Norwegia to jeden z najczęstszych emigracyjnych wyborów Polaków. Za podjęciem pracy w nordyckim kraju przemawiają nie tylko relatywnie wysokie zarobki, ale również komfort życia.
- Korona norweska ma za sobą trudny rok, jednak w 2024 r. może się umocnić.
- Średnie wynagrodzenie Norwegii wyniosło 36 430 NOK netto w 2022 r.
- Czy wciąż warto wyjechać do Norwegii?
Dalsza część artykułu znajduje się pod materiałem wideo
Praca w Norwegii - najważniejsze informacje
Z uwagi na fakt, że Norwegia nie należy do UE, wyjazd do pracy wymaga dopełnienia odpowiednich formalności.
Istnieją trzy opcje wyjazdu, które określają długość pobytu:
- Turystyczny - może wynosić maksymalnie 180 dni. Nie trzeba go rejestrować, wystarczy aktualny paszport.
- Tymczasowy. Trwa od 3 do 6 miesięcy, powinien zostać wcześniej zarejestrowany w departamencie ds. cudzoziemców UDI.
- Stały. Powyżej 6 miesięcy, wymaga dodatkowych formalności.
Pobyt powinien zostać zarejestrowany również wtedy, gdy w ciągu 3 miesięcy od przyjazdu do kraju podjęto pracę.
Aby nie dochodziło do nadużyć wobec obcokrajowców podejmujących pracę w Norwegii, w najpopularniejszych branżach stawki minimalne są ustalane odgórnie i aktualizowane każdego roku. Obowiązuje one m.in., w budownictwie, gastronomii, rolnictwie, przemyśle czy transporcie. Wynagrodzenia są jednak bardzo rozbieżne. W wielu sektorach gospodarki pensja zależy od znajomości języka norweskiego. Posługiwanie się nim na poziomie komunikacyjnym wiele usprawnia, jednak nie zawsze jest wymogiem. Zazwyczaj wystarczy znajomość języka angielskiego. Warto pamiętać, że osobom mówiącym wyłącznie po polsku pracodawca może zaoferować stanowisko poniżej ich kwalifikacji. To dość powszechne zjawisko wśród imigrantów, dlatego warto przyswoić podstawowe zwroty i rozpocząć naukę jeszcze przed wyjazdem.
Zobacz również: Inflacja w Norwegii - mamy najnowsze dane. Jak reaguje kurs korony norweskiej?
W przeliczeniu na polską walutę minimalna stawka godzinowa mieści się zazwyczaj w przedziale 48–95 zł. Finalne wynagrodzenie z perspektywy Polaka pracującego za granicą jest jednak bardzo zmienne i uzależnione od kursu korony. Ta w ostatnich miesiącach podlegała deprecjacji, a wymiana w kantorach często była niekorzystna. Dodatkowo biorąc pod uwagę wysoką inflację w Polsce, zarabianie w NOK i wydawanie w PLN mogło być coraz mniej opłacalne.
Z informacji Centralnego Biura Statystycznego wynika, że przeciętna płaca w Norwegii wzrosła o 4,6% w porównaniu z rokiem poprzednim. Warto pamiętać, że ok. 60% osób zarabia poniżej tego poziomu.
Poniżej zaprezentowano medianę zarobków. Zestawienie uwzględnia wszystkie sektory.
Wynagrodzenia w Norwegii
Źródło: finanssans.no
Imigranci zarabiają "na rekę" średnio 32 950 NOK, co daje 14 025 zł netto. Spore różnice w wysokości pensji można odnotować pomiędzy pracownikami doświadczonymi a początkującymi. Warto dysponować zatem dokumentami, które będą potwierdzać kwalifikacje oraz staż pracy. Dla porównania minimalna stawka godzinowa w branży budowlanej wynosi 220 NOK (pracownicy wykwalifikowani), 198,30 NOK (niewykwalifikowani i bez doświadczenia) lub 206,50 NOK (niewykwalifikowani, ale z przynajmniej rocznym doświadczeniem).
Wzrost płac nie rekompensuje jednak w pełni inflacji. Co prawda wskaźnik CPI wyniósł w październiku 4% w ujęciu rocznym, jednak inflacja bazowa oscylowała wokół 6% r/r. To odczyt zdecydowanie wyższy niż zakładał bank centralny. Portfele obywateli drenują ceny żywności, które w ciągu roku wzrosły o ponad 8%. Roczny wzrost cen towarów produkowanych w Norwegii utrzymuje się natomiast na poziomie 7,1%.
"Inflacja jest nadal zbyt wysoka, a silny wzrost płac w naturalny sposób podsyca presję inflacyjną i ryzyko inflacyjne. Ryzyko ponownego rzeczywistego wzrostu inflacji jest jednak stosunkowo ograniczone" - uważają ekonomiści Danske Banku.
Sporym problemem są również koszty zakwaterowania i energii elektrycznej. Od początku roku kategoria ta odnotowała wzrost o ponad 18%. Ekonomiści opowiadają się zatem za kolejną podwyżką stóp procentowych na najbliższym posiedzeniu Norges Banku. Jeśli Polak planuje wyjazd do Norwegii, powinien liczyć się z wysokimi czynszami. Za wynajem pokoju jednoosobowego należy zapłacić ok. 2300-3000 zł miesięcznie. Kawalerka w dużym mieście to koszt nawet 4 tys. zł. Do tego należy doliczyć prowizję agencji. Szukanie lokum na własną rękę jest utrudnione bez znajomości języka norweskiego.
Zobacz także: Praca w Szwecji - czy wciąż opłaca się zarabiać w koronie szwedzkiej?
Kurs korony norweskiej - czy aprecjacja to realny scenariusz?
Pomimo że gospodarka norweska ma silne podstawy, lokalna waluta narażona jest na wahania wskutek oddziaływania czynników zewnętrznych. Analitycy wskazują, że w ciągu ostatnich 20 lat NOK straciła względem EUR ok. 20%. W ostatnich latach korona ma spore problemy z płynnością.
Prognozy gospodarcze dla Norwegii - 2023/2024
Źródło: Danske Bank
Spadek kursu korony norweskiej przybrał na sile na początku 2023 r. Warto przypomnieć, że kurs NOK jest zależny również od sytuacji na rynku surowców, w tym notowań ropy naftowej.
W praktyce nie ma jednej przyczyny, która w pełni pozwoliłaby wyjaśnić przyczynę deprecjacji nordyckiej waluty. Ekonomiści wskazują, że to nałożenie się na siebie kilku czynników, wśród których należy wskazać środowisko niskich stóp procentowych, które sprawiło, że premia oprocentowania NOK w stosunku do innych walut nie została utrzymana. W efekcie fundusze w mniejszym stopniu interesowały się koroną.
Zobacz również: Kurs korony norweskiej w 2024 r. - czeka nas odbicie? Jak na wiadomości rynkowe zareaguje kurs korony szwedzkiej?
Co z kursem NOK w 2024 roku?
Rok 2024 może przynieść jednak poprawę w otoczeniu gospodarczym, co będzie sprzyjać umacnianiu się korony norweskiej. Wszystko za sprawą prognozowanego odbicia w chińskiej gospodarce oraz czynnikom wspierającym rynek ropy naftowej.
Notowania NOK/PLN - YTD
Źródło: TradingView
“W naszych projekcjach uwzględniamy oczekiwaną poprawę sentymentu względem walut ryzyka, która zakłada m.in. rekonwalescencję chińskiej koniunktury oraz stopniowe ożywienie europejskich gospodarek. (...) Dla NOKa kluczowe będą ceny surowców energetycznych, w tym ropy naftowej oraz gazu ziemnego” - skomentował Michał Jóźwiak, analityk Ebury Polska (komentarz z dnia 17.11).
Daniel Kostecki, analityk CMC Markets wyjaśnia, że istnieją kolejne przesłanki, aby twierdzić, że w kolejnych miesiącach waluta może się umocnić.
“Zdaje się, że wraz z początkiem roku są szanse na to, aby NOK się umocnił. Ma to m.in. związek z prowadzoną przez Norwegię politykę zamiany NOK na waluty obce. Bank Norwegii w całym 2023 r. przeprowadzał transakcje polegającego na zakupie walut obcych za NOK. Np. w listopadzie Norges Bank sprzedawał 1,4 mld koron dziennie, w październiku 1,1 mld, a w sierpniu 1 mld NOK dziennie” - komentuje dla FXMAG analityk CMC Markets.
Notowania EUR/NOK - 5 lat
Źródło: TradingView
Kostecki przypomina, że wymiana NOK na inne waluty przez Norges Bank wpłynie na kształtowanie się kursu.
“Taka zamiana NOK na waluty obce przez bank centralny może mieć wpływ na kurs i obserwowane osłabienie waluty. Jednak proces ten może się zmniejszyć w najbliższych miesiącach, co może prowadzić do tego, że deprecjacja NOK wyhamuje lub nawet korona zacznie się umacniać. Warto pamiętać, że Norwegia to kraj, który musi zarządzać swoim portfelem walut, który posiada ze sprzedaży ropy naftowej czy gazu. W dużej mierze od tego mogą zależeć trendu na koronie norweskiej” - dodaje analityk.
Zobacz również: Praca w Wielkiej Brytanii – jak zmienią się wynagrodzenia w 2024 roku
Czy opłaca się pracować w Norwegii i zarabiać w koronach?
Polacy rozważający wyjazd do Norwegii jedynie z uwagi na wyższe zarobki, przyznają, że ostatnio praca za granicą jest rzeczywiście mniej opłacalna. Obserwowaliśmy widoczny spadek kursu NOK i umacnianie się złotego. W Polsce inflacja przez cały 2023 r. utrzymywała się na wysokim poziomie, więc osoby pracujące w Skandynawii i wydające w kraju boleśnie odczuły różnicę w kantorach.
"Problemem jest nakłonienie ludzi do przyjazdu do Norwegii w celu podjęcia pracy. W ciągu ostatniego roku zaobserwowaliśmy gwałtowne pogorszenie tej sytuacji, wraz z osłabieniem kursu wymiany korony" - skomentował Torben Sneve, menedżer Adecco, firmy zajmującej się rekrutacją pracowników.
Sneve przypomina również, że mniejsze zainteresowanie wyjazdem do Norwegii wynika ze wzrostu płacy minimalnej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Zobacz także: Jak kupić dom i mieszkanie we Włoszech? Porady niezależnego eksperta
Michał Jóźwiak, analityk Ebury Polska przewiduje jednak, że NOK umocni się względem EUR w przyszłym roku. Na podstawie prognoz kurs EUR/NOK będzie się kształtował w okolicach 10,8 pod koniec II kwartału i 10,4 pod koniec IV kwartału 2024 r. Umocnienie się norweskiej waluty może sprawić, że praca w Skandynawii stanie się atrakcyjną perspektywą dla Polaków rozważających emigrację. W Norwegii wciąż brakuje fachowców (elektryków i mechaników), pielęgniarek, lekarzy, pracowników przemysłu czy informatyków. To także kierunek dla osób szukających pracy sezonowej, m.in. w gastronomii. Co więcej, po pandemii problem z niedoborem pracowników wyraźnie się nasilił.
Zarabianie w koronach norweskich wciąż jest zatem atrakcyjne, jednak nie w takim stopniu, jak jeszcze kilka lat temu. Do podobnych wniosków doszli analitycy firmy Adecco. Według badań prowadzonych na tamtejszym rynku pracy spadek zainteresowania widać choćby w centrach rekrutacyjnych znajdujących się w największych polskich miastach.
"W 2013 r. wynagrodzenie w wysokości 600 000 NOK wynosiło ok. 75 000 EUR. Jedno euro kosztowało wówczas 8 NOK, a jeden złoty 1,80 NOK. Ale dziś wartość wynagrodzenia wynoszącego 600 000 NOK wynosi zaledwie 50 000 euro. Powodem jest fakt, że jedno euro kosztuje dziś 12 NO. Złoty kosztuje 2,70 NOK. Dziesięć lat temu norweska pensja w euro i złotych była warta o 50% więcej niż obecnie" - przypominają.
