Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła w 2023 r. łącznie kilkadziesiąt kar. Objęły one zarówno podmioty rynkowe, jak i osoby prywatne. Postanowiliśmy się przyjrzeć tym najwyższym.
- Ile kar nałożyła KNF w 2023 roku?
- Kto został ukarany w poprzednim roku?
- Jakie najwyższe kary nakładano w poprzednich latach?
Kary od KNF w 2023 roku - pracowity rok
W 2023 r. nałożono łącznie 68 kar, przy czym w niektórych przypadkach uwzględniono odwołanie skutkujące nałożeniem niższego wymiaru. W marcu zdecydowano się na nałożenie kary w wysokości 1,2 mln zł na Prosper Capital Dom Maklerski oraz ograniczenie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej. Argumentowano to naruszeniem przepisów dotyczących m.in. ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Jak podała KNF, maksymalny wymiar kary w przypadku tego naruszenia wynosi 21 312 000 zł.
Zobacz również: Wysoka kara od KNF! Wynik głośnego postępowania
“Prosper Capital Dom Maklerski SA prowadził działalność w sposób nierzetelny i nieprofesjonalny oraz w sposób niezgodny z najlepiej pojętym interesem klientów. Rzetelne i profesjonalne prowadzenie działalności maklerskiej, w tym zwłaszcza w zakresie przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych oraz oferowania instrumentów finansowych ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania rynku finansowego. Nabywcy instrumentów finansowych oferowanych przez firmy inwestycyjne inwestują swoje środki w zaufaniu do firm inwestycyjnych, do ich profesjonalizmu, sumienności oraz bezpieczeństwa całego procesu, których potwierdzeniem jest posiadanie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej” - przekazała w komunikacie Komisja Nadzoru Finansowego.
Karę 1,9 mln zł nałożono na Ursus SA w upadłości. W tym przypadku informowano, że spółka dysponowała informacjami, które powinny zostać niezwłocznie podane do publicznej wiadomości i nie było przeszkód uniemożliwiających ich przekazanie. W okresie, w jakim miało dochodzić do naruszeń, spółka publikowała raporty, w tym zawierające informacje poufne. Zaznaczono, że Ursus nienależycie wykonywał nałożony obowiązek informacyjny.
W maju z kolei na tę samą spółkę nałożono karę w wysokości 2 mln zł, zwracając uwagę na niedociągnięcia informacje w raportach z lat poprzednich.
???? #KNF nałożyła na URSUS SA w upadłości z siedzibą w Warszawie karę pieniężną w wysokości 2 mln zł za nienależyte wykonanie obowiązku informacyjnego w związku ze sporządzeniem raportów okresowych. Raporty zostały sporządzone w sposób nierzetelny, uniemożliwiając odbiorcom… pic.twitter.com/UvVZhAHq7c
— Urząd KNF (@uknf) June 20, 2023
Karę wykraczającą ponad 4 mln zł (4,4 mln zł) nałożono z kolei na Rockbridge Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. KNF przekazała, że doszło w tym przypadku do naruszenia art. 146 ust. 7 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. Jak zaznaczono, w tym przypadku maksymalny wymiar kary mógł wynieść nawet 5 mln zł. Decyzję uzasadniono obciążeniem Alter Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Multi Strategia („Fundusz”) kosztami wynagrodzenia za zarządzanie, pobieranego od aktywów Funduszu ulokowanych w certyfikaty inwestycyjne innych funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Rockbridge.
W listopadzie głośno było o nałożeniu kary pieniężnej w wysokości 600 000 zł na Rockbridge z uwagi na naruszenia przez Rockbridge Fundusz Inwestycyjny Otwarty Parasolowy, zarządzany przez Towarzystwo, postanowienia Prospektu informacyjnego tego funduszu. Naruszenia polegały na przekroczeniu, przewidzianego w Prospekcie, maksymalnego odsetka aktywów danego subfunduszu, który mógł być przedmiotem transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych, co skutkowało powstaniem znaczącej dźwigni finansowej. Do naruszeń miało dojść w 2022 r.
Więcej o tej sprawie pisaliśmy tutaj: KNF nałożył karę na fundusz - TFI zapłaci za "ułańską fantazję" zarządzających
W maju ukarano także AgioFunds Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. W jednym z punktów uzasadniających wysokość nałożonej kary KNF pisała o:
“Wyceny obligacji trzech spółek z portfela Funduszu, w okresie stosowania odpisów aktualizujących były przeprowadzone nieprawidłowo, gdyż brak było podstaw do stosowania tych odpisów. Doszło do naruszenia kluczowych regulacji dotyczących obowiązków funduszy inwestycyjnych” - przekazano w komunikacie.
W grudniu wysoką karą obciążono z kolei Opera TFI. Mowa o 2 mln zł na co składają się dwa punkty (jeden nakładający 1,2 mln zł kary, drugi to 800 tys. zł kary). Obejmują one kary za nieprzekazanie Komisji sprawozdań w obowiązujących terminach przez wskazane podmioty.
Medialną sprawą było nałożenie kary w wysokości 3 mln zł na Zakłady Mięsne Henryk Kania SA w upadłości. Dotyczyło to “nienależytego wykonania obowiązków informacyjnych, w związku ze sporządzeniem: raportu rocznego za rok obrotowy 2017, raportu półrocznego za I półrocze 2018 roku oraz raportu rocznego za 2018 rok”.
???? #KNF nałożyła na Zakłady Mięsne Henryk Kania SA w upadłości kary pieniężne łącznie w wysokości 800 tys. PLN za brak niezwłocznego podania do wiadomości publicznej informacji poufnych
— Urząd KNF (@uknf) September 21, 2022
???? Szczegóły: https://t.co/PM51q6Ow2t pic.twitter.com/5993yyDlIp
O karze KNF poinformował w grudniu poprzedniego roku, choć o aferze związanej z popularnymi zakładami mięsnymi było głośno w pandemicznym 2020 r. Głośno było o zatrzymaniu samego Henryka Kani w Argentynie oraz kontrowersjach finansowych w zakresie funkcjonowania spółki. Wówczas przekazano, że spółka “wymieniała się” pustymi fakturami z podmiotem zależnym. Mowa o 5,5 tys. dokumentów wystawionych na kwotę 740 mln zł oraz wyłudzeniach podatkowych. O nieprawidłowościach ze strony przedsiębiorstwa informował również Alior Bank. Po ujawnieniu skandali, w które zamieszane były ZM, ogłoszono upadłość, zatwierdzając warunki sprzedaży majątku przedsiębiorstwa.
“Jakie emisje obligacji się nie powiodły? Czy można było uniknąć nietrafionych inwestycji? Na to pytanie najlepiej odpowiada maksyma giełdowa „analiza wsteczna zawsze skuteczna”. Niestety sprawa antycypacji takich niewypłacalności (ang. defaultów) jak Get Back, Zakładów Mięsnych Henryk Kania, Fast Finance, SK Bank, e-Kancelarię, PCZ oraz Topmedical jest bardzo trudna. Przekonali się o tym niestety także obligatariusze Idea Banku, którzy posiadając obligacje podporządkowane zostali poddani procedurze przymusowej restrukturyzacji banku co spowodowało identyczną stratę kapitałową jak niewypłacalność bezpośrednia” - komentowali analitycy Prosper Capital Dom Maklerski na początku 2022 r.
Zobacz również: KNF otrzyma nowe uprawnienia. Kryptowaluty pod butem nadzoru
KNF - najwyższe kary finansowe w ostatnich latach
Warto dla kontrastu przeanalizować sytuację z poprzednich lat. Przyjrzyjmy się najwyższym karom nakładanym w ciągu ostatnich 4 lat.
W 2022 r. najwyższą karą była suma 20 mln zł. Chodziło o głośną sprawę Getin Noble Banku.
“Zarówno złożenie zobowiązania inwestorskiego, jak i trzykrotne wezwanie przez Komisję do jego realizacji, a także konieczność podjęcia przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku uchwały dotyczącej dalszego istnienia Banku oraz wydanie przez Komisję odmowy zatwierdzenia planu naprawy i ustanowienie dla Banku kuratora, nie skłoniły (...) do podjęcia działań gwarantujących poprawę bardzo złej sytuacji kapitałowej Banku. Bierna postawa (...)1 jest w ocenie Komisja wysoce naganna i nie mogła być dłużej tolerowana” - przekazała KNF.
Sprawa do dziś jest medialna, powróciła wraz z objęciem władzy przez nowy rząd.
???? Oświadczenie #BFG i #KNF w związku z wysłuchaniem w Sejmie RP dot. Getin Noble Bank SA zorganizowanym przez @KObywatelska: https://t.co/ZmC5vg1HXl pic.twitter.com/NPTPKHbklx
— Urząd KNF (@uknf) January 12, 2023
W 2021 r. 2-krotnie obciążono kwotą 5 mln zł Noble Funds TFI. Jak przekazano, zidentyfikowane naruszenia dotyczyły nieprawidłowego wykonywania bieżącego nadzoru nad podmiotem, któremu Noble Funds Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych powierzyło zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszy inwestycyjnych oraz naruszenie przez fundusze inwestycyjne m.in. postanowień statutów tych funduszy w zakresie wyceny ich aktywów.
W 2020 r. finansowe media żyły sprawą Idea Banku. Wówczas KNF nałożył karę w wysokości 10 mln zł (W dniu 27 kwietnia 2021 r. KNF wydała ostateczną decyzję utrzymującą w mocy w całości decyzję KNF z dnia 30 listopada 2020 r.) m.in. za naruszenia statutu banku, “stworzenie zagrożenia dla interesów uczestników obrotu instrumentami finansowymi w związku z wystąpieniem szeregu nieprawidłowości związanych ze sposobem dystrybucji instrumentów finansowych” czy inne naruszenia przepisów.
Źródło: KNF
Rok 2019 obfitował w szczególnie wysokie milionowe kary. 9 mln zł nałożono na Alior Bank w związku z naruszeniem przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Było to m.in. brak zawarcia pisemnych umów dotyczących świadczenia usług maklerskich przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, świadczenie usług maklerskich bez uwzględnienia najlepiej pojętego interesu klienta czy przekazywanie klientom bez uprzedniego zawarcia z nimi umów o doradztwo inwestycyjne, pisemnych rekomendacji dotyczących instrumentów finansowych.
Uwagę zwracało wówczas czterdzieści siedem kar pieniężnych o łącznej wartości 10 040 000 zł nałożonych na Tadeusza Matyjasa. KNF napisała w uzasadnieniu:
“Czterdziestodwukrotne naruszenie art. 69 ust. 1 pkt 1 i 2 i ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 87 ust. 5 pkt 1 i art. 87 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o ofercie, polegającym na niewykonaniu ciążącego na nim obowiązku informacyjnego związanego z nabywaniem i zbywaniem znacznych pakietów akcji spółki publicznej Precious Metals Investments SA („PMI”, „Spółka”) oraz pięciokrotne naruszenie art. 69 ust. 4 ustawy o ofercie polegające na dokonaniu zawiadomień o zmianach udziału w ogólnej liczbie głosów Spółki z naruszeniem warunków określonych w tym przepisie” - przekazano w komunikacie.
Zobacz również: KNF ostrzega przed brokerem Forex! Jego klienci czują się oszukani
