który wcześniej był zatrudniony w software house na podstawie umowy o pracę, musi zmienić pracę jeśli chciałby zarejestrować własną działalność i przejść na ryczałt. W innym przypadku będzie musiał poczekać 2 lata na zastosowanie ryczałtu.

Trzeba też wskazać, że połączenie kilku rodzajów działalności – w tym tych, które nie umożliwiają opodatkowania ryczałtem – powoduje, że przedsiębiorca nie może wybrać tej formy opodatkowania. Wówczas od daty utraty prawa do rozliczania się według ryczałtu przedsiębiorcy powinien rozliczać się według zasad ogólnych.

Obowiązkowe formalności. Jak wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Oświadczenie o wybranej formie opodatkowania należy złożyć do Naczelnika Urzędu Skarbowego w urzędzie skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania lub aktualizując wpis do CEIDG. Termin na złożenie oświadczenia zależy od okoliczności:

• osoby, które dopiero zakładają działalność, mogą wybrać formę ryczałtu od samego początku (z wyłączeniem przypadków pracy na rzecz poprzedniego pracodawcy),
• do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, kiedy przedsiębiorca uzyskuje pierwszy przychód,
• do końca roku kalendarzowego, jeżeli przedsiębiorca uzyskał przychód w grudniu.

W przypadku spółki cywilnej oświadczenie musi zostać złożone przez każdego wspólnika. Dla przedsiębiorstw w spadku właściwym urzędem skarbowym będzie właściwy według ostatniego miejsca zamieszkania przedsiębiorcy.

Konsekwencja wyboru ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest taka, że w następnych latach podatkowych firma także rozlicza się w taki sposób. Nie trzeba co roku składać oświadczenia – chyba że przedsiębiorca zamierza wybrać inną formę opodatkowania.

Co do terminów rezygnacji z ryczałtu, to są one analogiczne jak przy składaniu oświadczenia o wyborze formy opodatkowania. Jedyna różnica polega na tym, że do Naczelnika Urzędu Skarbowego należy złożyć oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem. Zależnie od decyzji przedsiębiorcy:

• wybór opodatkowania według stawki liniowej wymaga złożenia odpowiedniego oświadczenia,
• natomiast wybór zasad ogólnych nie wymaga składania oświadczenia, gdyż jest to domyślna forma opodatkowania.

Jaka jest stawka ryczałtu dla osób z branży IT?

Ustalenie stawki ryczałtu dla specjalistów z sektora IT nie jest tak łatwe, jak może się wydawać. Otóż wszystko zależy tutaj od zakwalifikowania faktycznego rodzaju świadczonych usług według PKWiU. Jednak z reguły wynosi ona 12% (zgodnie z artykułem 12 ust. 1 pkt 2 oraz 2b ustawy o zryczałtowanym podatku od przychodów ewidencjonowanych). Wcześniej wynosiła ona 15%, a zatem widoczna jest 3% obniżka w stosunku do lat poprzednich. Klasyfikacja jest dokonywana przez samego podatnika.

Trzeba też zaznaczyć, że w niektórych grupach usług ustawodawca używa oznaczenia „EX”. Chodzi tutaj o to, że konkretnej grupy nie można interpretować rozszerzająco, na zasadzie analogii, jednak obejmuje ona tylko wskazaną usługę zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Stawka podatku 12% dotyczy usług związanych z:

• wydawaniem pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybach online,
• wydawaniem pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),
• wydawaniem pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),
• wydawaniem oprogramowania komputerowego pobieranego z internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie online,
• doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0),
• oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1),
• grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2),
• doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02),
• zainstalowaniem oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0),
• zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1).

Istnieją również interpretacje Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej, zgodnie z którymi dopuszcza się stosowanie niższej stawki ryczałtu w wysokości 8,5% wtedy, gdy podatnik uzyskuje przychody z działalności usługowej nie objętej stawką 12%. Takie stanowisko znajdziemy w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS 0113-KDIPT2-1.4011.808.2021.2.MGR z dnia 19 listopada 2021 roku dopuszczającej obniżoną stawkę ryczałtu dla projektowania i testowania oprogramowania (PKWiU 62.01.12.0).

Należy pamiętać, że w razie kontroli wykładnia dokonywana przez KIS nie stanowi wiążącej wykładni prawa dla organów podatkowych. W razie dodatkowych wątpliwości, przedsiębiorca może wystąpić z wnioskiem o zakwalifikowanie rodzaju świadczonych usług według PKWiU – w tym celu musi złożyć wniosek do Głównego Urzędu Statystycznego.

Jeśli więc prowadzisz działalność w sektorze IT i chcesz być na ryczałcie, sprawdź, czy stosujesz odpowiednią stawkę. Pomoże Ci w tym doświadczona kancelaria prawna, która znajdzie najlepsze możliwe rozwiązanie dla Twojego biznesu.

Terminy, w których należy płacić ryczałt

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych można płacić miesięcznie lub kwartalnie. Przedsiębiorca, który zdecyduje się na rozliczanie miesięczne, płaci za zobowiązanie:

• do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który należny jest ryczałt,
• za grudzień – przed upływem terminu na złożenie zeznania rocznego.

Natomiast opcję płatności kwartalnych mogą wybrać przedsiębiorcy, którzy:

• dopiero założyli działalność gospodarczą i wybrać formę opodatkowania w postaci ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
• byli opodatkowani ryczałtem w poprzednim roku podatkowym i w ramach działalności prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki osiągnęli przychody nieprzekraczające 200 tysięcy euro.

Jeśli zdecydujesz się na częstotliwość kwartalną opodatkowania, musisz pamiętać o obowiązku płacenia ryczałtu:

• za dany kwartał – do 20. dnia po jego upływie,
• za ostatni kwartał w danym roku podatkowym – przed upływem terminu do złożenia zeznania rocznego.

Ryczałt dla programistów IT – czy warto?

W pierwszym odruchu na powyższe pytanie można odpowiedzieć: owszem, warto. Polski Ład zdecydowanie wykreował preferencyjne warunki dla specjalistów z branży IT. Trzeba jednak pamiętać o tym, że takie rozwiązanie nie zawsze i nie dla każdego będzie optymalne. Otóż inna forma opodatkowania może okazać się lepsza dla tych przedsiębiorców, którzy mają możliwość udokumentowania wysokich kosztów uzyskania przychodu.

Jeszcze innym atrakcyjnym rozwiązaniem dla IT jest ulga IP BOX. Umożliwia ona opodatkowanie kwalifikowanych praw własności intelektualnej niższą stawką podatku dochodowego w wysokości 5%, przeznaczona jest ona dla tych, którzy prowadzą działalność badawczo-rozwojową. Przez działalność badawczo-rozwojową należy rozumieć działania, które obejmują badania naukowe lub prace rozwojowe w celu wykorzystania posiadanych zasobów do tworzenia nowych zastosowań.

Oczywiście w celu znalezienia najbardziej dopasowanego, optymalnego rozwiązania dla swojego biznesu, najlepiej skorzystać z doradztwa wykwalifikowanych prawników z doświadczeniem w branży IT, IP oraz w prawie podatkowym.

Nowa skala podatkowa, wyższa kwota wolna od podatku a rozliczenie ryczałtowe

Od 2023 r. ustawodawca ustalił nową skalę podatkową, która została wprowadzona w trakcie 2022 roku i odnosi się również do dochodów osiągniętych od stycznia 2023 r. Stawka podatku w wyniku wprowadzonych Polskim Ładem:

• w pierwszym progu podatkowym wynosić będzie 12% do kwoty 120 tyś. zł,
• w drugim progu podatkowym wynosić będzie 32% od kwoty 120 tyś. zł.

Natomiast kwota wolna od podatku w roku 2023 r., czyli kwota określona ustawowo, która nie jest objęta podatkiem dochodowym, będzie taka sama jak w ubiegłym tj. 30 tyś. zł. Niemniej jednak nie wszystkie dochody, które osiągnie podatnik, rozliczane będą na podstawie ww. skali podatkowej. Wspomniana skala nie znajduje zastosowania w przypadku rozliczenia opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym, jak to często bywa w przypadku specjalistów z branży IT.

Marcin Staniszewski

Kancelaria Prawna RPMS Staniszewski & Wspólnicy