historia prezesów NBP

Adam Glapiński

 

II kadencja: od 22 czerwca 2022 r.
I kadencja: 21 czerwca 2016 r. – 21 czerwca 2022 r.

Adam Glapiński (ur. 9 kwietnia 1950 r.) to aktualny prezes NBP. Glapiński jest powiązany zawodowo ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie, na której  był nauczycielem akademickim od 1974 r. W 2013 r. z rąk prezydenta Bronisława Komorowskiego został mu nadany tytuł profesora nauk ekonomicznych, jako specjaliście w zakresie historii myśli ekonomicznej. 

W latach 80. i 90. Adam Glapiński był aktywnie zaangażowany w politykę. Początkowo działał w podziemnej „Solidarności”, będąc w stanie wojennym jej współprzewodniczącym na Uniwersytecie SGPiS (dzisiejszy SGH). W 1990 r. był współzałożycielem Porozumienia Centrum oraz warszawskiego oddziału Kongresu Liberalno-Demokratycznego (KLD). W latach 1991-1993 Glapiński był wiceprzewodniczącym partii Porozumienie Centrum, jednocześnie w 1991 r. zajmując tekę ministra budownictwa i gospodarki przestrzennej w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. W tym samym roku został również wybrany na posła I kadencji jako kandydat Porozumienia Centrum. Następnie w latach 1991-1992 podczas rządów Jana Olszewskiego został ministrem współpracy gospodarczej z zagranicą. W 1997 r.  Adam Glapiński został senatorem z ramienia Ruchu Odbudowy Polski, jednak w jeszcze w trakcie swojej kadencji opuścił partię i przystąpił do Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego (ZChN) oraz Klubu Senatorskiego AWS. Glapiński porzucił karierę polityczną w 2001 r. nie ubiegając się o reelekcje.

5 lutego 2009 r. Glapiński został jednym z dwóch doradców ekonomicznych ówczesnego prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Funkcje pełnił jednak tylko do 15 lutego 2010 r., ponieważ 16 lutego został powołany przez prezydenta do Rady Polityki Pieniężnej, rozpoczynając tam swoją sześcioletnią kadencję. 

29 lutego 2016 r.  Adam Glapiński został powołany przez prezydenta Andrzeja Dudę na członka Zarządu Narodowego Banku Polskiego na wniosek prezesa NBP Marka Belki. Pełnił tę funkcję do 9 czerwca 2016 r., ponieważ 10 czerwca Sejm VIII kadencji powołał go na prezesa Narodowego Banku Polskiego. 12 maja 2022 r. po wniosku prezydenta Dudy, Glapiński został powołany przez sejm IX kadencji na drugą kadencję prezesa NBP, którą w teorii powinien pełnić do roku 2028.

Aktualnie wokół Adama Glapińskiego jest głośno z powodu zapowiedzi premiera Donalda Tuska, że trafi on przed Trybunał Stanu — wniosek w tej sprawie ma być „przygotowany i gotowy” i trafić pod głosowanie Sejmu na dniach. Nieoficjalnie do dokumentu dotarł Konrad Piasecki dziennikarz TVN24,  który przekazał, że we wniosku znajduje się osiem głównych zarzutów wobec prezesa NBP, w tym m.in. o brak apolityczności Glapińskiego.

Zobacz również: Adam Glapiński przed Trybunałem Stanu? „Tego chcą idioci działający na szkodę Polski” [OPINIE]

Marek Belka

Kadencja: 11 czerwca 2010 r. – 11 czerwca 2016 r.

Pełnił obowiązki prezesa: 12-20 czerwca 2016 r.

Marek Belka (ur. 9 stycznia 1952 r.) to pochodzący z Łodzi polski ekonomista, profesor nauk ekonomicznych, urzędnik w międzynarodowych instytucjach finansowych, a także polityk powiązany z Sojuszem Lewicy Demokratycznej (SLD).  W 1997 r. Marek Belka piastował zarówno funkcję wiceprezesa Rady Ministrów jak i obejmował tekę ministra finansów w rządzie Włodzimierza Cimoszewicza. W latach 2001-2002 ponownie został ministrem finansów, tym razem w rządzie Leszka Millera. Podczas swojej kadencji wprowadził podatek od zysków kapitałowych, który do dzisiaj jest potocznie nazywany „podatkiem Belki”. Następnie w latach 2003-2004 Marek Belka był zaangażowany w reformy w Iraku. Początkowo pełnił funkcję szefa koalicyjnej Rady Koordynacji Międzynarodowej w Iraku, po czym został dyrektorem ds. polityki gospodarczej w Tymczasowych Władzach Koalicyjnych w Iraku, odpowiadając za ich reformę walutową jak i budowę nowego systemu bankowego, wraz z mechanizmami nadzoru nad gospodarką.

W latach 2004-2005 Marek Belka obejmował stanowisko premiera, a także był przewodniczącym Komitetu Integracji Europejskiej. Ponadto w swoim drugim rządzie równolegle pełnił funkcję ministra sportu, po tym resort został wydzielony z Ministerstwa Edukacji Narodowej. Pod koniec 2005 r. został mianowany na sekretarza wykonawczego Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ. Z kolei w 2009 r. Marek Belka został dyrektorem Departamentu Europejskiego Międzynarodowego Funduszu Walutowego, zrezygnował ze stanowiska po tym jak 10 czerwca 2010 r. Sejm VI kadencji mianował go na stanowisko prezesa Narodowego Banku Polskiego, które piastował przez kolejne 6 lat. Aktualnie od 2019 r. Marek Belka jest posłem Parlamentu Europejskiego IX kadencji.

Zobacz również: Podatek Belki – co dalej? Rynek naciska na rząd Donalda Tuska

Piotr Wiesiołek

Pełnił obowiązki prezesa: 10 kwietnia –11 czerwca 2010 r.

Piotr Wiesiołek (ur. 28 lutego 1964 r.) to polski bankowiec, który w latach 2008-2020 zasiadał w Zarządzie Narodowego Banku Polskiego jako wiceprezes NBP. Po katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r. i śmierci ówczesnego prezesa NBP Sławomira Skrzypka zaczął z urzędu pełnić obowiązki prezesa NBP. 12 kwietnia 2010 r. przewodnictwo powierzyła mu również Rada Polityki Pieniężnej (RPP). Funkcję sprawował do 11 czerwca 2010 r. kiedy na urząd prezesa NBP został powołany Marek Belka. W latach 2008-2010 i 2014-2015 Piotr Wiesiołek, jako przedstawiciel Narodowego Banku Polskiego, zasiadał w Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).

Sławomir Skrzypek

Kadencja: 10 stycznia 2007 r. – †10 kwietnia 2010 r.

Sławomir Skrzypek (ur. 10 maja 1963 r.) był inżynierem, później zdobywając wykształcenie ekonomiczne w Stanach Zjednoczonych. W młodości był zaangażowany  w działalność Konfederacji Polski Niepodległej, w ramach której współpracował z Adamem Słomką. W latach 2002-2005 Skrzypek był zastępcą ówczesnego prezydenta Warszawy — Lecha Kaczyńskiego. W latach 2007-2010 r. sprawował funkcję Prezesa NBP do momentu swojej tragicznej śmierci w katastrofie smoleńskiej (10 kwietnia 2010 r.). Sprawowanie jego obowiązków przejął wiceprezes NBP Piotr Wiesiołek, który ustąpił Markowi Belce, który został wybrany na prezesa Narodowego Banku Polskiego.

Zobacz również: Podatek Belki – co dalej? Rynek naciska na rząd Donalda Tuska

Leszek Balcerowicz

Kadencja: 10 stycznia 2001 r. – 10 stycznia 2007 r.

Leszek Balcerowicz (ur. 19 stycznia 1947 r.) to polski polityk i ekonomista o tytule doktora habilitowanych nauk ekonomicznych, a także nauczyciel akademicki i założyciel think thanku Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR). Balcerowicz za swoją działalność został nagrodzony Orderem Orła Białego.

Podczas rządów Tadeusza Mazowieckiego w latach 1989-1991 r. Leszek Balcerowicz objął stanowisko wiceprezesa Rady Ministrów i ministra finansów, który był odpowiedzialny za przeprowadzenie polskiej transformacji gospodarczej. Stworzony przez niego plan Balcerowicza umożliwił gwałtowną reformę gospodarki w latach 1990-1991, m.in. poprzez zdławienie hiperinflacji, urealnienie kursu polskiego złotego czy zreformowanie systemu bankowego. Leszek Balcerowicz obejmował tekę ministra finansów również w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego (1991) i Jerzego Buzka (1997-2000). Oprócz tego był posłem Sejmu III kadencji (lata 1997-2000), a także był drugim przewodniczącym partii Unia Wolności w latach 1995-2000.

W 2000 r. zrezygnował ze starania się o reelekcję na przewodniczącego Unii Wolności, a 22 grudnia tego samego roku został wybrany przez polski sejm na prezesa NBP, co wiązało się z zakończeniem wykonywania przez niego mandatu poselskiego. Jako prezes NBP wchodził w skład Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego oraz kierował RPP i już nieistniejącą Komisją Nadzoru Bankowego.

Zobacz również: Plan Balcerowicza - 30 lat od zderzenia ze ścianą rzeczywistości

Hanna Gronkiewicz-Waltz

 

II kadencja: 19 lutego 1998 r. – 31 grudnia 2000 r.
I kadencja: 5 marca 1992 r. – 19 lutego 1998 r.

Hanna Gronkiewicz-Waltz (ur. 4 listopada 1952 r.) to polska prawniczka, o tytule profesora nauk prawnych oraz polityk, która kandydowała na urząd prezydenta RP w wyborach w roku 1995. W latach 1992-2000 zasiadała na stanowisku prezesa NBP. Z kolei w latach 1998-2000 była przewodniczącą Rady Polityki Pieniężnej, później (2001-2004) była wiceprezeską Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR). Następnie Hanna Gronkiewicz-Waltz mocniej zaangażowała się w działalność polityczną.  Została posłanką na Sejm V kadencji (2005-2006), po czym w latach 2006-2018 była prezydentką miasta Warszawa. Równolegle w latach 2006-2017 zasiadała na stanowisku wiceprzewodniczącej Platformy Obywatelskiej.

Hanna Gronkiewicz-Waltz została wybrana na prezeskę NBP na wniosek prezydenta Lecha Wałęsy, który złożył przed sejm RP w grudniu 1991. Wówczas jej kandydatura na głosowaniu z 18 grudnia nie uzyskała wymaganej więszości. Prezydent Wałeśa ponownie przedłożył jej kandydaturę w marcu 1992 r., tym razem skutecznie, ponieważ została przyjęta przez Sejm RP w głosowaniu 5 marca. W trakcie jej kadencji upłynniono kurs polskiego złotego wobec zagranicznych walut wymienanych, a w 1995 r. weszła w życie denominacja złotego, który stracił cztery zera. Prezydent Aleksander Kwaśniewski złożył wniosek przed Sejmem RP dot. powołania HGW na drugą kadencję ( 19 lutego 1998 r. – 31 grudnia 2000 r.) prezesa NBP, który został przyjęty przez Sejm RP 19 lutego 1998.

Zobacz również: Słowacka gra o wszystko. Napięcie wzrasta przed wyborami prezydenckimi

Andrzej Topiński

Pełnił obowiązki prezesa: 10 sierpnia 1991 r. – 4 marca 1992 r.

Andrzej Topiński (ur. 27 sierpnia 1945 r.) to polski ekonomista, który w latach 1989-1992 był wiceprezesem NBP, na skutek czego pełnił obowiązki prezesa Narodowego Banku Polskiego, po tym jak Grzegorz Wójtowicz został zatrzymany i odwołany ze stanowiska. W latach 1994-1999 Topiński zasiadał na fotelu prezesa PKO BP, a w latach 2000-2003 również na stanowisku prezesa w Związku Banków Polskich.

Grzegorz Wójtowicz

Kadencja: 25 stycznia – 31 sierpnia 1991 r.  (został odwołany przez Sejm)

Grzegorz Wójtowicz (2 października 1947 r. - 14 czerwca 2009 r.) to polski ekonomista, który w 1991 r. zasiadał na fotelu prezesa Narodowego Banku Polskiego, a w latach 1998-2004 był członkiem Rady Polityki Pieniężnej. Wójtowicz stracił stanowisko prezesa NBP w dosyć kontrowersyjnych okolicznościach. Oskarżano go udział w aferze Art-B i FOZZ, na skutek czego został zatrzymany przez funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa, po czym wylądował w areszcie śledczym. Finalnie Wójtowicz został całkowicie oczyszczony z zarzutów, dzięki czemu mógł zasiadać w Radzie Polityki Pieniężnej do roku 2004.

Zobacz również: 6 lat więzienia za prowadzenie piramidy finansowej dla twórcy Art-B

Wcześniejsi prezesi Narodowego Banku Polskiego 

• Władysław Baka (II kadencja): 12 września 1989 r. - 24 stycznia 1991 r.
• Zdzisław Pakuła: 13 lipca 1988 r. – 11 września 1989 r.
• Władysław Baka: 13 listopada 1985 r. – 13 lipca 1988 r.
• Zdzisław Pakuła (kierujący NBP): 12 kwietnia 1985 r. – 12 listopada 1985 r.
• Stanisław Majewski: 1 stycznia 1981 r. – †29 lipca 1985 r.
• Witold Bień: 2 kwietnia 1973 r. – 31 grudnia 1980 r.
• Leonard Siemiątkowski: 17 września 1968 r. – 29 grudnia 1972 r.
• Stanisław Majewski: 20 stycznia 1965 r. – 17 września 1968 r.
• Adam Żebrowski: 3 czerwca 1961 r. – 20 stycznia 1965 r.
• Edward Drożniak: 28 grudnia 1956 r. – 3 czerwca 1961 r.
• Witold Trąmpczyński: 27 września 1950 r. – 18 grudnia 1956 r.
• Edward Drożniak: 1 lutego 1945 r. – 17 marca 1949 r.

Zobacz również: Po trzech latach inflacja CPI powróciła do celu NBP. Przejściowo