Przez ostatnie dwa miesiące miałam przyjemność prowadzić dla czytelników FxMaga webinaria poświęcone psychologii inwestowania. Czas na krótkie podsumowanie i kilka refleksji.
Mam nadzieję, że podczas tych webinariów udało mi się Państwa przekonać, że rola psychologii w inwestycjach jest znacznie szersza niż powszechnie się sądzi i – choć wielu próbuje to zrobić - nie da się jej sprowadzić do pustego frazesu „opanuj emocje”. Gdy mówimy o skutecznym tradingu, psychologia nie jest tłem, a głównym źródłem podejmowanych decyzji. Odpowiednie warunki psychologiczne są czynnikiem koniecznym do odniesienia sukcesu. Dopracowana strategia, najlepszy broker, duży kapitał czy rewelacyjna platforma inwestycyjna – to wszystko, choć cenne, okazuje się zupełnie bezużyteczne, gdy pomijamy aspekt psychologiczny decyzji inwestycyjnych.
Niestety, zazwyczaj trzeba stracić (często dużo i wielokrotnie), trzeba ponieść porażkę, by to przyznać. Dlaczego? Bo to wstyd. Wstyd się przyznać, także (a może zwłaszcza?) przed samym sobą, że mogę nie dać rady, że nie potrafię, że zwyczajnie się mylę lub coś robię źle. A już w ogóle wykluczone, że jestem porywczy, że nie potrafię kontrolować swoich zachowań i że ulegam emocjom. Nie takimi chcemy siebie widzieć.
Jako psycholog, staram się nie udzielać rad. Wolę wyjaśniać przyczyny zachowań, tak, by wnioski nasuwały się same. Ale jeśli miałabym udzielić jedną jedyną radę inwestorom, brzmiałaby ona: „bądź krytyczny”. Samokrytyczny. Krytyczny względem źródeł swoich decyzji. Łatwo jest winić strategię, rynek czy los. Przyznać, że to moja wina, że przegrałem w skutek swoich błędów, jest już o wiele trudniej. Jednak bez względu na to, czy się do tego przyznajesz czy nie, jeśli nie odnosisz sukcesu w tradingu – przyczyna leży w Tobie (a przynajmniej jesteś jedną z przyczyn swojej porażki). Im szybciej to zaakceptujesz, tym szybciej dostrzeżesz swoje błędy i tym szybciej będziesz wiedział, co poprawić.
Traderzy – głównie ci początkujący lub pragnący odnieść z dnia na dzień spektakularny sukces - skupiają się na strategii, analizach, wykresach i tej czysto formalnej stronie handlu, zupełnie pomijając aspekty psychologiczne inwestycji. Te ostatnie traktują bardziej jako ciekawostkę lub coś, nad czym wprawdzie warto się zastanowić, ale jeszcze nie teraz, może potem, jak już zaczną zarabiać i będą chcieli doszlifować swój trading. Jednakże pomijając wagę własnych nawyków, przyzwyczajeń, umiejętności czy preferencji, niezwykle utrudniamy sobie drogę do sukcesu. Tak jak u sportowca, narzędziem do realizacji celu jest jego ciało i forma fizyczna, tak podstawowym narzędziem realizującym inwestycje jest nasz mózg – źródło wszelkich zachowań – odpowiedzialny za naszą formę psychiczną. Tak jak trudno jest wygrać, powiedzmy, wyścig kolarski, bez profesjonalnie przygotowanego roweru czy odpowiedniej strategii rozłożenia sił podczas zawodów, tak samo trudno jest zarabiać na Forexie bez dobrej platformy czy skutecznej strategii inwestycyjnej. Jednak, tak jak w przypadku kolarza, tak i w przypadku inwestora, tylko wtedy będziemy w stanie w pełni wykorzystać sprzęt czy strategię, jeśli nasze podstawowe narzędzie do realizacji celu (dla sportowca ciało, dla tradera umysł) będzie w odpowiedniej „formie”.
Przewidywanie kierunku, w którym pójdzie rynek, to przewidywanie zachowań ogółu. Zanim pokusimy się o przewidywanie wyniku milionów decyzji podjętych w różnych zakątkach świata, czy nie powinniśmy zacząć od zrozumienia mechanizmów podejmowania decyzji inwestycyjnych przez jednostkę? Inwestując bez rozumienia źródeł własnych decyzji i działań, wystawiamy się na ryzyko, którego nawet sobie nie uświadamiamy, a tym samym nie jesteśmy w stanie kontrolować.
Jeżeli nie widziałeś cyklu - odwiedź naszą zakładkę: Nagrania.
