- Czy dolara czeka upadek, czy kolejne lata dominacji?
- Czy rola dolara w handlu spadnie?
- Jakie waluty mogą pokonać USD?
Dolar wciąż królem rynków finansowych
Dolar amerykański pozostaje jedną najsilniejszych i najstabilniejszych walut na świecie. Pomimo licznych przepowiedni o nieuchronnym końcu dominacji USD, nie wygląda na to, by ten prędko nastąpił.
Dane pokazują, że dedolaryzacja po prostu nie ma miejsca. Jak wynika ze statystyk SWIFT przytoczonych przez Macrobond, dolar amerykański wykorzystywany był w 48% międzynarodowych transakcji płatniczych w 2023 roku. To najwyższy poziom od co najmniej 2012 roku.
Wykres: Udział użycia poszczególnych walut w transakcjach w systemie SWIFT
Źródło: Barchart, Macrobond.
Uwagę zwraca również to, jak zwiększyła się rola dolara po 2022 roku. Globalne geopolityczne napięcia związane z inwazją Rosji na Ukrainę sprawiły, że rola euro zmalała. Jednocześnie, znacznie wzrosło znaczenie dolara, wynika z powyższego wykresu.
Oczywiście, SWIFT nie jest używany do wszystkich płatności międzynarodowych. System ten jest domeną świata Zachodu. Jednak pomimo tego regionalnego ograniczenia dane te pokazują istotny trend związany z dolarem amerykańskim.
Dolar amerykański wciąż odgrywa kluczową rolę jako najczęściej używana waluta na globalnych rynkach finansowych czy towarowych.
Dolar bezdyskusyjnym liderem walut rezerwowych
Dolar dominuje nie tylko w świecie międzynarodowym transakcji, ale również w rezerwach walutowych banków centralnych.
W 2022 roku dolar wciąż stanowił blisko 60% wszystkich rezerw walutowych posiadanych przez banki centralne. Co istotne, jest to poziom większy niż np. pod koniec lat 80. XX wieku, gdy było to około 50% zasobów rezerwowych tych instytucji.
Bieżący udział dolara w rezerwach banków centralnych jest blisko długoterminowej średniej. Na podobnym do obecnego poziomie dolar w skarbcach banków był np. w 1960 roku.
Wykres: Udział danej waluty w rezerwach walutowych banków centralnych - dane MFW i CBO.
Źródło: Publikacja Congressional Budget Office, dane MFW COFER.
Zwróćmy uwagę, że od 1970 roku żadna inna waluta nie przekroczyła poziomu 25% w rezerwach banków centralnych. Tymczasem, udział dolara nie spadł w tym czasie poniżej 50%.
W 2023 roku dolar amerykański pozostaje główną walutą międzynarodową, choć niektóre wskaźniki sugerują, że siła dolara osłabła w ciągu ostatnich dwóch dekad. - stwierdził Daniel Fried, ekonomista Congressional Budget Office w raporcie “The U.S. Dollar as an International Currency and Its Economic Effects”.
Aktywa denominowane w dolarach, takie jak amerykańskie skarbowe papiery wartościowe, stanowią największą część wszystkich rezerw walutowych utrzymywanych przez banki centralne na całym świecie. Jako międzynarodowa jednostka rozliczeniowa, dolar jest nadal najpopularniejszą walutą międzynarodową do ustalania cen handlowych i denominowania aktywów finansowych. - dodano.
Czytaj także: Ekonomiczny Cud nad Wisłą. Polska gospodarka nokautuje cały świat we wzroście PKB
Dolar nadal głównym punktem odniesienia dla banków centralnych
Dolar pozostaje najczęściej używaną walutą referencyjną (ang. anchor currency) przez międzynarodowe banki centralne. Jednak w ostatnich latach rola USD zmalała w tym zakresie.
Coraz częściej jako walutę referencyjną używa się koszyka walut zamiast samego USD. Warto zwrócić uwagę, że jednocześnie zmniejszyła się rola jena japońskiego czy euro.
Jednak użycie dolara jako waluty referencyjnej w 2018 roku wciąż było na wyższym poziomie niż na przełomie lat 80. i 90. XX wieku, wynika z obliczeń Ethana Ilzetzkiego, Carmen Reinhart i Kennetha Rogoffa z 2019 roku.
Wykres: Udział danej waluty jako waluty referencyjnej w skali globu
Źródło: Raport CBO, Ilzetzki, Reinhart, Rogoff (2019), publikacja “Exchange Arrangements Entering the 21st Century: Which Anchor Will Hold?”
Czytaj również: Gospodarka tonie w długach. Kto za to zapłaci?
Jaka jest przyszłość dolara?
Dolar powinien zmniejszać swoją dominującą rolę w kolejnych latach, wynika z analizy amerykańskiej agencji CBO. Jednak instytucja w swoich prognozach uważa za mało prawdopodobne, aby dolar stracił status głównej waluty międzynarodowej w ciągu najbliższych 10 lat.
Według oceny Biura Budżetowego Kongresu, w ciągu następnej dekady międzynarodowe wykorzystanie dolara będzie stopniowo spadać, ale nie zostanie on wyprzedzony przez żadnego z jego najbliższych konkurentów, euro lub chińskiego renminbi. - czytamy w raporcie Congressional Budget Office.
Utrata dominacji przez dolara mogłaby nastąpić raczej dopiero, gdy Stany Zjednoczone utraciłyby pozycję globalnego hegemona gospodarczego.
Dowody z poprzednich zmian sugerują, że przejścia między głównymi walutami międzynarodowymi miały miejsce dopiero po tym, jak kraj wyprzedził poprzedniego lidera pod względem wielkości gospodarki i całkowitego wolumenu handlu. Ponadto, wcześniejsze zmiany rozpoczynały się powoli, ale były przyspieszane przez kryzysy finansowe lub wojny. - czytamy w raporcie CBO.
Najsilniejsze waluty konkurujące z dolarem, czyli euro i renminbi, napotykają różne przeszkody, które prawdopodobnie utrudniłyby znaczny wzrost ich międzynarodowego wykorzystania. Główną przeszkodą dla ekspansji euro jest jego wielkość ekonomiczna. Według szacunków CBO jest mało prawdopodobne, aby produkcja gospodarcza w strefie euro przekroczyła produkcję w Stanach Zjednoczonych w nadchodzącej dekadzie. - dodano.
Coraz częściej podnoszony jest argument, że dolar ustąpi miejsca dla chińskiego juana, znego również jako renminbi.
Chiński renminbi ma inny zestaw przeszkód, które mogą ograniczać jego rozszerzone międzynarodowe zastosowanie. Chociaż chińskie przepływy eksportowe już przewyższyły amerykańskie przepływy eksportowe, a chiński PKB prawdopodobnie przewyższy amerykański PKB w nadchodzących latach, ograniczenia w przepływie kapitału i kwestie dotyczące ochrony prawnej inwestycji międzynarodowych sprawiają, że jest mało prawdopodobne, aby renminbi wyprzedził dolara w ciągu następnej dekady. - czytamy w raporcie CBO z kwietnia 2023 roku.
Zobacz również: Gospodarczy tygrys Europy. Polska gospodarka ma świetne prognozy
