Rachunek przepływów pieniężnych, to bardzo ważny element sprawozdania finansowego. Przedstawia on sytuację spółki z zupełnie innej strony niż pozostałe elementy sprawozdania. Poświęćmy mu kilka chwil, by dowiedzieć się jakich informacji możemy oczekiwać od tej części sprawozdania.
Żywa gotówka
Rachunek przepływów pieniężnych zwany również cash flow, przedstawia sytuację spółki w odmienny sposób niż rachunek zysków i strat, o którym pisałem ostatnio w ramach cyklu "Sprawozdania finansowe dla inwestorów".
W przeciwieństwie do rachunku zysków i strat, cash flow nie pokazuje księgowych zysków i księgowych kosztów w oderwaniu od pieniądza. Pokazuje on za to rzeczywiste przepływy środków pieniężnych, zarówno między rachunkami bankowymi, jak i w postaci gotówki. Na rachunek przepływów pieniężnych mają wpływ faktyczne przepływy środków pieniężnych.
Nie brakuje przypadków, w których spółki wykazywały księgowe zyski, a nie miały wystarczającej ilości środków na regulowanie swoich zobowiązań. Taka sytuacja może prowadzić do bankructwa. Dlatego też, poza analizowaniem zysków konieczne jest sprawdzenie jak spółka radzi sobie od strony gotówkowej. Zyski oparte na należnościach nie zapewnią kontynuacji działalności. Jedynie przepływ pieniądza umożliwia w długiej perspektywie dalszą działalność i rozwój jednostki.
Struktura cash flow
Rachunek przepływów pieniężnych można podzielić zasadniczo na trzy części. W każdej części mamy do czynienia z wpływami z danego typu działalności oraz wydatkami na tę działalność. Wpływy są rzeczywiście otrzymanymi środkami z tytułu danej działalności (to odróżnia je od przychodów, które są niezależne od otrzymania zapłaty). Wydatki natomiast są środkami, które rzeczywiście wypłynęły z jednostki (koszty nie muszą wiązać się z wypływem środków pieniężnych).
Pierwsza część cash flow ukazuje przepływy pieniężne z działalności operacyjnej, czyli głównej działalności jednostki. Jest to kluczowa część rachunku przepływów pieniężnych. Jeżeli przepływy z tej działalności są ujemne, może świadczyć to o istnieniu poważnego zagrożenia finansów jednostki (wyjątkiem są młode przedsiębiorstwa, które nie zdążyły jeszcze osiągnąć dodatnich przepływów z tej działalności). W zależności od przyjętej metody sporządzania cash flow, ta część ukazywana jest w odmienny sposób, co za chwilę omówimy.
Druga część ukazuje wpływy i wydatki z działalności inwestycyjnej. Różnie można interpretować przepływy z tego rodzaju działalności. Ujemne przepływy oznaczają, że spółka więcej wydała środków na inwestycje niż otrzymała z ich sprzedaży. Zazwyczaj to dobrze, bo oznacza to, że spółka inwestuje, w związku z czym dąży do dalszego rozwoju. dodatnie przepływy mogą oznaczać, że spółka ratuje się przed trudną sytuacją wyprzedając swój majątek. Mogą jednak również wskazywać na restrukturyzację, która nie musi oznaczać nic złego, gdyż może być po prostu związana ze zmianami będącymi elementem długofalowej polityki przedsiębiorstwa.
Trzecia część związana jest z działalnością finansową. Pokazuje nam ona efekt działalności związanej z operacjami finansowymi. We wpływach znajdziemy np. wpływy z otrzymanych kredytów, czy też emisji obligacji, w wydatkach natomiast znajdą się wypłacane przez spółkę dywidendy, czy też płacone przez nią odsetki.
Następnie pokazana jest suma przepływów z wszystkich działalności, a także stan środków pieniężnych na początek i na koniec okresu sprawozdawczego.
Metody sporządzania rachunku przepływów pieniężnych
W zależności od wyboru jednostki, rachunek przepływów pieniężnych może być sporządzony według jednej z dwóch metod - bezpośredniej lub pośredniej. Podobnie jak w przypadku rachunku zysków i strat, różnice pomiędzy nimi dotyczą działalności operacyjnej. Działalność inwestycyjna oraz działalność finansowa prezentowane są w taki sam sposób.
Metoda bezpośrednia polega na ukazaniu przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej jako faktycznie otrzymanych wpływów oraz faktycznie poniesionych wydatków. Moim zdaniem jest to metoda bardziej przejrzysta, szczególnie dla osób mniej zaznajomionych z arkanami rachunkowości.
Metoda pośrednia jest małym odstępstwem od generalnych zasad sporządzania cash flow. Polega ona na ukazaniu działalności operacyjnej jako zysku netto skorygowanego o zdarzenia niepowodujące przepływów pieniężnych. Wychodzi się w niej więc od memoriałowego zysku, a później koryguje się go tak, aby uzyskać kasowe przepływy pieniężne.
Podsumowanie
Rachunek przepływów pieniężnych jest bardzo ważnym elementem sprawozdania. Dzięki niemu możemy lepiej zbadać sytuację finansową spółki, uzyskując pewność, że za osiąganymi zyskami idą także przepływy pieniężne. W następnym artykule opiszę ostatni element sprawozdania finansowego - sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym.
(źródło grafiki głównej: pixabay.com)
