Obecnie chyba każdy obserwator rynku ma już świadomość tego, że technologia blockchain nie musi być bezpośrednio związana z bitcoinem (BTC) i kryptowalutami w ogóle, mimo że to BTC był pierwszym, w pełni funkcjonalnym zastosowaniem koncepcji łańcucha bloków. Niemal każda licząca się globalna korporacja z szeroko pojętego sektora finansowego i technologicznego prowadzi własne projekty wykorzystujące blockchain lub należy do konsorcjów badawczych. Korporacje dostrzegają jednak w sieci bloków zupełnie inne zalety niż entuzjaści kryptowalut, licząc na optymalizację procesów poprzez ich przyśpieszenie, ułatwienie i idące za tym korzyści finansowe. Tego typu podmioty traktują blockchain jak narzędzie i potencjalną inwestycję w rozwój, a także jako swoisty trend, którego nie warto przegapić, aby nie pozostać w tyle. Samo wejście korporacji w blockchain jest jednak początkiem drogi, mogącej przynieść konkretną zmianę. Co więcej, jest to droga którą powinny iść jedynie wybrane firmy, gdyż technologia rozproszonych rejestrów nie jest odpowiednia dla każdego. Światowe Forum Ekonomiczne, wraz z firmą konsultingową Accenture opublikowały raport na temat tego, jakie korzyści może przynieść wykorzystanie technologii blockchain, a także w jaki sposób spółki mogą budować szeroko pojętą wartość z jej użyciem.
Każdy chce mieć blockchain
O tym, że większość czołowych korporacji inwestuje w rozwój blockchain, aby wykorzystać go dla swoich potrzeb wiadomo nie od dziś. Wg danych firmy badawczej Constellation Research, w 2018 r. aż 67% amerykańskich korporacji podjęło jakiekolwiek wysiłki związane z implementacja technologii blockchain, z czego jedna czwarta z nich jest już w zaawansowanej fazie projektowej. Wedle szacunków, globalne wydatki korporacji na rozwój blockchain w 2019 r. wyniosą niecałe 3 mld dolarów, wzrastając do ponad 12 mld dolarów rocznie w 2022 r., co wskazuje na znaczną dynamikę rozwoju tego rozwiązania. Ponad połowa z 550 respondentów przepytanych przez autorów raportu Światowego Forum Ekonomicznego stwierdziło, ze ich organizacje inwestują w blockchain, aby pozostać konkurencyjnymi w konfrontacji z rynkowymi rywalami. Sugeruje to, że wzrost nakładów na rozwój korporacyjnych sieci bloków ma bezpośredni związek z trendami technologicznymi - 75% korporacji w USA uważa, że ich priorytetem w innowacyjnych rozwiązaniach jest właśnie blockchain. Światowe Forum Ekonomiczne zwraca uwagę również na fakt, że rozwój blockchain nie ogranicza się wyłącznie do sektora prywatnego - obecnie ok. 40 banków centralnych prowadzi prace koncepcyjne nad wykorzystaniem zarówno zdecentralizowanych rejestrów, jak i samych wirtualnych walut do swoich potrzeb.
Tylko po co?
Raport Światowego Forum Ekonomicznego wyodrębnia sześć istotnych czynników, które pozwalają zrozumieć z jakiego powodu blockchain jest atrakcyjny dla korporacji i jakie korzyści może im przynieść, zwracając przy tym uwagę na zagrożenia, jakie mogą pojawić się przy próbie „wejścia w blockchain”.
- Wzrost produktywności i jakości: Wg raportu, odpowiednie wykorzystanie technologii blockchain zapewnia transparentność pomiędzy uczestnikami sieci i daje pewność niezmienności oraz autentyczności zawartych w niej danych, co jest szczególnie istotne przy łączeniu blockchain z innymi technologiami takimi jak IoT, czy sztuczna inteligencja, które pozwalają tworzyć systemy kontroli jakości w oparciu o łańcuch bloków. Wykorzystanie silnej kryptografii i rozproszonej struktury zwiększa również bezpieczeństwo danych. Oprócz tego, technologia pozwala na zarządzanie płatnościami (do czego wykorzystywana jest w kryptowalutach), co wykorzystywane jest chociażby przez bank JPMorgan. Siec blockchain znacznie ułatwia również digitalizację fizycznych aktywów, takich jak np. złoto, diamenty, czy chociażby gotowy produkt wychodzący z fabryki.
- Wzrost transparentności pomiędzy kontrahentami i partnerami: blockchain wykorzystywany powinien być wówczas, gdy dochodzi do kontaktów pomiędzy stronami, które nie muszą lub nie chcą wzajemnie sobie ufać. Zaufanie w sieci blockchain zastąpione jest technologią, która pozwala na prześledzenie wszystkim kontrahentom całego przebiegu konkretnych procesów i w dużym uproszczeniu zapobiega sytuacjom, w których może dojść do manipulacji poprzez wyłączenie z obiegu informacji. Oprócz tego, zdecentralizowana natura sieci blockchain zapobiega próbom fałszowania zawartych na niej danych, wszystko zależy jednak od rzeczywistego stopnia jej rozproszenia.
- Nowe spojrzenie na znane procesy i produkty: blockchain znacząco ułatwia procesy związane z autoryzacją tożsamości, określaniem autentyczności dokumentów (a konkretniej ich nieautentyczności), czy chociażby realizacją prostych umów z wykorzystaniem smart kontraktów.
- Nie bez przeszkód i zagrożeń: wbrew pozorom to właśnie popularność blockchain może być problemem dla wielu firm, które zechcą zaimplementować technologię, mając nierealistyczne oczekiwania. Oprócz tego, większość blockchainowych projektów znajduje się w fazie koncepcyjnej, która kiedyś będzie musiała się zakończyć. Wymaga to jednak zainteresowania udziałowców i inwestorów, a także po prostu podmiotów, które będą chciały korzystać z konkretnego rozwiązania. Z braku realnego zainteresowania wiele świetnia zapowiadających projektów po prostu nie przejdzie próby czasu.
- Blockchain dla każdego? Technologia blockchain nie nadaje się do wszystkiego i dla każdej firmy. Nie powinna też być postrzegana jako coś, co może zastapić ogólne procesy digitalizacji w firmie. W wielu przypadkach rozwijane od wielu lat rozwiązania i technologie będą mniej ryzykowne, tańsze, lepiej skalowalne i szybsze we wdrożeniu niż blockchain.
Więcej informacji na temat korporacyjnych sieci blockchain znajdziesz w wywiadzie z Maciejem Jędrzejczykiem, blockchain Leaderem w polskim oddziale IBM:
