Ze Szwajcarii dla rynku kryptowalut płyną pozytywne wieści – tamtejszy regulator rynków finansowych – FINMA – zamierza uregulować rynek ICO. W niektórych przypadkach będzie traktował wyemitowane tokeny jak papiery wartościowe.
Procesy ICO, będące kryptowalutowym odpowiednikiem akcyjnych IPO (pierwsza oferta publiczna), budzą wiele obaw wśród regulatorów finansowych w różnych częściach świata. Potrzeba regulacji wydaje się być w ich przypadku naturalna, choć w niektórych krajach (np. w Chinach) zdecydowano się iść raczej w kierunku zakazu takiej formy pozyskiwania kapitału. Szwajcarski regulator postanowił jednak jako pierwszy iść w kierunku regulacji tego rynku, chcąc umożliwić dalszy rozwój rozwiązań opartych na technologii blockchain, a także zapewnić inwestorom odpowiednią ochronę.
Co ciekawe w Szwajcarii już wcześniej rozmawiano o regulacjach związanych nie tyle z samym rynkiem ICO, co z kryptowalutami. Mowa tutaj oczywiście o Światowym Forum Ekonomicznym, które w styczniu odbywało się w Davos. O potrzebie regulacji tego rynku mówili m.in. Noblista Joseph Stiglitz, czy premier Mateusz Morawiecki (wspominając jednak również o ewentualnym zakazie).
Wytyczne dla procesów ICO
W ubiegły piątek (16 lutego) szwajcarski regulator opublikował wytyczne dotyczące procesów ICO. FINMA wskazuje w nich w jaki sposób zamierza stosować prawo dotyczące rynków finansowych w kontekście procesów ICO. Regulator chce w ten sposób jasno określić ramy prawne, którymi objęty zostanie rynek.
FINMA podaje, że obecnie w Szwajcarii nie istnieją konkretne regulacje dla procesów ICO, ani też orzecznictwo lub doktryna prawna. Każdy proces ICO musi być zatem rozważany indywidualnie. Nie wszystkie ICO mogą podlegać pod regulacje finansowe, którymi zajmuje się FINMA. Istnieje zaś kilka obszarów, które potencjalnie mogą tymi regulacjami objęte. W związku z tym regulator wprowadził podział ICO według ich funkcji ekonomicznych i możliwości transferu. FINMA wskazuje, że obecnie nie istnieje konkretna klasyfikacja tokenów emitowanych w ramach procesów ICO. Według przyjętej przez regulatora klasyfikacji wyróżnia się:
- Tokeny płatnicze (payment tokens)
- Tokeny użytkowe (utility tokens)
- Tokeny kapitałowe (asset tokens)
Tokeny płatnicze
Ten rodzaj tokenów jest zbieżny z jednostką kryptowlauty. Nie posiada innych funkcji i nie jest związany z innymi rozwijanymi projektami. Takie tokeny mogą stać się z czasem akceptowalną metodą płatności. W kontekście ram prawnych dla procesów ‘płatniczych ICO’, w ramach których tokeny mogą być już przedmiotem transferu, FINMA będzie stosować regulacje dotyczące przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Tokeny te nie będą jednak traktowane jak papiery wartościowe.
Tokeny użytkowe
W tym przypadku funkcją tokena jest zapewnienie cyfrowego dostępu do aplikacji lub usługi. Ten rodzaj tokenów nie będzie traktowany jako papier wartościowy tylko w przypadku, gdy jedynym ich przeznaczenie jest zapewnienie wspomnianego dostępu do aplikacji lub usługi i token może być wykorzystany w ten sposób już w momencie jego wyemitowania. Jeśli token użytkowy funkcjonuje wyłącznie lub częściowo jako inwestycja (w sensie ekonomicznym), FINMA będzie go traktować jako papier wartościowy, w ten sam sposób jak tokeny kapitałowe.
Tokeny kapitałowe
Ten rodzaj tokenów rozumiany jest jako aktywo reprezentujące udział w fizycznym instrumencie bazowym, spółce lub strumieniu dochodów, lub uprawnia do dywidendy, bądź płatności odsetkowych. W kontekście funkcji ekonomicznych tokeny kapitałowe są instrumentami analogicznymi do akcji, obligacji lub derywatów. W ujęciu regulacji finansowych FINMA będzie traktować je jak papiery wartościowe. Oznacza to, że prawa dotyczące papierów wartościowych mają zastosowanie w kontekście handlu takimi tokenami. Stosuje się tutaj również prawo cywilne, np. wymóg prospektu emisyjnego.
FINMA zaznacza, że tokeny mogą występować również w wersjach ‘hybrydowych’, łączących funkcje wymienionych wyżej rodzajów tokenów. Jeśli np. tokeny użytkowe będą mogły być powszechnie wykorzystywane jako metoda płatności, to w takim przypadku będą miały w stosunku do nich zastosowanie prawa dotyczące przeciwdziałaniu praniu pieniędzy.
W części przypadków FINMA będzie traktować tokeny jak papiery wartościowe. Nie oznacza to jednak, że zyskują one status papieru wartościowego. Opublikowany dokument stanowi jedynie zbiór wytycznych, które określają ramy prawne, które mają służyć regulatorowi w ocenie tego, czy dany proces ICO nie jest niezgodny z prawem.
Ostrzeżenie dla inwestorów
W dokumencie FINMA zwraca się do inwestorów z ostrzeżeniem dotyczącym ryzyka związanego z procesami ICO. Pierwszym rodzajem ryzyka jest tutaj podatność na wysokie wahania ceny tokenów. Kolejnym jest to, że projekty pozyskujące kapitał przez ICO często znajdują się na bardzo wczesnym etapie rozwoju, co wiąże się z wieloma rodzajami ryzyka operacyjnego. Dodatkowo, nie ma pewności co do tego, czy kontrakty zawierane przy wykorzystaniu technologii blockchain są wiążące w rozumieniu prawa cywilnego
