W ubiegłym tygodniu odbyło się posiedzenie Europejskiego Banku Centralnego. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami stopy procentowe EBC zostały utrzymane na niezmienionym poziomie (stopa depozytowa wynosi -0,50%). Jednocześnie EBC podtrzymał swoją wcześniejszą zapowiedź, że w marcu 2022 r. zostanie zakończony program aktywów PEPP (Pandemic Emergency Purchase Programme).
Jednocześnie EBC poinformował, że skala skupu aktywów w ramach programu PEPP będzie w I kw. 2022 r. niższa niż w IV kw. 2021 r. W IV kw. wynosiła ona ok. 70 mld EUR miesięcznie, stąd zakładamy, że zostanie ona obniżona do ok. 50-55 mld EUR miesięcznie. Oznacza to, że w ramach całego programu EBC skupi aktywa o łącznej wartości ok. 1 775 mld EUR wobec planowanych 1850 mld EUR. EBC jednocześnie wydłużył horyzont, w którym reinwestowane będą zapadające papiery w ramach programu PEPP z 2023 r. do 2024 r. EBC w swoim komunikacie zapowiedział, że w sytuacji wystąpienia negatywnych szoków związanych z pandemią program PEPP może zostać wznowiony, niemniej oceniamy takie prawdopodobieństwo jako niskie. EBC poinformował również, że wygaszeniu programu PEPP towarzyszyć będzie przejściowe zwiększenie skali programu skupu aktywów APP (Asset Purchase Programme). Zgodnie z zapowiedzią EBC w III kw. i IV kw. 2022 r. wyniesie ona odpowiednio 40 mld EUR i 30 mld EUR miesięcznie, a następnie powróci do obecnego poziomu (20 mld EUR miesięcznie). EBC poinformował również, że specjalne warunki finansowania w ramach programu TLTRO III (targeted longer-term refinancing operations) skończą się w czerwcu 2022 r.
Jednocześnie EBC dał do zrozumienia, że dopuszcza możliwość uruchomienia programu TLTRO
Uważamy, że miałby on taki same warunki jak program TLTRO II (3-letnia zapadalność ze stopą procentową - 0,5%). Oczekujemy, że program zostanie ogłoszony w marcu lub w czerwcu, a pierwsza operacja zostanie przeprowadzona we wrześniu 2022 r. Co więcej, dostrzegamy wysokie prawdopodobieństwo, że EBC zdecyduje się na zwiększenie pułapu środków lokowanych przez banki komercyjne na rachunku bieżącym w EBC po oprocentowaniu 0,0% (tzw. tiering). W ubiegłym tygodniu EBC opublikował również wyniki swojej grudniowej projekcji ekonomicznej. Zgodnie z projekcją dynamika PKB w strefie euro wyniesie 5,1% r/r w 2021 r. (5,0% we wrześniowej projekcji), 4,2% w 2022 r. (4,6%), 2,9% w 2023 r. (2,1%) i 1,6% w 2024 r. Z kolei inflacja HICP ukształtuje się na poziomie 2,6% r/r w 2021 r. (2,2%), 3,2% w 2022 r. (1,7%), 1,8% w 2023 r. (1,5%) i 1,8% w 2024 r., przy czym inflacja bazowa wyniesie 1,4% r/r w 2021 r. (1,3%), 1,9% w 2022 r. (1,4%), 1,7% w 2023 r. (1,5%) oraz 1,8% w 2024 r. Tym samym warto zauważyć, że zgodnie z wynikami grudniowej projekcji zarówno inflacja ogółem, jak i inflacja bazowa w średnim okresie kształtują się nieznacznie poniżej celu inflacyjnego EBC. Tym samym wyniki projekcji, w połączeniu z grudniowymi zapowiedziami EBC dotyczącymi kalibracji polityki pieniężnej, stanowią wsparcie dla naszego scenariusza, zgodnie z którym pierwsza podwyżka stóp procentowych w strefie euro nastąpi nie wcześniej niż w 2026 r.
Zgodnie ze wstępnymi danymi zagregowany indeks PMI (dla przetwórstwa i sektora usług) w strefie euro zmniejszył się w grudniu do 53,4 pkt. wobec 55,4 pkt. w listopadzie, kształtując się wyraźnie powyżej oczekiwań rynku (54,0 pkt.) oraz naszej prognozy (54,2 pkt.)
Spadek zagregowanego indeksu PMI wynikał z niższej składowej indeksu dla aktywności biznesowej w usługach, podczas gdy przeciwny wpływ miała wyższa składowa dla bieżącej produkcji w przetwórstwie. Spowolnienie aktywności w usługach wynikało z pogorszenia sytuacji epidemicznej w Europie. Z kolei do zwiększenia tempa wzrostu produkcji w przetwórstwie, zgodnie z komunikatem, przyczyniło się stopniowe zmniejszanie się barier podażowych. Sygnały świadczące o słabnących barierach podażowych sprzyjały poprawie oczekiwań respondentów dotyczących przyszłej produkcji, co znalazło odzwierciedlenie w nieznacznym wzroście indeksu dla oczekiwanej produkcji w horyzoncie roku. Grudniowy spadek zagregowanych indeksów PMI miał szeroki zakres geograficzny i został odnotowany w Niemczech, we Francji i pozostałych gospodarkach strefy euro objętych badaniem.
Z punktu widzenia sytuacji polskiego eksportu szczególnie istotne są tendencje w Niemczech, gdzie indeks PMI dla przetwórstwa zwiększył się w grudniu do 57,9 pkt. wobec 57,4 pkt. w listopadzie. Wzrost indeksu wynikał z wyższych wkładów jego składowych dla zatrudnienia, bieżącej produkcji i zapasów, podczas gdy przeciwny wpływ miały niższe wkłady składowych dla nowych zamówień oraz czasu dostaw. W strukturze danych z Niemiec na szczególną uwagę zasługuje wolniejsze wydłużanie się czasu dostaw, któremu towarzyszyło niższe tempo wzrostu cen zarówno dóbr pośrednich jak i dób finalnych. Tym samym dane z Niemiec są kolejnym sygnałem świadczącym o stopniowym zmniejszaniu się barier podażowych. Średnia wartość zagregowanego indeksu PMI dla strefy euro zmniejszyła się w IV kw. do 54,3 pkt. wobec 58,4 pkt. w III kw. Dane PMI stanowią wsparcie dla naszej prognozy, zgodnie z którą kwartalna dynamika PKB w strefie euro obniży się w IV kw. do 1,1% wobec 2,2% w III kw., a w całym 2021 r. PKB w obszarze wspólnej waluty zwiększy się o 5,2% wobec spadku o 6,4% w 2020 r.
Indeks Ifo obrazujący nastroje niemieckich przedsiębiorców reprezentujących przetwórstwo, budownictwo, handel i usługi zmniejszył się w grudniu do 94,7 pkt. wobec 96,6 pkt. w listopadzie, kształtując się poniżej oczekiwań rynku (95,4 pkt.)
Spadek indeksu wynikał ze zmniejszenia jego składowych zarówno dla oceny bieżącej sytuacji jak i oczekiwań. W ujęciu sektorowym pogorszenie koniunktury odnotowano w usługach, handlu i budownictwie, podczas gdy nastroje w przetwórstwie poprawiły się. Jest to spójne z odnotowanym w grudniu wzrostem indeksu PMI dla niemieckiego przetwórstwa (patrz powyżej). Uwzględniając opublikowane w ubiegłym tygodniu indeksy PMI dla Niemiec oraz sytuację epidemiczną w tym kraju i związane z nią obostrzenia (por. COVID Dashboard) dostrzegamy ryzyko w dół dla naszej prognozy, zgodnie z którą PKB w Niemczech wzrośnie w 2021 r. o 2,7% wobec spadku o 4,6% w 2020 r., a w 2022 r. zwiększy się o 4,2%.
