Rozpoczynając przygodę z inwestowaniem na giełdzie, w tym np. na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, trzeba przede wszystkim wiedzieć, czym, jak i w jakim celu skonstruowane są tzw. indeksy giełdowe? Przede wszystkim indeks giełdowy jest miernikiem, umożliwiającym przedstawienie danego sektora spółek akcyjnych notowanych na określonej giełdzie celem przedstawienia występującej tam koniunktury. Można więc na wstępie powiedzieć, że indeksy to statystyczne wskaźniki, dzięki którym inwestor zyskuje dodatkową wiedzę o rynku. Biorąc pod uwagę polski przykład, czyli Giełdę Papierów Wartościowych (GPW), jej główne indeksy to WIG20, WIG40 czy np. WIG80.
Indeksy te stanowią zgrupowane i zagregowane wyniki notowań, jakie łącznie osiągają wchodzące w skład indeksu spółki akcyjne. Jeśli zaś mowa o spółkach akcyjnych, to w skład WIG20 wchodzi dwadzieścia największych spółek akcyjnych notowanych na polskiej giełdzie, które wykazują się również dobrą płynnością. Analogicznie, WIG40 to czterdzieści największych spółek, a WIG80 – osiemdziesiąt. Analizując spółki akcyjne np. za pomocą analizy technicznej, dzięki indeksom inwestor jest w stanie zobaczyć występujące na rynku tendencje. Może się przykładowo okazać, że od dłuższego czasu największe spółki znajdują się w trendzie spadkowym, ale WIG80 przeciwnie. Zebrane w ten sposób informacje o spółkach akcyjnych mają niezwykle kluczową rolę przy inwestowaniu. Na marginesie w przypadku polskich głównych indeksów giełdowych warto zaznaczyć, że zgodnie z prawem w skład WIG20 nie może wchodzić więcej niż pięć spółek bankowych. Wynika to z naturalnej potrzeby, aby indeks ten nie był zdominowany przez instytucje bankowe. Istnieją również indeksy sektorowe, które ukazują wybraną część gospodarki, np. właśnie WIG Banki, ale również WIG Odzież czy WIG Chemia. Mają one charakter czysto statystyczny i informacyjny. Pamiętajmy jednak, że indeksy giełdowe prócz takiego przeznaczenia używane są również przez inne instrumenty finansowe. Wówczas to indeksy giełdowe stanowią instrument bazowy, a instrumentami pochodnymi mogącymi je wykorzystywać są np. opcje binarne, kontrakty futures czy kontrakty forward.
Indeksy giełdowe dla inwestorów stanowią także punkt odniesienia, służący ocenie efektywności inwestowania. Przykładowo, jeżeli indeks WIG (ogólny dla całej giełdy) przez dany okres wzrósł o 5%, a całość naszych inwestycji w spółki giełdowe (różne) wzrosła o 2% lub spadła, to raczej efektywność naszej inwestycji była mizerna.
