Bezpieczeństwo naszych kryptowalut jest najważniejsze. I wiem, że to brzmi jak jakiś truizm, ale co z tego, że zrobiliśmy kilkusetprocentową albo jeszcze wyższą stopę zwrotu na jakimś coinie, skoro pewnego dnia okazuje się, że z jakiegoś powodu nie mamy już dostępu do naszych środków. Dlatego w tym odcinku zajmę się podstawowym narzedziem do zapewniania bezpieczeństwa naszych środków, czyli portfelem kryptowalut.
Bezpieczeństwo kryptowalut
Zaczynamy kolejny odcinek Najlepszego Kursu o Kryptowalutach, którego partnerem jest giełda kryptowalut Binance. Jeśli jeszcze nie masz konta na największej i najbardziej płynnej giełdzie krypto, jaką właśnie jest Binance, to korzystając z linku w opisie tego materiału otrzymasz o 20% niższe prowizje transakcyjne i to w dodatku bezterminowo.
W tym odcinku zajmę się bardzo ważną kwestią, która bezpośrednio dotyczy bezpieczeństwa naszych środków w kryptowalutach. Było już o tym jak bezpiecznie korzystać z giełd kryptowalut i o najpopularniejszych rodzajach oszustw, teraz nadszedł czas na portfele kryptowalutowe. Ktoś mógłby zapytać - po co mam zawracać sobie głowę jakimiś aplikacjami, pamiętać kolejne hasła i zabezpieczać jakieś frazy odzyskiwania, skoro mam kryptowaluty na moim rachunku na giełdzie i też mogę je wysłać na jakiś zewnętrzny adres, kiedy będę miał taką potrzebę. Problem w tym, że trzymając krypto na scentralizowanej giełdzie nie możemy mieć dostępu do kluczy prywatnych naszych środków, a stara zasada mówi “not your keys, not your coins”. Jak to rozumieć? Jeśli nie masz klucza prywatnego lub frazy odzyskiwania do swoich krypto, to w praktyce nie należą one do Ciebie. Stają się naprawdę Twoje dopiero po wypłacie z giełdy na swój adres portfela.
A przecież w zdecentralizowanym świecie krypto chodzi o to, żebyśmy to my i nikt więcej mieli kontrolę nad naszymi środkami.
Przechodząc już do tematu portfeli krypto - tak, każdy powinien taki portfel mieć, ale też każdy powinien mieć przynajmniej podstawową wiedzę na temat tego jak takie portfele działają i czym się od siebie różnią.
Zacznę od tego, że popularne określenie “trzymam środki w portfelu kryptowalut” to tylko skrót myślowy, bo portfele służą do zabezpieczania kluczy prywatnych naszych środków. Kryptowaluty i tokeny zawsze znajdują się w sieci blockchain, dlatego możemy mieć dostęp do naszych środków z różnych portfeli, kiedy znamy klucz prywatny lub frazę odzyskiwania seed (która ma formę 12 lub 24 losowo wygenerowanych anglojęzycznych słów). Działa to oczywiście w dwie strony - jeżeli klucz prywatny lub seed wpadną w niepowołane ręce, no to tak naprawdę ten ktoś może zrobić z naszymi kryptowalutami co chce (najczęściej oczywiście przesyła je na swój portfel, a my wtedy nie jesteśmy już w stanie nic z tym zrobić).
Jaki portfel krypto wybrać?
W tej chwili najpopularniejsze portfele krypto mają formę aplikacji mobilnych na naszego smartfona. Ich wybór jest naprawdę ogromny, ale ja osobiście zawsze zalecam wybierać najpopularniejsze, najdłużej rozwijane i najczęściej aktualizowane przez twórców portfele. Niektóre portfele obsługują tylko jeden rodzaj coina - np. dwa bardzo dobre portfele: Samourai Wallet albo Blockstream Green, są dedykowane dla bitcoina. Ale np. bardzo popularny portfel MetaMask - który już od jakiegoś czasu występuje w formie aplikacji mobilnej - obsługuje wyłącznie sieć Ethereum i sieci EVM, czyli kompatybilne z wirtualną maszyną ETH (BNB Chain, TRON, Polygon). Za pośrednictwem Metamaska możemy odbierać i przesyłać poza samym ETH, tokeny w sieci Ethereum i w innych sieciach EVM, w tym również NFT, których są wręcz dziesiątki tysięcy i również łączyć się za jego pośrednictwem ze zdecentralizowanymi giełdami kompatybilnymi z wirtualną maszyną Ethereum.
Znacznie bardziej popularne są jednak multiwallety mobilne, czyli aplikacje, które obsługują różne blockchainy, inaczej mówiąc: kryptowaluty i tokeny z różnych sieci. Najpopularniejszym z nich jest Trust Wallet, który obsługuje kilkanaście najpopularniejszych sieci, w tym oczywiście Bitcoina, Ethereum, Litecoina, BNB Chain, Solanę i wiele innych.
Trust Wallet pozwala też na staking wybranych kryptowalut czy integrację ze zdecentralizowanymi aplikacjami w sieciach Ethereum i Binance Smart Chain.
Jest on polecany ze względu na swoją popularność, duży zespół deweloperów, częste aktualizacje i łatwą obsługę. W połowie 2018 roku Trust Wallet został przejęty przez giełdę Binance.
Z innych znanych multiwalletów mobilnych warto wymienić: Atomic Wallet, Exodus czy Coinomi. One również obsługują wszystkie najpopularniejsze blockchainy i mają zespół deweloperów. Wszystkie są dostępne w wersjach na Androida i iOS.
Wszystkie trzy wymienione są też portfelami multiplatformowymi, co znaczy że poza aplikacją mobilną znajdziemy je też w wersji aplikacji desktopowej, którą instalujemy na komputerze z systemem Windows, MacOS lub na Linuxie.
Jak jest z bezpieczeństwem takich darmowych i ogólnodostępnych multiwalletów? Wszystkie najpopularniejsze i na bieżąco aktualizowane apki zapewniają wystarczające bezpieczeństwo naszych środków do codziennego użytku. Korzystając z multiwalletów trzeba jednak brać pod uwagę ryzyko, że jeśli jakimś sposobem ktoś wejdzie w posiadanie naszej frazy seed, to za jej pomocą uzyska dostęp do wszystkich coinów z różnych sieci, jakie mamy na portfelu. Dlatego uważam, że warto rozważyć “porozrzucane różnych coinów po różnych portfelach, co najmniej dwóch”, żeby takie ryzyko zminimalizować.
Warto dodać, że niektóre portfele, takie jak np. wspomniany już MetaMask, występują też w formie wtyczek do najpopularniejszych przeglądarek internetowych. Dzięki nim możemy łatwo połączyć portfel m.in. ze zdecentralizowaną giełdą kryptowalut.
Portfele sprzętowe
Jeżeli zależy nam na możliwie jak najwyższym poziomie bezpieczeństwa i trzymamy w krypto trochę wyższe kwoty, to warto zainwestować w portfel sprzętowy. Taki portfel wyglądem przypomina pendrive albo coś, co kiedyś nazywało się odtwarzaczem MP4, natomiast poza wyglądem nie mają z nimi nic wspólnego. Są to specjalistyczne urządzenia, które szyfrują klucze do naszych kryptowalut bezpośrednio na swoim wewnętrznym chipie, dzięki czemu nawet jeśli nasz komputer czy smartfon jest zainfekowany, to nasze środki pozostają bezpieczne. Taki portfel też obsługujemy z poziomu aplikacji zainstalowanej na naszym komputerze albo na smartfonie, ale z tą różnicą, że do wykonania każdej wychodzącej z naszego portfela transakcji konieczne jest podpięcie portfela sprzętowego (za pomocą kabla lub w przypadku niektórych poprzez bluetooth), uwierzytelnienie się hasłem i potwierdzenie przesłania środków. Tutaj trzeba jednak uważać w przypadku niektórych smart kontraktów, do których podłączamy się naszym portfelem sprzętowym, bo zdarzało się już, że były one zaprogramowane w taki sposób, że pojedyncze zatwierdzenie transakcji z przeszłości dawało możliwość wykonywania operacji w późniejszym terminie, nawet bez wiedzy posiadacza portfela i bez wymagania autoryzacji. Ale to samo w sobie nie jest winą portfela sprzętowego.
Portfele sprzętowe są bardzo proste w obsłudze i jednocześnie zapewniają bardzo wysoki poziom bezpieczeństwa. W przypadku, gdy zgubimy lub uszkodzimy nasz fizyczny portfel, nie tracimy dostępu do środków, bo możemy je odzyskać za pomocą frazy seed. Wciąż jednak ciąży na nas odpowiedzialność za jej zabezpieczenie - jeśli ktoś wejdzie w posiadanie naszego seeda i będzie wiedział jak go wykorzystać, to nie pomoże nam nawet to, że mamy portfel sprzętowy.
Główną wadą portfeli sprzętowych jest jednak cena, bo za najtańsze z nich trzeba zapłacić co najmniej 300 PLN i lepiej nie kupować ich z drugiej ręki albo z nieoficjalnego źródła.
Najpopularniejszym producentem portfeli sprzętowych jest firma Ledger, dość popularne są też wallety czeskiej firmy Trezor. Portfele obu firm obsługują wszystkie najpopularsze krypto i mają podobne podstawowe funkcje, więc wybór konkretnego zależy od naszych osobistych preferencji i tego, jakie coiny trzymamy.
