W Polsce łamane są na bardzo szeroką skalę zasady przyzwoitej legislacji np. poprzez omijanie procesu konsultacji projektów aktów prawnych, uchwalanie ustaw w kilka dni, a nawet kilkadziesiąt godzin. Pokazuje to również Indeks Wiarygodności Ekonomicznej opracowany przez zespół ekspertów pod kierunkiem prof. Jerzego Hausnera.
Wczoraj został on przedstawiony na Kongresie Open Eyes Economy Summit. W indeksie znalazła się diagnoza wiarygodności w kilku obszarach m.in. praworządności i bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, swobody działalności gospodarczej, finansów publicznych, systemu finansowego i pieniądza, ochrony i bezpieczeństwa pracy, usług publicznych i infrastruktury publicznej oraz respektowania zobowiązań międzynarodowych.
- Analiza wskaźników w poszczególnych obszarach wskazuje na pogarszanie się sytuacji i spadek wiarygodności - podkreśla prof. Jacek Męcina, członek zespołu przygotowującego Indeks, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
- Wiarygodność nie tylko wpływa na kondycję państwa. Jest kluczowa dla kształtowania warunków prowadzenia działalności gospodarczej, funkcjonowania społeczeństwa, wreszcie postrzegania Polski przez partnerów zagranicznych, inwestorów. Utrata wiarygodności zewnętrznej to z jednej strony większe koszty obsługi długu, z drugiej utrata inwestorów, a w obrocie krajowym zagrożenie inflacją, kryzysem finansów publicznych, pogorszeniem jakości usług publicznych, ograniczaniem inwestycji, wzrost ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej, zagrożenie wzmożeniem upadłości, redukcją zatrudnienia i wreszcie bezrobociem – mówi prof. Jacek Męcina, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Jak podnosić wiarygodność? Poprawę wiarygodności należy rozpocząć od lepszych standardów stanowienia i stosowania prawa. Nawiązując do konstytucyjnej zasady praworządności podkreślić trzeba, że to podstawowa zasada demokratycznego państwa prawnego. Państwo ma być rządzone prawem, prawo stoi ponad państwem (przedstawicielami władzy), ma być wytyczną działania dla władz i dla społeczeństwa. Zasada ta ma również zabezpieczać wpływ obywateli na władzę państwową i ich udział w podejmowaniu decyzji. Działalność państwa i jego organów ma być oparta na wartościach, które dobrze służą zapewnieniu praworządności.
Ważna jest przejrzystość procesu legislacyjnego i przywrócenie reguły przestrzegania porządku normatywnego. Dotyczy to bardzo wielu sfer od ustrojów sądów, przez system podatkowy, po prawo budżetowe i finanse publiczne.
- Zatem, jeśli ktoś domaga się zniesienia reguł, w tym fiskalnych, ponieważ są mało skuteczne, to winien pamiętać, że taka argumentacja doprowadzi do osłabienia całego porządku normatywnego i wszelkich wpisanych do niego reguł. Stopniowo przestają one obowiązywać, a tym samym zanikają, wynikające z nich ograniczenia, ale także wynikające z nich społeczne korzyści. Nie ma wiarygodności państwa bez przestrzegania ustanowionych przez nie reguł. Ich przestrzeganie daje przewidywalność, a bez niej nie można osiągnąć stabilizacji warunków gospodarowania niezbędnej do funkcjonowania gospodarki – dodaje prof. Jacek Męcina.
Bez przywróceniatych reguł trudno będzie odbudować stabilność systemu finansów publicznych, zbudować stabilne zasady podatkowe, skutecznie podjąć walkę z inflacją i tym samym przywrócić zaufanie przedsiębiorców w Polsce, skłaniając ich do inwestycji, podobnie jak zabiegać o inwestycje zagraniczne.
