Unia Europejska zaczęła sankcjonować import nawozów potasowych po wyborach prezydenckich na Białorusi latem 2020. Sankcje zostały rozszerzone w czerwcu 2021 i obejmowały już ok. 20% wartości importu nawozów potasowych do Unii. Zakaz importu został rozszerzony 2 marca 2022 na całość białoruskiego sektora nawozów potasowych.
Co więcej, Litwa zablokowała w grudniu dostęp Białorusinom do swojego portu w Kłajpedze, z którego nawozy rozprowadzane były po świecie. Białoruś chciała przekierować transport nawozów najpierw do portów łotewskich lub estońskich (oba kraje, solidarnie z Litwą, odmówiły), a potem do portów rosyjskich. Na ten moment brak informacji o porozumieniu między prezydentami obu państw. Dla Rosjan takie rozwiązanie może nie być optymalne, gdyż mogłoby ograniczyć potencjał eksportowy tamtejszego producenta nawozów potasowych – Uralskali.
Kanadyjski producent nawozów potasowych, firma Nutrien, zapowiedział, że będzie w stanie zwiększyć produkcję o 29%. Istnieje jednak ryzyko, że kanadyjska podaż może mieć problemy z dotarciem na rynki światowe w związku z zapowiadanym na połowę marca strajkiem kolejarzy w tym kraju.
W związku z działaniami wojennymi na Ukrainie wstrzymany został przesył amoniaku, jednego z podstawowych surowców do produkcji nawozów, z Togljatti w obwodzie samarskim do portu w Odessie. Przesyłano nim do 2 mln ton surowca rocznie, czyli ok. 40-50% rosyjskiego eksportu amoniaku.
W wyniku sankcji nakładanych przez państwa zachodnie na Rosję w odpowiedzi na agresję na Ukrainę możliwości transportu morskiego rosyjskich produktów zostały silnie ograniczone (A.P. Moller-Maersk A/S i Mediterranean Shipping Co. przestały obsługiwać transporty z rosyjskich portów; zmniejszenie ruchu w rosyjskich portach szacowane jest na 30%) i obarczone podwyższonym ryzykiem (trudności lub brak możliwości finansowania i ubezpieczania takich transakcji handlowych).
Rosyjskie Ministerstwo Przemysłu i Handlu 4 marca 2022 wydało komunikat sugerujący rosyjskim producentom ograniczenie eksportu nawozów. Wcześniej, w listopadzie, Rosjanie ogłosili kwoty eksportowe dla nawozów azotowych obowiązujące do końca maja 2022. W lutym Rosja zakazała eksportu saletry amonowej (nawóz azotowy) do końca kwietnia 2022. Istnieje ryzyko przedłużenia przez Rosję ograniczeń eksportowych lub ich rozszerzenia na inne nawozy.
Trudności z transportem morskim nawozów, sankcje i inne ograniczenia eksportowe nawozów z Rosji i Białorusi zmniejszają bezpieczeństwo żywnościowe wielu krajów. Było to jednym z tematów ostatniej wizyty prezydenta J.Bolsonaro w Rosji. Brazylia jest jednym z największych producentów żywności na świecie, ale jednocześnie jest uzależniona od importu nawozów z Rosji. Po powrocie do kraju prezydent Bolsonaro zapowiedział rozwój brazylijskiej produkcji nawozów potasowych. W tym celu dąży do zniesienia zakazu wydobycia surowców na dziewiczych terenach dorzecza Amazonki bogatych w sól potasową.
***Materiał pochodzi z raportu PKO BP: Analizy Sektorowe, Monitoring branżowy, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk
