Analiza danych finansowych przedsiębiorstw zajmujących się budownictwem kubaturowym potwierdza, że okres zamrożenia gospodarki spowodowany pandemią nie wywołał istotnych negatywnych skutków w działalności tej części budownictwa. Dane finansowe za I kw. 2021 r. raportowane w sprawozdaniach F01 przez większe firmy budowlane (zatrudnienie powyżej 49 osób) realizujące roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych wskazały na dobrą i stabilną sytuację jednostek w analizowanej grupie.
W I kw. 2021 r. w odniesieniu do analogicznego kwartału 2020 r.
odnotowano wzrost przychodów ogółem o 1% przy spadku kosztów ogółem o 3,5%. Wzrost przychodów przy jednoczesnej korekcie kosztów pozwolił wypracować jeden z bardziej korzystnych wskaźników poziomu kosztów działalności operacyjnej (0,91) i tym samym wysoką uśrednioną wartość wyniku finansowego netto. Wynik netto osiągnięty w I kw. 2021 r. był wyższy od notowanych w poszczególnych kwartałach w latach 2017 – 2020, co pozwoliło na ukształtowanie się wskaźników rentowności na korzystniejszym poziomie niż notowano w okresie ostatnich czterech lat (ROS – 7,8%, ROE – 5,2% i ROA – 2,0% w I kw. 2021 r. wobec ROS – 4,0%, ROE – 3,0% i ROA – 1,2% w I kw. 2020 r.).
W analizowanej grupie większych firm budowlanych średnia
wartość kontraktów w trakcie realizacji od ponad roku utrzymuje się na stabilnym, niższym poziomie niż obserwowano we wcześniejszym okresie (od III kw. 2018 r. do III kw. 2019 r.), co może wynikać z obawy przed realizacją dużych, długoterminowych kontraktów ze zbyt nisko oszacowanym budżetem. Zmiany widoczne w I kw. 2021 r. w odniesieniu do analogicznego okresu w 2020 r. w wartości poszczególnych składników kosztów operacyjnych wskazują, że głównym źródłem spadku kosztów były usługi obce, na które firmy budowlane wydatkowały o prawie 8% mniej niż rok wcześniej, a ich udział w kosztach operacyjnych zmniejszył się z ponad 61% do około 59%. Niski poziom kosztów usług obcych występuje cyklicznie w pierwszych kwartałach roku kalendarzowego, co częściowo może wynikać z mniejszego w tym okresie zakresu prac związanych z robotami ziemnymi i murarsko-zbrojeniowymi w okresie zimowym.
Niższa wartość usług obcych może też wiązać się ze słabszą kondycją
i pozycją na rynku części podmiotów realizujących ten zakres usług, na co wskazywały wyniki badania ankietowego przeprowadzonego w listopadzie 2020 r. wśród podmiotów budownictwa mieszkaniowego. Trudniejsza sytuacja ekonomiczna w ostatnim roku mogła skłonić te jednostki do realizacji umów za niższe stawki. Wśród pozostałych zmian składników kosztów operacyjnych poniesionych w I kw. 2021 r. odnotowano wzrost wynagrodzeń związany z pierwszym od roku wyraźnym wzrostem zatrudnienia. Analiza struktury aktywów wykazała utrzymujący się od roku wyższy, niż w okresach poprzednich, udział gotówki (około 21% udziału w okresie od I kw. 2020 r. do I kw. 2021 r. wobec około 14% udziału we wcześniejszych okresach), co poprawiło płynność finansową jednostek.
Gromadzenie środków pieniężnych oraz wzrost udziału stanu zobowiązań wobec kontrahentów w strukturze pasywów
(44% udziału w I kw. 2021 r. wobec 41% w I kw. 2020 r. i 35% w I kw. 2019 r.) przy stabilnym, niewielkim udziale zadłużenia z tytułu kredytów bankowych (10% udziału zarówno w I kw. 2021 r., jak i w I kw. 2020 r. i 2019 r.) wskazuje na utrzymujące się opóźnienia w regulowaniu płatności wobec podwykonawców oraz finansowanie się z nieuregulowanych zobowiązań mimo poprawy wyników finansowych. Wraz ze wzrostem udziału zobowiązań wobec kontrahentów zmniejszył się do 44% udział kapitału własnego w strukturze pasywów wobec 47% w I kw. 2020 r. i 52% w I kw. 2019 r., co nieznacznie, ale systematycznie pogarsza wskaźnik zadłużenia kapitału własnego i wskaźnik ogólnego zadłużenia. Wskaźniki te w I kw. 2021 r. utrzymały się na bezpiecznym poziomie, zapewniającym pokrycie środków finansowych powierzonych przez wierzycieli.
Małe firmy budownictwa kubaturowego (zatrudniające od 9 do 49 osób)
według danych finansowych dostępnych za drugie półrocze 2020 r. także raportowały poprawę swojej kondycji i wzrost przychodów ogółem o 4% r/r przy niższym wzroście kosztów ogółem (o 2%), co pozwoliło wygenerować wynik finansowy netto wyższy średnio o blisko 50% od osiągniętego w drugiej połowie 2019 r. Poprawę wyniku osiągnięto przy spadku kosztów zużycia materiałów i energii o 13% r/r i usług obcych o 1%, a ich zmiana nie miała istotnego wpływu na zmianę struktury kosztów operacyjnych. Poprawiła się rentowność działalności w grupie małych jednostek (ROS – 11,5%, ROE – 9,6% i ROA – 5,2 w II półroczu 2020 r. wobec ROS – 7,9%, ROE – 7,6% i ROA – 3,7% w II półroczu 2019 r.) i utrzymuje się na wyższym poziomie niż w grupie większych podmiotów.
W grupie małych firm budowlanych mimo wzrostu produkcji w toku zmniejszył się udział
należności za wykonane usługi oraz zobowiązań wobec podwykonawców, przy niewielkim wzroście udziału finansowania się środkami bankowymi oraz wzroście udziału kapitałów własnych. Potwierdza to poprawę kondycji i wiarygodności finansowej tych firm oraz wskazuje na poprawę sytuacji w zakresie regulowania płatności. Poprawiły się wskaźniki płynności oraz zadłużenia i zabezpieczenia zobowiązań kształtując się na poziomie korzystniejszym niż w grupie większych jednostek.
