Korzystanie z kart płatniczych i innych form płatności bezgotówkowych zdobywa coraz większą popularność, zwłaszcza wśród ludzi młodych. Jednak wiele osób nadal ceni sobie płatności za pomocą gotówki. Tymczasem w niektórych krajach może być coraz trudniej pod tym względem. Elena Perez w swym artykule na portalu Cointelegraph przedstawiła zestawienie krajów, które dążą do ograniczenia używania gotówki.
Australia
Australijska Partia Liberalna w ostatnim czasie zaproponowała projekt ustawy, według której transakcje o wartości przekraczającej 10 000 dolarów australijskich w gotówce byłyby niezgodne z prawem. Według rządu posunięcie to ma na celu zniechęcenie do unikania podatków. Jednocześnie też stanowi zwrot w stronę społeczeństwa bezgotówkowego. Zgodnie z projektem ustawy, transakcje o wartości równej lub przekraczającej 10 000 AUD, powinny być realizowane za pomocą elektronicznych systemów płatności lub czeków. Gdyby ta ustawa weszła w życie 1 stycznia 2020 r., za większe transakcje gotówkowe groziłyby surowe kary w postaci grzywny lub nawet ograniczenia wolności.
Szwecja
Kraj ten stanowi najbardziej znamienny przykład gospodarki bezgotówkowej. Udział procentowy gotówki znacząco zmniejszył się w ostatnich latach. Obecnie stanowi 2% wszystkich transakcji, a mniej niż 20% sklepów przyjmuje płatności gotówką. Badacze nawet spodziewają się, że do 2023 r. Szwecja może stać się społeczeństwem całkowicie bezgotówkowym. Pod tym względem kraj ten wyróżnia się na tle innych państw europejskich. W związku z tym, że używanie gotówki stanowi tam niewielki procent, zmniejsza się zagrożenie takimi sytuacjami, jak napady na banki czy sklepy. Dużą rolę odgrywa tu wysoki poziom zaufania do systemu bankowego i promowanie szwedzkiego systemu płatności mobilnych, z którego korzysta ponad połowa populacji kraju. Wydaje się, że Szwecja dąży do wyeliminowania gotówki z użycia w transporcie i turystyce. Nie jest przyjmowana w transporcie publicznym, gdyż wydaje się mało wygodna i bezpieczna dla kierowców. Różne małe firmy i sklepy skłaniają się ku różnym formom płatności bezgotówkowych. W społeczeństwie, które tak bardzo nie przepada za gotówką, nie była zaskoczeniem decyzja szwedzkiego banku centralnego – Riksbanku, który w listopadzie 2018 r. poinformował o rozpoczęciu testów szwedzkiej kryptowaluty narodowej o nazwie e-krona. Bank jeszcze nie zdecydował, jak długo testy potrwają i kiedy nowe rozwiązanie wejdzie do użytku.
Gabriel Söderberg – starszy ekonomista Riksbanku i profesor Uniwersytetu w Uppsali wyraził swój pogląd: „W mojej definicji kryptowalut, jedną z ich charakterystycznych cech jest to, że nie są one emitowane przez rząd ani związek rządów, taki jak Unia Europejska. Z tego względu nie sądzę, by rządy teraz lub w przyszłości rozważały promowanie kryptowalut jako głównej formy środka płatniczego. Jeśli jednak mówimy o walucie cyfrowej w szerszym znaczeniu, myślę, że jest wysoce prawdopodobne, że rządy w przyszłości będą tworzyć cyfrową formę pieniądza, która może być wykorzystywana do płatności.”
Söderberg przedstawił także swoje zdanie na temat technologii blockchain: „Sądzę, że technologia blockchain jest bardzo obiecująca i że będzie wiele różnych form jej zastosowań dla społeczeństwa. Myślę jednak, że nie będzie to uniwersalne, to znaczy że w jednych obszarach będzie sprawdzać się lepiej niż w innych. W tym momencie, wielu z nas zastanawia się, w jaki sposób technologia blockchain może pomóc w przyszłych płatnościach. Jestem definitywnie otwarty na możliwość, że potencjalnie może być zintegrowana w pewnych formach w przyszłych systemach płatności, ale nie wiemy, do jakiego stopnia.”
Niemcy
W tym kraju nie ma żadnych ograniczeń dotyczących płatności gotówką. Jednak na początku lutego 2016 r. Ministerstwo Finansów zaproponowało limit płatności gotówką na poziomie 5 000 euro – zarówno w kraju, jak i na terenie Unii Europejskiej. Jak do tej pory nie wiadomo, czy niemiecki rząd przyjmie to rozwiązanie, szczególnie biorąc pod uwagę negatywną reakcję społeczeństwa na tę inicjatywę.
W lutym 2018 r. niemieckie Ministerstwo Finansów prawnie uznało Bitcoin za walutę. Ministerstwo w swej rezolucji uznało, że kryptowaluty są równorzędne w stosunku do innych legalnych środków płatniczych i mogą być używane przez uczestników transakcji jako alternatywna metoda płatności. W dokumencie także stwierdzono, że zakupy dokonane za pomocą kryptowalut nie są opodatkowane podatkiem VAT.
Kanada
W Kanadzie popularny jest krajowy system płatniczy Interac. Dużą rolę odgrywają również trzy główne sieci kart kredytowych, obsługiwane przez Visa, MasterCard i American Express. Szacuje się, że do 2030 r. tylko 10% wydatków w Kanadzie będzie realizowanych za pomocą gotówki. Jednocześnie władze tego kraju zbytnio nie dążą do tego, by stał się on w pełni bezgotówkowy. W październiku 2018 r. Bank Kanady w swym opracowaniu „Is a Cashless Society Problematic?” zwrócił uwagę na liczne problemy związane z potencjalnym wyeliminowaniem gotówki w tym kraju, takie jak to, że część ludzi, szczególnie starszych może wciąż preferować używanie gotówki zamiast płatności elektronicznych. Mimo potencjalnych problemów związanych z ideą społeczeństwa bezgotówkowego, Bank Kanady dostrzega również możliwe korzyści z postępu. Rozważa walutę cyfrową banku centralnego (CBDC), która byłaby cyfrową wersją dolara kanadyjskiego. W swym opracowaniu z lipca 2018 r. zatytułowanym „Central Bank Digital Currency and Monetary Policy” Bank Kanady zwrócił uwagę, że „waluta cyfrowa banku centralnego może nawet doprowadzić do wzrostu konsumpcji o 0,64% w Kanadzie w porównaniu z gospodarkami opartymi tylko na gotówce”.
Czego można oczekiwać?
Podsumowując swój artykuł, Elena Perez zwraca uwagę, że nie jest obecnie niczym niezwykłym dla wielu z nas możliwość zostawienia swojego fizycznego portfela w domu. Możemy bowiem polegać jedynie na karcie płatniczej lub urządzeniu mobilnym, aby skorzystać z taksówki, zamówić kawę lub zrobić zakupy w sklepie spożywczym. Społeczeństwo bezgotówkowe nie jest już utopijną wizją. Technologia blockchain i kryptowaluty mogą też mieć swój udział w tym postępie.
