„Pracują, gdy śpisz”, „Inwestowanie bez wysiłku”, „Algorytmy to przyszłość” – to hasła, które pojawiają się na stronach oferujących usługi inwestowania algorytmicznego. Brzmią donośnie i trochę zbyt pięknie, by były prawdziwe. Ile w tym prawdy? Jakie narzędzia faktycznie działają? Do jakich, jako inwestor indywidualny, możesz mieć dostęp? Ile to kosztuje? Zapraszamy do lektury!
Obecnie na rynku pojawia się coraz więcej usług opartych na algorytmach, jednak ze względu na objętość artykułu, ograniczyliśmy się do następujących:
- Finax,
- at.systems,
- System Trader,
- Exeria,
- CopyTrader.
Ale zanim o nich… co to jest handel algorytmiczny?
Handel algorytmiczny, ogólnie rzecz ujmując, wykorzystuje komputer do przeprowadzenia inwestycji. Przez handel rozumie się zarówno trading, jak i inwestowanie długoterminowe przy użyciu algorytmów.
Najbardziej rozpowszechnioną kategorią algorytmów są robo-doradcy np.: rozwiązanie Finax. Robo-doradztwo wykorzystuje algorytmy lub różnego rodzaju systemy automatyczne przy doradzaniu klientom. Zaangażowanie tych systemów ma miejsce zarówno w procesie wymaganej przepisami prawa oceny odpowiedniości instrumentów i usług do indywidualnej sytuacji klienta, jak i w samym procesie formułowania rekomendacji konkretnych transakcji.
Robo-doradztwo, choć najbardziej popularne, to nie wszystko – im dalej w las, tym ciekawsze znajdziemy rozwiązania. Stworzono już np.: serwisy dające możliwość napisania robota z zestawem warunków np.:„kup gdy cena spada poniżej…” lub bardziej zaawansowanych: „kup, gdy średnia X przecina średnią Y…”. Tego typu algorytmy pozwalają na transakcje z prędkością i częstotliwością niemożliwą do uzyskania przez człowieka.
Zanim się zdecydujesz… wady i zalety handlu algorytmicznego
1. Zalety:
• wyłączenie emocji związanych z inwestowaniem (o ile nie zaczniesz grzebać w ustalonym wcześniej planie automatycznym ????),
• dyscyplina w inwestowaniu kapitału– zwłaszcza, gdy korzystamy z robo-doradców,
• możliwość przetestowania swojej strategii handlowej,
• oszczędność czasu.
2. Wady:
• problemy techniczne,
• testowanie historyczne nie mające odniesienia do przyszłości,
• konieczność monitorowania handlu, mimo automatyzacji,
• zawieranie transakcji po gorszych kursach niż teoretycznie obowiązujące w chwili zawarcia transakcji,
• ryzyko trafienia na BLACKBOX.
Zatrzymajmy się przy ostatniej wadzie. Blackboxy to algorytmy, których zasady działania nie znamy. Oferowane zazwyczaj nielegalnie. Kupujemy coś, co działa na JAKICHŚ założeniach, wpłacamy kapitał i zazwyczaj algorytm sukcesywnie traci pieniądze. Tego typu usługi oferowało np.: GoldFlame – firma została wpisana na listę ostrzeżeń KNF, ale dopiero po ponad ROKU DZIAŁALNOŚCI. Wnioski: zawsze sprawdzaj dostawcę usług automatycznych oraz założenia, na których funkcjonuje algorytm.
Jakimi rozwiązaniami dysponuje polski inwestor indywidualny?
1. Zacznijmy od wspomnianych już wyżej: robo-doradców. Automatyzacja polega tutaj zazwyczaj na tym, że:
- możesz określić, ile pieniędzy chcesz automatycznie przelać na swoje konto,
- możesz określić, czy chcesz, aby pieniądze zostały zainwestowane w akcje, fundusze ETF czy obligacje,
- możesz zaprogramować, ile pieniędzy chcesz zainwestować, a ile trzymać w gotówce.
Jakich wyników można oczekiwać? Wedle najnowszego „Robo Report”, firma SigFig jest najlepszym robo-doradcą w USA, biorąc pod uwagę różne kryteria (stopy zwrotu, wysokość opłat, transparentność, poziom obsługi klienta). Za nią w rankingu opracowanym przez Backend Benchmarking, znalazły się firmy SoFi i Fidelity Go. Dla przeciętnego polskiego inwestora nie ma to jednak większego znaczenia, bo i tak nie może on skorzystać z ich usług (trzeba mieć obywatelstwo amerykańskie).
Na naszym rynku dysponujemy jedynie robo-doradcą FINAX. I tu jednak stopy zwrotu nie rozczarowują. Portfel Finax 100% akcji w ubiegłym roku zarobił 11,02%. Średnia dla robo-doradców z USA, dla portfeli w 100% złożonych z akcji, wyniosła 14,9%. Parę punktów procentowych mniej, ale Finax wypadł lepiej, jeśli chodzi o portfele obligacyjne. Finax 100% obligacji zarobił 9,71% w 2020 roku. Tymczasem portfele obligacyjne amerykańskich robo-doradców w tym czasie zarobiły przeciętnie 6,3%. Więcej o wynikach Finax przeczytaj tu.
Źródło: https://www.finax.eu/pl/lp/invest?gclid=Cj0KCQjwpf2IBhDkARIsAGVo0D3Cp776y0gS1gBTJAq8ZrKnchL6s0qZ5vPYBlutyA7xWD9rZGOp42IaAhTmEALw_wcB
2. Kolejną opcją, czymś pomiędzy robo-daradcami, a systemami do tworzenia botów jest rozwiązanie wymyślone przez Jacka Lemparta. Mowa o „System Trader”. Z definicji samego autora:
„to usługa dla osób na każdym poziomie zaawansowania, które chcą samodzielnie i odpowiedzialnie inwestować na rynku funduszy ETF i/lub akcji, wykorzystując do tego sprawdzone i powtarzalne strategie inwestycyjne. W jej skład wchodzi unikatowe oprogramowanie, wsparcie techniczne i edukacyjne.”
W praktyce jest to program w którym możemy ułożyć swój portfel np.: 30% największych spółek z USA, 30% największych spółek polskich i 30% obligacji. Następnie możemy przetestować portfel na przestrzeni np.: ostatnich stu lat, a następnie samemu kupić taki zestaw na swoim rachunku. Jest to oczywiście najprostszy przykład i ST potrafi dużo więcej. Kupować i sprzedawać musimy jednak manualnie ponieważ oprogramowania nie da się podpiąć do rachunku. A przynajmniej nie jest to zawarte w usłudze. Obecnie darmowa jest tylko wersja demo.
Ile jesteśmy w stanie „wyciągnąć” z tego systemu? Tutaj nie da się sformułować jasnej odpowiedzi, ponieważ zależy to od portfela, który skomponujemy. Na stronie Jacka Lemparta zaprezentowane są portfolia, które pobiły rynek o parę punktów procentowych.
Najprostsze systemy do handlu algorytmicznego już za nami. Pora przejść do rozwiązań wymagających więcej naszego zaangażowania, ale oferujących większe spektrum możliwości. Nie mniej jednak spokojnie - każdy inwestor jest w stanie je opanować, przynajmniej w podstawowym stopniu.
Mowa o serwisach, które oferują uproszczone pisanie algorytmów. Algorytmy pisze się zwykle w językach programowania takich jak np.: Julia, C++, Java. Te platformy uczyniły programowanie łatwiejszym – wszystkie warunki jakie chcesz zawrzeć w swoim programie możesz wyrazić za pomocą słów .
3. Jednym z takich serwisów jest at.systems - narzędzie do automatycznego wykonywania transakcji na giełdach, ale uwaga, tylko kryptowalut. Aplikacja pozwala na skonfigurowanie własnych planów zakupowych/sprzedażowych.
Jak to działa? Przykład prosto ze strony at.systems:
„Tworzymy dwa zestawy warunków kupna dla pary USDT-BTC. W pierwszym z nich definiujemy, że ma kupić BTC poniżej ceny 8000 USDT i gdy w ciągu 1 godziny będzie wzrost ceny powyżej 0%. W drugim z nich definiujemy, że ma kupić, gdy cena spadnie poniżej 7000 USDT. Cena wynosi 7500 USDT, jednak nadal trwa spadek, w związku z czym tylko jeden warunek z pierwszego zestawy jest spełniony i oprogramowanie nie wystawi oferty. Następnie cena spada poniżej 7000 USDT, w związku z czym spełnione są wszystkie warunki drugiego zestawu i oprogramowanie rozpocznie wystawianie ofert kupna.”
Jeśli powyższa strategia jest dla Was niezrozumiała, serwis oferuje także gotowe plany. Korzystanie z nich jest darmowe, ale platforma pobiera prowizje od każdej transakcji. Aktualne opłaty znajdują się na stronie serwisu. Tutaj skuteczność również zależy od konkretnego zestawu warunków (konkretnego algorytmu), który zaprogramujemy.
4. Bardziej zaawansowane roboty pozwala tworzyć platforma Exeria. Co więcej, handlować tutaj można niemal na wszystkich dostępnych instrumentach. Na platformie stworzysz swój automat za pomocą funkcji i strategii w taki sposób, w jaki jesteś przyzwyczajony korzystać ze wskaźników. Mechanizm budowania algorytmów z gotowych wskaźników i uruchamianie robotów w chmurze obliczeniowej daje możliwość kontrolowania robotów z dowolnego urządzenia. ALE…
- transakcje zawierane za pomocą robota exerii są zazwyczaj spóźnione tzn. są zawierane po gorszym kursie, co obniża zysk,
- serwis jest często niedostępny w weekendy (nie można się zalogować), a przy następnym logowaniu wszystkie roboty są wyłączone. Chcąc utrzymać ciągłość ich działania, trzeba co tydzień regularnie logować się do serwisu i włączać roboty.
To wszystko sprawia, że nie można nazwać Exerii profesjonalnym narzędziem do handlu algorytmicznego. Ze względu jednak na świetną przejrzystość wykresów jest doskonałym źródłem praktycznej wiedzy oraz oferuje własne roboty (bez konieczności ich programowania).
Programowanie własnych robotów jest póki co darmowe, a gotowe strategie wyceniane są na około 9$ miesięcznie.
Exeria jest zdecydowanie najdokładniej sprawdzonym i przetestowanym przeze mnie narzędziem. Jakie stopy zwrotu jesteśmy w stanie osiągnąć? Z moich obserwacji:
- W przypadku robotów, które piszemy sami – nawet kilkunastoprocentowe, ale zanim dojdziemy do takich umiejętności, większość napisanych przez nas robotów będzie tracić.
- W przypadku gotowych robotów Exerii – teoretycznie takie, jak pokazano na obrazku. Jednak są to dane historyczne! I tak np.: algorytm GOLD testowany przeze mnie od 2021 osiąga (do tej pory) ujemną stopę zwrotu. Exeria jednak jasno o tym ryzyku informuje.
Źródło: https://exeria.com/
5. Alternatywnym rozwiązaniem, prowadzących nieco na skróty, jest kopiowanie transakcji innych inwestorów. Nie ma to już nic wspólnego z programowaniem, ale zawiera cząstkę automatyzacji. Na ten moment jedynym legalnym brokerem oferującym taką usługę zdaje się być eToro:
„Ogólna koncepcja narzędzia CopyTrader jest dość prosta: wybierz inwestorów, których chcesz kopiować, określ kwotę inwestycji i zacznij automatycznie kopiować wszystkie ich działania w czasie rzeczywistym”
Tutaj znajdziesz pełen opis funkcjonalności: https://www.etoro.com/pl/copytrader/how-it-works/
Nie potrzeba jednak nader głębokiej analizy, żeby zrozumieć jak ogromne ryzyko wiąże się z powierzeniem swojego rachunku innemu inwestorowi. Nie ponosi on bowiem żadnej odpowiedzialności za Twoje straty.
Na koniec zostają tylko rozwiązania wymagające znajomości języków programowania. Na YT znaleźć można wiele tutoriali jak napisać własnego bota, a na Telegramie wiele grup, gdzie użytkownicy wymieniają się doświadczeniem. Ten wątek nie zostanie jednak rozwinięty, ponieważ zdecydowanie burzy on koncepcje „oszczędności czasu”. W ramach ciekawostki, jedyny znany mi polski blog o pisaniu algorytmów dla rynków finansowych to levelwander.blogspot.com.
Podsumowując: żadne z powyższych rozwiązań nie jest bez wad, a już na pewno nie daje gwarancji dodatniej stopy zwrotu. W każdy system zainwestować trzeba mniej lub więcej czasu na początek. Czas ten jednak zwraca się przy dłuższym użytkowaniu. Dla laików najlepsi będą robo-doradcy. Dla średnio-zaawansowanych rozwiązania typu System Trader. Dla zaawansowanych exeria i at.systems, a dla akceptujących wyższe ryzyko, systemy kopiowania transakcji.
