W I półroczu 2021 r. liczba przekroczeń granicy Polski wyniosła 79,4 mln. W stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku odnotowano mniejszy ruch graniczny zarówno cudzoziemców (o 11,3%), jak i Polaków (o 4,9%).
Wartości towarów i usług zakupionych w tym okresie przez cudzoziemców w Polsce (9,3 mld zł) oraz towarów i usług zakupionych przez Polaków za granicą (5,2 mld zł) były mniejsze niż w I półroczu 2020 r. odpowiednio o 22,5% i 11,8%. Ruch graniczny W II kwartale 2021 r. liczba przekroczeń granicy Polski wyniosła 44,1 mln, z tego 25,5 mln dotyczyło cudzoziemców i 18,6 mln Polaków. W ogólnej liczbie przekroczeń granicy cudzoziemcy (nierezydenci) stanowili 57,9%, a mieszkańcy Polski (rezydenci) – 42,1%. Ruch graniczny (z Polski i do Polski) był większy w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku o 15,2 mln. W stosunku do kwartału poprzedniego liczba przekroczeń była również większa o 24,9% (cudzoziemców o 27,7%, a Polaków o 21,3%). W II kwartale 2021 r. 88,0% ogółu przekroczeń dotyczyło granicy lądowej Polski z krajami Unii Europejskiej (UE); 5,8% zewnętrznej granicy lądowej UE; 5,3% granicy na lotniskach i 0,9% morskiej.
W strukturze ruchu granicznego na granicy lądowej, największy udział miały przekroczenia odcinka granicy z Niemcami (55,2%), następnie z Czechami (21,8%), Słowacją (13,0%), Ukrainą (4,8%), Litwą (3,8%), Białorusią (1,3%) i Rosją (0,1%). Wśród cudzoziemców przekraczających poszczególne odcinki lądowej granicy Polski dominowali obywatele kraju sąsiadującego, na przykład: na granicy z Ukrainą – obywatele Ukrainy (93,8%), na granicy z Białorusią – obywatele Białorusi (85,9%), a na granicy z Rosją – obywatele Rosji (67,4%).
Wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą
Wartość towarów i usług zakupionych w Polsce przez cudzoziemców w I półroczu 2021 r. ukształtowała się na poziomie 9,3 mld zł, natomiast wydatki poniesione za granicą przez mieszkańców Polski w tym okresie wyniosły 5,2 mld zł. Było to odpowiednio o 22,5% i 11,8% mniej niż przed rokiem. W II kwartale 2021 r. wydatki cudzoziemców w Polsce ukształtowały się na poziomie 5,3 mld zł, natomiast wydatki poniesione za granicą przez mieszkańców Polski w tym okresie wyniosły 3,0 mld zł. Było to odpowiednio o 62,0% i 89,0% więcej niż przed rokiem. W stosunku do kwartału poprzedniego wydatki, zarówno cudzoziemców, jak i Polaków były również większe, odpowiednio o 31,8% i o 35,3%.
W strukturze wydatków poniesionych w Polsce przez cudzoziemców przekraczających lądową granicę w II kwartale 2021 r. największy udział miały wydatki przekraczających granicę z Niemcami (57,8%), następnie Czechami (13,0%), z Ukrainą (12,3%), Słowacją (8,7%), Litwą (5,0%), Białorusią (2,9%) i Rosją (0,2%). W przypadku mieszkańców Polski, przekraczających lądową granicę kraju, największe wydatki za granicą ponieśli przekraczający granicę z Niemcami (63,3%), następnie z Czechami (21,4%), Słowacją (11,9%), Litwą (2,7%), Ukrainą (0,4%), Białorusią (0,2%) oraz Rosją (0,1%).
Cudzoziemcy przekraczający zewnętrzną lądową granicę UE na terenie Polski na zakup towarów nieżywnościowych przeznaczyli 82,2% swoich wydatków, na żywność i napoje bezalkoholowe – 12,8%, a na pozostałe wydatki (usługi) – 4,9%. Mieszkańcy Polski, przekraczający zewnętrzną lądową granicę UE na terenie Polski, większość – 60,4% wydatkowanych za granicą środków przeznaczyli na zakup towarów nieżywnościowych, na pozostałe wydatki (usługi) przeznaczyli 12,9%, a na żywność i napoje bezalkoholowe – 8,9%. Cudzoziemcy przekraczający wewnętrzną granicę UE w II kwartale 2021 r. największy odsetek wydatków poniesionych w Polsce przeznaczyli na towary nieżywnościowe – 57,0%. Znaczny udział w strukturze wydatków nierezydentów miały żywność i napoje bezalkoholowe – 13,8% oraz pozostałe wydatki (usługi) – 13,2%. Z kolei w strukturze wydatków poniesionych za granicą przez mieszkańców Polski dominowały pozostałe wydatki (usługi) – 41,1% i towary nieżywnościowe – 40,8%, a na żywność i napoje bezalkoholowe Polacy przeznaczyli 13,7% swoich wydatków.
Zróżnicowanie wydatków, w tym także pod względem struktury asortymentowej, występowało wśród przekraczających poszczególne odcinki granic cudzoziemców, jak i Polaków. Związane jest to m.in. ze sposobem podróżowania, celem podróży, długością pobytu, czy też opłacalnością dokonywania zakupów za granicą. W II kwartale 2021 r. odnotowano 2 przekroczenia przez cudzoziemców granicy Polski z Ukrainą w ramach małego ruchu granicznego (MRG), wobec 959 przekroczeń w analogicznym okresie poprzedniego roku.
Delimitacja obszaru oddziaływania granicy lądowej
Wyniki badań pokazują, że przekraczający w II kwartale 2021 r. lądową granicę Polski, zarówno cudzoziemcy jak i Polacy, byli najczęściej mieszkańcami miejscowości zlokalizowanych w odległości do 50 km od granicy – 70,2% cudzoziemców i 70,7% Polaków, przy czym 51,8% cudzoziemców i 57,2% Polaków mieszkało w pasie do 30 km od granicy.
W przypadku zewnętrznej granicy UE na terenie Polski 49,3% cudzoziemców oraz 68,6% Polaków przekraczających lądową granicę Polski mieszkało w pasie do 50 km od granicy, a w przypadku wewnętrznej granicy UE odpowiednio 72,4% i 70,8%. Najwięcej cudzoziemców dokonywało zakupów w pasie do 50 km od granicy, w przypadku zewnętrznej granicy UE na terenie Polski – 55,9% przekraczających, natomiast w przypadku granicy wewnętrznej UE – 85,8%. Z kolei odsetek Polaków dokonujących zakupów w pasie do 50 km od granicy zewnętrznej wyniósł 80,5% przekraczających, natomiast w przypadku granicy wewnętrznej 66,9%.
