- Jak poważnym problemem jest tak wysokie zadłużenie?
- Kto zapłaci za to wysokie zadłużenie? Czy to będziemy my?
- Jak duży jest dług globu?
Rekordowy dług świata. Zadłużamy się na potęgę
Globalny poziom zadłużenia osiągnął najwyższy w historii poziom 313 bln USD w 2023 roku. Tymczasem, jeszcze 10 lat temu, łączne zadłużenie globu wynosiło 210 bln USD. Zatem, w ciągu zaledwie 10 lat, wzrosło ono o 103 bln USD, czyli o blisko połowę.
Wysokie zadłużenie świata jest wynikiem ogromnych wydatków rządowych i rosnących potrzeb społecznych. Rządy pożyczały coraz więcej pieniędzy, aby finansować programy socjalne, inwestycje w infrastrukturę, a w ostatnim czasie walkę z pandemią.
Wysoki jest również łączny w dług w relacji do PKB, wynika z nowych danych Instite of International FInance (IFF). Zadłużenie w odniesieniu do PKB spadło jednak z poziomu 360% do obecnie około 330. Jednak łączne globalne zadłużenie jest obecnie ponad trzykrotnie większe niż produkcja gospodarki, wynika z danych IFF.
Wykres: Łączny globalny dług oszacowany przez IFF.
Źródło: Raport o globalnym zadłużenie autorstwa IFF.
Najmocniej zadłużały się największe gospodarki świata zachodniego, czyli USA oraz liderzy Unii Europejskiej.
Około 55% tego wzrostu pochodziło z rozwiniętych gospodarek, napędzanych głównie przez Stany Zjednoczone, Francję i Niemcy. - czytamy w raporcie IFF.
Zadłużenie poza sektorem finansowym wyniosło 244 bln USD, co stanowi obecnie ponad 45 bln USD powyżej poziomów sprzed pandemii, podało IFF.
Zobacz także: Klasa średnia w Polsce – zobacz gdzie plasują Cię twoje zarobki
Kto zapłaci za globalny dług?
Naturalnym pytaniem jest kwestia tego, kto zapłaci za tak wysokie zadłużenie. Nie ulega wątpliwości, że będą to obecne i przyszłe pokolenia. Wzrost zadłużenia prowadzi między innymi do wyższych podatków i cięć w wydatkach publicznych.
Wysokie zadłużenie skutkuje spadkiem zaufania inwestorów, pogorszeniem dostępu do kredytów i w rezultacie gorszą koniunkturą gospodarczą. Niekorzystne finansowanie to słabszy rozwój gospodarki. Nawet jeśli nie odczujemy bezpośrednio wyższych podatków, to pośrednio zapłacimy za nie w produktach i usługach, które będziemy nabywać.
Niektórzy eksperci twierdzą, że dopóki gospodarki rosną to zadłużenie nie jest problemem. Jednak ryzyko kryzysów finansowych spowodowanych zadłużeniem pozostaje istotne.
Wzrost zadłużenia zwiększa nierówności społeczne, ponieważ bogatsza część społeczeństwa jest są w stanie lepiej zabezpieczyć swój majątek.
Jednak korzystne wykorzystywanie instrumentów dłużnych może być korzystne dla gospodarki. Jeśli jest ono używane do finansowania np. inwestycji infrastrukturalnych, to może ono stymulować wzrost gospodarczy i tworzyć miejsca pracy.
Wykorzystywanie pożyczek przez rządy może również zwiększać konsumpcję. To napędza popyt i produkcję w różnych sektorach gospodarki. D
Z kolei dobrze zarządzane zadłużenie publiczne pozwala rządom na stabilizowanie gospodarki w okresach kryzysu, np. wykorzystując różnego rodzaju inwestycje i programy stymulacyjne.
Czytaj również: Ekonomiczny Cud nad Wisłą. Polska gospodarka nokautuje cały świat we wzroście PKB
Światowy dług będzie wzrastał, prognozuje IFF
Nadchodzące wydarzenia sprawią, że zadłużenie globalne będzie wzrastać.
Wraz z cięciami stóp procentowych Fed na horyzoncie, niepewność co do trajektorii stóp procentowych w USA i dolara amerykańskiego może jeszcze bardziej zwiększyć zmienność na rynku i spowodować zaostrzenie warunków finansowania dla krajów o stosunkowo dużej zależności od pożyczek zewnętrznych. - czytamy w raporcie.
Koniunktura gospodarcza w ujęciu globalnym jest całkiem dobra. Wskazują na to kolejne pozytywne dane gospodarcze, które przekraczają prognozy i oczekiwania. W skrócie: jest lepiej niż oczekiwano.
Okazuje się, że zadłużenie wzrastało w okresie poprawiającej się koniunktury.
Napływające dane gospodarcze przewyższają oczekiwania w głównych krajach, co prowadzi do odbicia nastrojów inwestorów. Tej zmianie towarzyszył znaczny wzrost aktywności pożyczkowej na początku tego roku. - czytamy w raporcie IFF.
Pomimo wzrostu gospodarczego wciąż poniżej potencjału i rosnących kosztów odsetkowych, globalna gospodarka okazuje się odporna na zmienność kosztów zadłużenia. - dodano.
Wykres: Indeks niespodzianek w danych gospodarczych (skala lewa dla świata)
Źródło: Citibank, Bloomberg.
Ekonomiści IFF są jednak zaniepokojeni wzrostem inflacji, która może wciąż wzrastać. Według nich, to może skutkować wyższymi kosztami zadłużenia.
Co więcej, zwrócili uwagę na kwestie geopolityczne, które są obecnie poważnym ryzykiem rynkowym. Dodatkowo, deficyty budżetowe wielu rządów są bardzo wysokie.
Między innymi, deficyt fiskalny USA sięgnął 8,8% PKB w 2023 roku. Stało się tak pomimo tego, że koniunktura była całkiem dobra.
Deficyty budżetowe rządów nadal utrzymują się znacznie powyżej poziomów sprzed pandemii, a przyspieszenie konfliktów regionalnych może spowodować nagły wzrost wydatków na obronę. - czytamy w analizie IFF.
Zobacz również: Powtórka kryzysu w 2008? Nowy kredyt dla ludzi z niskimi dochodami w USA
**************
