ESRS E1 ZMIANY KLIMATU
Ujawnienia związane ze zmianami klimatu opisane są szczegółowo w standardzie ESRS E1. Zgodnie z wersją standardów z listopada 2022, wszystkie firmy objęte CSRD zobowiązane będą do przedstawienia wpływu swojej działalności na klimat, dotychczasowych i planowanych działań w kierunku jego ograniczania, zapobiegania, bądź usuwania ich skutków10. Powinny również szczegółowo przeanalizować zagrożenia (transformacji i fizyczne) oraz szanse związane ze zmianami klimatycznymi. W ujęciu wartościowym powinno być przedstawione ryzyko brutto wynikające ze zidentyfikowanych zagrożeń fizycznych i transformacji oraz ekspozycji podmiotu na te zagrożenia. Następnie ustalane jest ryzyko netto, poprzez uwzględnienie dodatkowych informacji – planów i działań jednostki sprawozdającej nakierowanych na ograniczanie istotnych zagrożeń klimatycznych oraz określenie odporności strategii i modelu biznesowego przedsiębiorstwa na zmiany klimatyczne.
W ramach standardu powinny być ujawniane cele ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w podziale na 3 zakresy. Prezentacja takich danych pozwala lepiej zrozumieć charakterystykę podmiotu i wyzwania w zakresie działań dostosowujących do celów porozumienia paryskiego (m.in. czynienie starań w celu ograniczenia wzrostu globalnej temperatury do +1,5C w perspektywie do 2050). Standard obejmuje emisje gazów cieplarnianych (GHG), czyli dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i gazów fluorowanych. Ujawnienia dla emisji innych szkodliwych gazów określa standard ESRS E2 „Zanieczyszczenie”. Z kolei wpływ zmian klimatycznych i powiązanych z nimi zjawisk na społeczności objęte są ujawnieniami przewidzianymi przez standardy społeczne (ESRS S1-S4).
Standard przewiduje również ujawnienia w zakresie konsumpcji energii i jej miksu. Podmioty zobowiązane są do przedstawienia łącznej konsumpcji energii w MWh w podziale na energię ze źródeł odnawialnych i nieodnawialnych, wraz z dalszym rozbiciem na bardziej szczegółowe podkategorie. Dodatkowo wymagane jest ujawnienie intensywności energetycznej (łączna ilość konsumowanej energii dzielona na przychody ze sprzedaży netto) w, określonych przed jednostkę, sektorach o wysokim wypływie na zmiany klimatyczne. Standard ESRS E1 obejmuje także ujawnienia dotyczące kwestii kredytów węglowych i usuwania gazów cieplarnianych oraz wewnętrznych wycen CO2.
ESRS E1 jest w dużej mierze zbieżny ze stosowanymi obecnie standardami międzynarodowymi. Przede wszystkim z Międzynarodowym Standardem IFRS S2, zaleceniami TCFD (Grupa Zadaniowa ds. Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem[1]) i standardami tworzonymi przez Amerykańską Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (SEC).
ESRS E2 ZANIECZYSZCZENIE
W ramach standardu ESRS E2 pomiot powinien opisać w jaki sposób zapobiega i zarządza powstałymi w ramach swojej działalności zanieczyszczeniami. Standard skupia się na ujawnieniach dotyczących zanieczyszczania powietrza (wewnątrz obiektów i na zewnątrz), wody i gleby. Zanieczyszczenia rozumiane są bardzo szeroko, są to m.in.: substancje lotne tj. tlenki azotu i siarki, materiały organiczne i nieorganiczne, mikroplastik, patogeny, a także hałas, ciepło i wibracje. Zanieczyszczenia to czynniki pochodzenia ludzkiego, które oddziałują na ludzi lub środowisko i mogą skutkować uszkodzeniami lub pogorszeniem jakości zdrowia, mienia i środowiska.
Zanieczyszczenia dzielone są na trzy główne grupy - dotyczące powietrza, wody i gleby. Standard nakazuje również przedstawiać informacje o substancjach budzących obawy (substances of concern) i substancjach wzbudzających szczególnie duże obawy (substances of very high concern). Szeroka tematyka zanieczyszczeń łączy się w kilku obszarach z innymi standardami ESRS. Dla przykładu emisje gazów cieplarnianych ujęte są w standardzie E1, zanieczyszczenia związane z zarządzaniem odpadami w E5, a wpływ zanieczyszczeń na społeczności lokalne w standardzie S3. Z kolei w ESRS E2 ujęte jest zanieczyszczenie wody (a nie w E3 dotyczącym zarządzania zasobami wodnymi), podobnie jak negatywny wpływ zanieczyszczeń na bioróżnorodność (ujętą w standardzie E4).
Raportowanie w ramach ESRS E2 będzie wspierać realizację Planu działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń do 2050. Jest to jedna z inicjatyw w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Plan określa szereg celów do osiągnięcia w perspektywie do 2030. W zakresie ograniczenia zanieczyszczenia powietrza stawia cel redukcji liczby przedwczesnych zgonów z tego powodu o ponad 55% oraz ograniczenie o 25% powierzchni ekosystemów UE, w których zanieczyszczenie powietrza zagraża różnorodności biologicznej. Z kolei zanieczyszczenie mórz odpadami z tworzyw sztucznych ma obniżyć się o 50%. Poprawa jakości gleby ma nastąpić na skutek ograniczenia utraty składników pokarmowych, stosowania pestycydów chemicznych i antybiotyków w chowie zwierząt o 50%. Znacznie ograniczone powinno być wytwarzanie odpadów, w tym o 50% resztkowych odpadów komunalnych, a o 30% ilość mikroplastiku uwalnianego do środowiska. Wreszcie o 30% ma być ograniczona liczba osób stale narażonych na hałas komunikacyjny.
Standard wpisuje się w szeroki kontekst regulacji unijnych dotyczących zanieczyszczeń i niebezpiecznych substancji. Są to m.in. systemy EMAS (Ekozarządzania i Audytu) oraz REACH. Pierwszy z nich to system certyfikacji środowiskowej wyróżniający organizacje spełniające najwyższe normy w zakresie ochrony środowiska. Drugi umożliwia ocenę i rejestrację substancji chemicznych, udzielanie zezwoleń i wprowadzanie ograniczeń na ich wykorzystywanie w produkcji i obrocie oraz obowiązki informacyjne w łańcuchu dostaw. Informacje na temat zanieczyszczeń są z kolei gromadzone w Europejskim Rejestrze Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (E-PRTR). Rozporządzenie CLP nakłada na wytwórców, importerów i dalszych użytkowników niebezpiecznych substancji chemicznych obowiązek odpowiedniego klasyfikowania, oznakowania i pakowania tych substancji przed wprowadzeniem do obrotu. Inne istotne przepisy to: dyrektywa Seveso III określająca zasady zapobiegania poważnym awariom z udziałem niebezpiecznych substancji oraz dyrektywa o emisjach przemysłowych (IED) regulująca zagadnienia związane z ochroną środowiska w największych instalacjach przemysłowych, w tym m.in. pozwolenia zintegrowane i zastosowanie najlepszych dostępnych technologii (BAT).
ESRS E3 ZASOBY WODNE I MORSKIE
Celem raportowania w ramach standardu ESRS E3 jest określenie wpływu działalności firmy na zasoby wodne i morskie. Raportowanie dotyczyć ma podjętych działań i ich rezultatów służących zapobieżeniu istotnym, negatywnym skutkom związanym z zasobami wodnymi i morskimi, oraz zmniejszeniu zużycia wody.
Ogólne zasady i cele dotyczące ochrony zasobów wodnych i mórz określone są w kilku strategiach międzynarodowych. Na poziomie unijnym najważniejsze to: dyrektywy dotycząca polityki wodnej (WFD), dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej (MSFD) oraz dyrektywa ustanawiająca ramy planowania przestrzennego obszarów morskich (MSP). Na poziomie globalnym punktem odniesienia mogą być dwa cele Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju ONZ – 2030 (SDG): odnoszący się do czystości wód i warunków sanitarnych (cel 6.) oraz życia pod wodą (cel 14.).
Ujawniane informacje dotyczyć powinny dwóch subkategorii: woda i zasoby morskie. Subkategoria woda dotyczy zależności i wpływu przedsiębiorstwa na zasoby wody wzdłuż całego łańcucha wartości. Konieczne jest ujawnienie informacji o miejscach oraz ilości pobranej, zużytej i odprowadzonej wody. Duże znaczenie ma ekspozycja na zagrożenia związane z wykorzystaniem wody (np. ryzyko powodzi, ryzyko niedoboru). Z kolei subkategoria zasoby morskie dotyczy wpływu przedsiębiorstwa na środowisko poprzez wykorzystanie zasobów morskich, zrzuty i emisje do środowiska, które ostatecznie trafiają do mórz, lub działalności prowadzonej na morzu.
ESRS E4 BIORÓŻNORODNOŚĆ I EKOSYSTEMY
Standard ESRS E4 dotyczy relacji pomiędzy działalnością przedsiębiorstwa a bioróżnorodnością i zmianami ekosystemowymi. Wśród kluczowych przyczyn utraty bioróżnorodności wymienia się: zmiany klimatu, zanieczyszczenie środowiska, zmianę sposobu użytkowania powierzchni lądowych i wodnych (np. niszczenie siedlisk, wylesianie czy urbanizacja), bezpośrednią eksploatację (np. przełowienia) oraz inwazyjne gatunki obce. Wszystkie mają związek z rosnącą liczbą ludności i zwiększonym zapotrzebowaniem na zasoby.
Ujawnianie informacji w ESRS E4 będzie wspierać realizację unijnej Strategii na rzecz bioróżnorodności 2030. Została ona przyjęta w 2020 jako istotny element Europejskiego Zielonego Ładu. Jednym z założeń Strategii jest objęcie najmniej 30% unijnych obszarów morskich i lądowych ochroną oraz 10% ochroną ścisłą, w tym wszystkich istniejących lasów pierwotnych i starodrzewów (Strategia Leśna UE) oraz przeznaczenie 10% gruntów rolnych na krajobrazy bioróżnorodne. Dodatkowo w obszarze rolnictwa przyjęto cele dotyczące ograniczenia stosowania pestycydów chemicznych i zmniejszenie zużycia nawozów (zbieżne z politykami dotyczącymi eliminacji zanieczyszczeń) oraz zwiększenia do 25% powierzchni gruntów rolnych w UE przeznaczonych na rolnictwo ekologiczne (Strategia „od pola do stołu”).
Narzędziem do osiągnięcia celów wyznaczonych w Strategii ma być nowy unijny Plan odbudowy zasobów przyrodniczych. Warto podkreślić, że w niektórych przypadkach, z uwagi m.in. na bariery strukturalne, osiągnięcie ww. założeń może być trudne do realizacji. W przypadku rolnictwa i WPR państwa mają pewną elastyczność w ustalaniu celów w ramach Krajowych Planów Strategicznych. Mogą być one, jak w przypadku Polski, inne niż poziomy zakładane w strategiach na poziomie całej UE.
Ocena wpływu oraz szans i zagrożeń w obszarze bioróżnorodności jest dla większości firm dosyć nowym tematem stąd przydatne może okazać się wykorzystanie udostępnianych w tym celu narzędzi. Dla przykładu ENCORE oraz WWF Biodiversity Risk Filter mogą służyć do oceny wpływu poszczególnych branż na środowisko naturalne oraz ich zależności od środowiska. Z kolei BioScope to narzędzie do oceny wpływu różnych grup surowcowych na zmianę bioróżnorodności, oparte na modelu Exiobase do oceny wpływu przedsiębiorstwa na środowisko naturalne. Kwestii przeciwdziałaniu wylesianiu poświęcone są: Trase do monitorowania łańcuchów oraz Global Forest Watch (GFW) do oceny skali wylesiania w poszczególnych państwach.
ESRS E5 WYKORZYSTYWANIE ZASOBÓW I GOZ
Cele raportowania w ramach ESRS E5 koncentrują się wokół działań wdrażających ideę gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ) w przedsiębiorstwie. Ujawnienia odnoszą się w dużej mierze do polityki surowcowej przedsiębiorstwa, w tym wykorzystania surowców wtórnych, ekoprojektowania, a także zarządzania odpadami.
Raportowanie w ramach ESRS E5 powinno wspierać Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym. Inne najważniejsze regulacje unijne o charakterze strategicznym dotyczące tematyki standardu to: dyrektywa w sprawie odpadów, wprowadzająca m.in. system rozszerzonej odpowiedzialności producenta – ROP, oraz Nowa strategia przemysłowa dla Europy.
Przedsiębiorstwa będą zobowiązane do ujawniania informacji opisowych na temat zasobów nabywanych oraz generowanych. Firmy powinny dostarczać informacje dotyczące zasobów nabywanych przez przedsiębiorstwo (resource inflow), z uwzględnieniem udziału surowców pochodzących ze źródeł odnawialnych oraz źródeł wtórnych), oraz generowanych przez przedsiębiorstwo (resource outflow), ze wskazaniem produktów i materiałów zaprojektowanych zgodnie z zasadami gospodarki cyrkularnej. Informacje będą również dotyczyć opakowań czy wyposażenia zakładów.
Zobacz także: Szczegółowy zakres projektowanych standardów ESRS: standardy przekrojowe
-
Powołana przez Radę Stabilności Finansowej G20. ↑
Komentarze
Sortuj według: Najistotniejsze
Nie ma jeszcze komentarzy. Skomentuj jako pierwszy i rozpocznij dyskusję