Na skróty:
- W 2023 roku padł nowy rekord liczby kont bankowych zablokowanych w ramach STIR
- Łączna wartość zamrożonych środków również była rekordowa
- Kto może otrzymać blokadę konta w ramach systemu STIR?
- Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej FXMAG
Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, w ubiegłym roku Urząd Skarbowy i Krajowa Administracja Skarbowa zablokowały o ponad 4 proc. więcej rachunków bankowych z wykorzystaniem systemu STIR niż w 2022 roku. W 2023 roku łączna liczba zablokowanych kont bankowych wyniosła 1188, z czego 620 otrzymało blokadę na wniosek KAS, a pozostałe 568 z inicjatywy Urzędu Skarbowego.
Jednocześnie znacząco wzrosła liczba podmiotów kwalifikowanych objętych blokadami STIR - w ubiegłym roku było to 312, a w 2022 roku 266 podmiotów.
Czytaj również: Polacy biorą kredyty mieszkaniowe na potęgę! I to bez rządowych dopłat
W 2023 roku na kontach bankowych objętych blokadami STIR znalazła się łączna kwota 88,5 mln złotych, co jest wzrostem o niemal 15 proc. w porównaniu do 2022 roku, gdy wartość środków zamrożonych na rachunkach firmowych przez US i KAS wyniosła łącznie 77,4 mln złotych.
Oczywiście sam charakter działania systemu nie oznacza, że w każdym z niemal 1200 przypadków zablokowanych w 2023 roku rachunków bankowych doszło do nadużyć. „Uważam, że skala zabezpieczenia w stosunku do wyłudzeń skarbowych jest niestety niewspółmierna. Łatwiej zablokować konto, zabezpieczyć majątek, dochody współmałżonka na poczet powstałych nieprawidłowości podatkowych komuś, kto część swojego obrotu nie wykazywał do opodatkowania czy wręcz działał w szarej strefie i są to często niewielkie kwoty, niż oszustom, którzy faktycznie wyłudzają miliony złotych” - komentuje dla BI dr Jolanta Gałuszka z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, biegła sądowa w zakresie podatków i rachunkowości.
Sama kwota prawie 90 mln złotych na rachunkach bankowych być może robi wrażenie, natomiast nie jest ona wysoka w perspektywie całego systemu podatkowego - roczne wpływy budżetowe z samego VAT-u przekraczają bowiem 250 mld złotych rocznie. W ubiegłym roku szacowana wartość uszczupleń podatkowych (uchylania się od należnych podatków) wyniosła niecałe 288 mln PLN, wobec nieco ponad 291 mln złotych w 2022 roku.
Czytaj również: Podatek Belki - absolutny rekord wpływów do budżetu! Na jego likwidację nie ma co liczyć
Na czym polega blokada w ramach STIR? Warto przypomnieć, że STIR to akronim od Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej. Jego to oprogramowanie, z którego korzystają Krajowa Administracja Skarbowa i Urząd Celno-Skarbowy. Służy ono do analizy i przetwarzania danych na temat transakcji bankowych przeprowadzanych przez przedsiębiorstwa. STIR za pomocą algorytmów identyfikuje dane pod kątem ryzyka wystąpienia wyłudzeń skarbowych. System jest zamknięty, a szczegóły jego działania nie są znane, wiadomo natomiast, że bierze on pod uwagę kryteria ekonomiczne, geograficzne, przedmiotowe, behawioralne i powiązań.
Ostateczna decyzja o blokadzie rachunku bankowego oznaczonego przez STIR jako „podejrzany” jest jednak podejmowana przez człowieka, na wniosek szefa KAS lub naczelnika Urzędu Skarbowego.
Pierwsza blokada konta trwa 72 godziny i musi zostać wprowadzona niezwłocznie przez bank, w którym prowadzony jest rachunek. Jeżeli w tym czasie okaże się, że podejrzenia nadużyć skarbowych są uzasadnione, bądź firmie nie uda się uregulować zaległości podatkowych, KAS lub US mają prawo zażądać kolejnej blokady konta, tym razem już na 3 miesiące.
Możliwość blokady rachunków bankowych dotyczy wyłącznie tzw. podmiotów kwalifikowanych, do których zaliczają się jednostki organizacyjne (przede wszystkim spółki) oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. To oznacza, że KAS i skarbówka nie mogą zablokować prywatnych rachunków osób fizycznych.
Ustawa wprowadzająca STIR weszła w życie w maju 2018 roku.
