Tak jak o wiarygodności tradera mówi stan jego rachunku handlowego oraz dziennik transakcji, tak wiarygodność analityka to zestawienie historycznych analiz z zachowaniem ceny. Dobrze wiemy, że ex post wszystko jest łatwe, logiczne i przejrzyste, ale czy było takie przed ...? W naszych rozważaniach przytoczymy kilka historycznych analiz, by czytelnik mógł spojrzeć na rynek z ich perspektywy, a następnie zestawić z tym, co wydarzyło się po opublikowaniu analiz.
Coś na dobry początek, czyli refleksja o etosie analityka.
Do czego przydaje się traderowi te parę zdań sformułowanych przez analityka? W czym wyraża się podstawowy rys jego etosu?
Funkcją poprawnej analizy jest mentalne przygotowanie tradera do spotkania z rynkiem, poprzez tworzenie racjonalnych hipotez na temat przyszłego zachowania ceny. Użyteczna analiza nie da odpowiedzi w jaką stronę podąży rynek (odróżnijmy analizę od proroctwa), lecz tworzy hipotetyczne sądy zbudowane według uniwersalnego schematu: „Jeżeli cena pokona poziom x, będzie to sygnał przewagi jednej strony rynku i tym samym zwiększy się prawdopodobieństwo ruchu w kierunku granicy y.” Racjonalna analiza nie jest w stanie więcej zaoferować, a trader korzystający z usług analityka nie powinien się spodziewać niczego więcej. W końcu, jak pisze mistrz price action – Nial Fuller, na rynku forex często zdarza się tak, że więcej (pozycji, analizy, lewaru, setupów), oznacza mniej (pieniędzy, zdrowia, pokoju ducha, czasu dla rodziny).
Nim pokonałem wątpliwości czy ktoś to kupi, czyli o źródle intelektualnej fascynacji wykresami miesięcznymi.
Na początku analitycznej drogi zmuszałem się, by nie ograniczać się od wykresów jedno- czy czterogodzinnych i obserwować wykresy dzienne. Minęło trochę czasu, przybyło trochę analitycznych porażek, żeby w końcu zacząć poszukiwać istotnej odpowiedzi na wykresach tygodniowych. Czasem jednak i to wydawało się niewystarczające. Zdarzały się sytuacje, że przez szereg tygodni próba analitycznego rozszyfrowania rynku wydawała się niemożliwa. Ile razy można sprowadzić analizę do powtarzania trywialnych uwag o ruchu bocznym, w zakresie takim, a takim?
Zerknijmy na wykres tygodniowy USD/JPY z końca lipca 2014 roku, który obrazował cenę w stanie paraliżu.
Rys. 1.
Adnotacje na wykresie są dowodem, że nie poddałem się bez walki. Próbowałem niektórym świecom, w tym monotonnym szeregu, nadawać jakieś znaczenie. Techniczne dorysowywałem tu i ówdzie strzałeczkę, lub też (być może z nudów) w ramach szerokiego prostokąta konsolidacji, rysowałem mniejsze, zielone „konsolidacyjki”… i tak przez około 30 tygodni. W końcu dotarła do mnie myśl: może warto paraliż ceny zinterpretować na wykresie miesięcznym? Ale kto przejmie się analizą dokonaną na takim interwale czasowym, jeśli wydarzenia sprzed dwóch tygodni wydają się przynależeć do epoki dinozaurów? Uznałem, że być może nikogo nie przekonam, ale dla uspokojenia analitycznego sumienia muszę tę próbę podjąć.
Logika rynku chyba istnieje, czyli kilka miesięcy z analizą wykresów miesięcznych.
Proponuję lekturę pierwszej analizy wykresu miesięcznego USD/JPY z 1 sierpnia 2014.
Rys. 2.
Niejednokrotnie stawialiśmy sobie pytanie, dlaczego zakresem aktualnej konsolidacji jest obszar 101.20 – 103.40? Wydaje się, że z perspektywy wykresu miesięcznego można udzielić odpowiedzi na te pytanie. Otóż ta granica kilkukrotnie pełniła kluczową rolę na tym rynku. Wymieńmy te sytuacje:
- potwierdzenie tej bariery, jako oporu w kwietniu 2009, otworzyło drogę do kontynuacji trendu spadkowego przez 2,5 roku.
- potwierdzenie tej bariery, jako wsparcia w styczniu 2005 roku, było warunkiem korekcyjnego ruchu zwyżkowego trwającego 2,5 roku.
- Potwierdzenie tej bariery, jako wsparcia w styczniu 2000 roku, otworzyło drogę do 2-letniej zwyżkowej korekty, oraz
- pokonanie tej bariery, jako oporu w styczniu 1996, oznaczało wstęp do hiperbolicznej kontynuacji trendu zwyżkowego, do sierpnia 1998 roku z zasięgiem 147.70.
Mam nadzieję, że zestawienie uświadomi nam wagę aktualnego sporu. A więc wybicie powyżej 103.40 i pokonanie aktualnego szczytu trendu otworzy drogę w kierunku 116.00 lub nawet 126.00 (oczywiście mamy na myśli długoterminową, … perspektywę). Natomiast fiasko wybicia w górę powinno doprowadzić nie tylko do retestu wsparcia 94.50 , lecz prawdopodobne jest zejście nawet w okolice 84.00.”
Czy analityk ograniczający się do wykresu tygodniowego mógłby dojść do takiej oceny stanu rynku? I pytanie drugie – czy powyższa analiza spełnia funkcję mentalnego przygotowania tradera? Czy stawia racjonalne hipotezy na temat przyszłego zachowania ceny?
By udzielić odpowiedzi na te pytania zerknijmy na wykres tygodniowy, z pierwszej połowy września 2014 (paraliż ceny trwał jeszcze kilka tygodni).
Rys 3.
Myślę, że uważny czytelnik analizy z początku sierpnia, korzystając z postawionych hipotez, był odpowiednio mentalnie przygotowany na zachowanie ceny.
A może to tylko taki fajny zbieg okoliczności?
By się o tym przekonać, zerknijmy na wykres miesięczny USD/JPY, z początku października 2014, z perspektywy naszej ówczesnej opinii.
Rys. 4
Oceniając rynek USD/JPY z perspektywy wykresu miesięcznego, uwidacznia się silna wrześniowa świeca marubozu, która przypieczętowała wybicie ze strefy oporu (pomarańczowy pasek). Z uwagi na nowe szczyty uznajemy, że mamy do czynienia z trendem wzrostowym, a w takim razie bardziej jesteśmy zainteresowani szukaniem poziomów wsparcia, niż oporu i bardziej interesuje nas próba dołączenia do kupujących, niż szukanie korekty. Aktualnie naturalnym poziomem wsparcia może być 50% zniesienia marubozu (ok. 106.50). Długoterminowa sytuacja techniczna uległaby zmianie w przypadku powrotu ceny w obszar 101.00 – 103.00 i ew. wybicie dołem.
Sygnalizowana w analizie możliwość korekty po wybiciu faktycznie wystąpiła, co obrazuje wykres tygodniowy z 27 października 2014.
Rys. 5.
Zwróćmy uwagę, że dwie spadkowe świece to atak na wrześniową marubozu, która, jak stwierdziliśmy w analizie, potwierdziła wybicie z konsolidacji. Widzimy też, że na kilka sesji przez końcem października, doszło do uformowania byczego sygnału price action - świecy pin bar na horyzontalnym poziomie wsparcia. Czy trader, mający w głowie naszą analizę na wykresie miesięcznym, był poprawnie mentalnie przygotowany do podejmowania decyzji inwestycyjnych?
By ukazać etapy oswajania się z techniką analizy wykresów miesięcznych, spójrzmy na kolejny wykres. Ostatnie sesje października przyniosły silny atak popytu, więc oceniając stan rynku w analizie miesięcznej, mogliśmy to ująć następująco (analiza z 03.11.2014):
Rys. 6.
Z perspektywy wykresu miesięcznego, widzimy bardzo wyraźnie, jak silnym sygnałem kupna była wrześniowa świeca marubozu, potwierdzająca wybicie z konsolidacji (pomarańczowy pasek). Październik upłynął na silnej korekcie i traderzy mieli okazję, by rozważyć zajęcie pozycji w okolicach 50% zniesienia marubozu. Obecnie, po długim obronnym pinie, sytuacja podaży jest nieomal beznadziejna i kontynuacja trendu wzrostowego jest wariantem podstawowym.”
By odpowiedzieć na pytanie, czy tym razem podstawowe funkcje analizy zostały spełnione, zerknijmy na wykres tygodniowy USD/JPY z końca grudnia 2014 roku:
Rys. 7.
Mam nadzieję, że kolejny raz, uważny czytelnik analizy z początku listopada, był mentalnie przygotowany na szukanie zagrań, zgodnych z dominującą siłą. W końcu nasza analiza po prostu krzyczała – TYLKO KUPNO!
Zamiast zakończenia czyli forexowe Neverending Story
Rynek USD/JPY kolejny raz zafundował traderom ponad 20-tygodniową konsolidację. I kolejny raz analityk, który chciałby czytelnikom zaoferować coś więcej, niż kilka uwag o ruchu bocznym z perspektywy wykresu tygodniowego, ma spory kłopot.
Rys. 9.
A jak przedstawia się definicja sytuacji rynku USD/JPY na naszym ulubionym, miesięcznym interwale?
Analiza z 1 kwietnia 2015
Rys. 8.
Z perspektywy wykresu miesięcznego, odnotujmy drugą świecę ze spadkowym pinem w reakcji na horyzontalny opór 121.00. Przypomnijmy, że nieudane pokonanie tej granicy w 2007 roku było wstępem do kilkuletniego trendu spadkowego z zasięgiem w okolice 76.50. Z tej perspektywy nie zaskakuje przeciągające się niezdecydowanie rynku (4 miesiące). W przypadku wybicia powyżej 121.00, będziemy zwracać uwagę na zachowanie ceny w okolicach kolejnej granicy – 126.50. Jeżeli podaży uda się oddalić cenę od oporu logicznym targetem wydaje się wsparcie – 111.70, a w dalszej kolejności istotna dla tego rynku strefa 103.40 – 101.50.
Nie wiem, czy powyższa analiza uchwyciła istotny moment na rynku i stawia poprawne hipotezy, ale proszę samemu zadać sobie pytanie, czy dzięki spojrzeniu z tej szerokiej, miesięcznej perspektywy, pogłębia się nasze rozumienie rynku? Czy jesteśmy lepiej mentalnie przygotowani na gwałtowne przyśpieszenia ceny, które gubią tak wielu traderów, którzy przywykli do pewnych wartości ceny z okresu leniwej konsolidacji?
Kończąc, pozostaje mi żywić odrobinę nadziei, że przynajmniej u części Państwa wzbudziłem zainteresowanie analizą price action na wykresach miesięcznych. Jestem przekonany, że ta perspektywa czasowa pomaga w kształtowaniu obiektywnego, pozbawionego niepotrzebnych emocji, spojrzenia na rynek.
