- Europa stoi w obliczu kryzysu konkurencyjności.
- Jesteśmy daleko w tyle, a różnica tylko się powiększa.
Stany Zjednoczone biją na głowę konkurentów
W czwartym kwartale 2023 roku produktywność pracy w strefie euro zmniejszyła się o 1,2 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim, podczas gdy w USA wzrosła o 2,6 proc. W ciągu ostatnich dwóch dekad wzrost produktywności pracy w Stanach Zjednoczonych był ponad dwukrotnie szybszy niż w strefie euro i Wielkiej Brytanii. Choć wcześniej tempo wzrostu w Europie było słabe, od 2020 roku różnice stały się jeszcze bardziej wyraźne. USA notują znaczne wzrosty, podczas gdy produktywność w Europie zaczęła spadać...
Ilustracja. Produktywność na przepracowaną godzinę (zmiana od 2004 roku)
Źródło: LSEG, National statistics offices
W latach 2010–2023 skumulowany wzrost PKB w Stanach Zjednoczonych wyniósł 34%, podczas gdy w Unii Europejskiej osiągnął zaledwie 21%, a w strefie euro 18%. W tym samym okresie produktywność pracy wzrosła o 22% w USA, w przeciwieństwie do zaledwie 5% w strefie euro.- Podczas gdy krótkoterminowe czynniki, takie jak silna ekspansja fiskalna USA, poszerzyły lukę w nominalnym wzroście PKB w ostatnich latach, faktem jest, że Europa od kilku dziesięcioleci pozostaje w tyle za rozwojem gospodarczym USA, a źródło problemu leży w głębszych problemach strukturalnych w gospodarce europejskiej. - wskazują eksperci firmy Ecipe.
Zobacz również: Fatalny scenariusz dla właścicieli działek. Unijna dyrektywa może wstrząsnąć cenami gruntów
Dlaczego Europa pozostaje w tyle?
Niektórzy ekonomiści uważają, że USA rozwijają się szybciej niż strefa euro, częściowo z powodu młodszej, szybciej rosnącej populacji oraz dłuższego czasu pracy. Jednak znaczną część różnicy w produktywności można przypisać wyższej wydajności pracy w USA, gdzie ludzie produkują więcej w każdej godzinie pracy. Dane pokazują, że wydajność pracy, mierzona jako produkcja na godzinę, wzrosła o ponad 6% w amerykańskim sektorze pozarolniczym od 2019 roku. Jest to znacznie wyższy wzrost niż w strefie euro i Wielkiej Brytanii, gdzie produktywność zwiększyła się tylko o ok. 1% w tym samym okresie.
Produktywność w strefie euro utknęła w martwym punkcie — stwierdził Gilles Moëc, główny ekonomista w firmie ubezpieczeniowej Axa.
Ponieważ stagnacja trwa już od dłuższego czasu, należy rozważyć możliwość, że może to być rezultat strukturalnych problemów. - dodał.
Isabel Schnabel, członek zarządu Europejskiego Banku Centralnego, zauważyła, że jednym z kluczowych powodów słabości strefy euro jest brak pełnego wykorzystania korzyści płynących z technologii cyfrowych, które Stany Zjednoczone przyjęły znacznie wcześniej. Podkreśliła konieczność wspierania konkurencji i wezwała do szybszej oraz bardziej efektywnej realizacji unijnego programu inwestycji publicznych Next Generation. Zwróciła również uwagę, że Europa zmaga się z kryzysem konkurencyjności, gdzie producenci z UE muszą stawiać czoła wyższym kosztom energii i większym wyzwaniom związanym z siłą roboczą w porównaniu do ich amerykańskich i chińskich konkurentów.
Z kolei Ariane Curtis z firmy konsultingowej Capital Economics zauważyła, że amerykańscy pracodawcy szybciej wprowadzali automatyzację w obliczu niedoboru pracowników, podczas gdy w Europie priorytetem było zatrudnianie ludzi w celu uzupełnienia braków, nawet jeśli wiązało się to z niedopasowaniem umiejętności.
Zobacz również: Co będzie dalej z gospodarką? 4 sygnały ostrzegające przed recesją
Perspektywy są mało optymistyczne: Europa w pułapce
Bart van Ark, dyrektor zarządzający Productivity Institute z siedzibą w Wielkiej Brytanii, przewiduje, że w dłuższej perspektywie produktywność w USA będzie rosła szybciej niż w Europie. Podkreśla, że Europa nie prezentuje tej samej dynamiki co USA, co prowadzi do dalszego pogłębiania się różnicy w tempie wzrostu między USA a UE.
Istnieje obawa, że Europa może utknąć w pułapce niskich inwestycji w nowe technologie oraz badania i rozwój, co doprowadzi do dalszego spadku produktywności i ograniczonego wzrostu gospodarczego. - mówił Patrick Artus, Head Economist at Natixis.
Zobacz również: Polska z rekordowym wzrostem płac. Bijemy Niemców na głowę
