Wojna w Ukrainie i związane z nią konsekwencje powinny znacznie silniej dotknąć gospodarkę strefy euro – a zwłaszcza gospodarkę Niemiec, zależną dotąd od importu rosyjskiego gazu i ropy oraz korzystającą z otwartych dla eksportu rynków – niż USA. Według wstępnych danych, PKB w I kwartale 2022 roku wzrósł jednak w strefie euro i w Niemczech (o 0,2% kw/kw). Obniżył się natomiast w USA (o 0,4% kw/kw).
Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku to zaskoczenie nie powinno się już w kolejnym kwartale powtórzyć. W USA o spadku PKB zadecydował bowiem przejściowy, mocno negatywny wpływ eksportu netto oraz spadek zapasów. Solidny wzrost konsumpcji i inwestycji w środki trwałe (poza budownictwem), a także dane dobre o aktywności gospodarczej z kwietnia i ciągle mocny rynek pracy, pozwalają oczekiwać przywrócenia przyzwoitego wzrostu PKB w II kwartale. Z kolei niemiecki przemysł w niezłej kondycji przebrnął przez okres wzmożenia pandemii, a sprzedaż detaliczna w dwóch pierwszych miesiącach 2022 roku nieznacznie wzrosła. Jednak wstrząsy podażowe, silny wzrost cen i rosnąca niepewność spowodowały spadek produkcji przemysłowej, zamówień i sprzedaży detalicznej w marcu. Szykuje się trudny kwartał dla niemieckiej gospodarki, podobnie jak dla gospodarki chińskiej. Ścisłe ograniczenia sanitarne w ważnych ośrodkach przemysłowo-portowych przyczynią się tam prawdopodobnie do spadku PKB w II kwartale.
Wojna w Ukrainie była przyczyną istotnego obniżenia prognoz MFW
Prognozę wzrostu PKB w globalnej gospodarce na 2022 rok obniżono względem styczniowej o 0,8 pkt. proc. (do 3,6%), przy czym dla Niemiec aż o 1,7 pkt. proc. (do 2,1%), a dla USA jedynie o 0,3 pkt. proc (do 3,7%). Bardziej radykalnie ścięli prognozy na 2022 rok ekonomiści Komisji Europejskiej - dla niemieckiej gospodarki do 1,6%, a dla amerykańskiej do 2,9%. Niepewność wszelkich prognoz w obliczu różnych scenariuszy konfliktu i dostaw nośników energii jest obecnie bardzo wysoka, podobnie jak ryzyko, że rzeczywistość okaże się gorsza od prognoz. Negatywny wstrząs związany z wojną w Ukrainie uderzył jednak w momencie rozpędzania się gospodarek rozwiniętych przy wychodzeniu z pandemii. Dobra sytuacja na rynku pracy i wykorzystanie nagromadzonych wcześniej oszczędności pozwala osłabić wpływ wzrostu cen i wesprzeć konsumpcję. Jednocześnie środki z Europejskiego Funduszu Odbudowy stanowią wsparcie dla inwestycji.
Ostatnie dane z USA wyglądają przy tym optymistycznie
W kwietniu produkcja przemysłowa po raz kolejny silnie wzrosła. Całkiem szybko rośnie także liczba odwiertów gazowych i naftowych. Daje to nadzieję na złagodzenie problemów z podażą tych surowców w perspektywie kolejnych miesięcy. Wzrosła wyraźnie w kwietniu także sprzedaż detaliczna potwierdzając, że amerykańscy konsumenci są skłonni wykorzystać oszczędności, by utrzymać poziom konsumpcji w obliczu silnie rosnących cen. Jedyne sygnały spowolnienia aktywności widać na rynku mieszkaniowym, gdzie liczba aplikacji o kredyt hipoteczny wyraźnie spadła wobec rosnących kosztów kredytu i wzrostu cen domów. Podaż nowych domów/mieszkań ciągle jednak rośnie.
Wydaje się, że inflacja w USA mogła osiągnąć już szczyt
– w kwietniu obniżyła się do 8,3% wobec 8,5% r/r w marcu, przy lekkim spadku inflacji netto. Przyczynił się jednak do tego mocny spadek cen ceny benzyny oraz używanych samochodów. Wstrząsy podażowe nadal będą utrudniać obniżanie inflacji – zakłócenia w łańcuchach dostaw nie zostały wyeliminowane a napięcia geopolityczne nadal mogą podbijać ceny kluczowych surowców. Stopa bezrobocia spadła już wyraźnie poniżej poziomu „naturalnego” kreując presję na wzrost jednostkowych kosztów pracy. W tej sytuacji przejściowy spadek PKB w I kw. nie powstrzymał Fed przed podwyżką stóp w maju o 50 pkt. bazowych i zasygnalizowaniem utrzymania tej skali podwyżek w trakcie przynajmniej dwóch kolejnych posiedzeń. Od czerwca Fed zacznie także redukować swój bilans. Dzięki spadkowi cen paliw wzrost inflacji nieco przyhamował również w strefie euro. HICP wzrósł w kwietniu do 7,5% r/r z 7,4% r/r, przy wyraźnym jednak wzroście inflacji netto do 3,5% r/r. W strefie euro stopa bezrobocia jest obecnie rekordowo niska (6,8%) i zaczynają pojawiać się tam sygnały presji płacowej. EBC zakończy skup aktywów w III kwartale, co otworzy możliwość rozpoczęcia cyklu podwyżek stóp procentowych jeszcze w 2022 roku.
