Dziś FOMC podejmie decyzję ws. stóp procentowych. Stopy pozostaną bez zmian (to temat na połowę 2022 roku). Uważamy natomiast, że dojdzie do przyspieszenia procesu wygaszania zakupów aktywów. Wraz z decyzją FOMC opublikuje najnowsze projekcje makroekonomiczne. W Polsce GUS opublikuje finalny odczyt inflacji (flash wskazał na 7,7% r/r).
Finalne CPI będą spływać także z innych krajów Europy (m.in. Włoch, Francji, Hiszpanii). Poza decyzją FOMC, w USA przedstawione zostaną listopadowe wyniki sprzedaży detalicznej (prognoza: 0,8% m/m, poprzednio: 1,7% m/m) oraz grudniowy indeks NY Empire State (prognoza: 25,5 pkt., poprzednio: 30,9 pkt.).
Rachunek bieżący po raz pierwszy od 2 lat na minusie
Rachunek bieżący odnotował w październiku deficyt w wysokości 1,8 mld EUR. Wynik był zgodny z naszymi oczekiwaniami i sporo gorszy od oczekiwań konsensusu prognoz. Sam deficyt nie jest oczywiście niespodzianką, zaskoczyła jedynie skala. Kompozycja wskazuje na pogłębienie deficytu handlowego (odczyt z września był nadzwyczaj dobry) oraz nieznacznie zmniejszenie nadwyżki w usługach. Ujemne saldo dochodów pierwotnych zawęziło się o 400 mln EUR zaś saldo dochodów wtórnych pozostało mniej więcej stabilne na ujemnym poziomie. Dużo ciekawsze jest spojrzenie na pewne trendy i tu wkracza analiza na 12-miesięcznych sumach - do tej formy prezentacji będziemy odnosić się poniżej.
Rachunek bieżący znalazł się po raz pierwszy od 2019 roku na minusie. Egzegeza tego ruchu jest stosunkowo prosta, gdyż główną siłą napędową prowadzącą do tego stanu rzeczy było zmniejszenie nadwyżki eksportowej oraz pogłębienie deficytu na dochodach (wtórnych i pierwotnych). Saldo usług pozostało tu najjaśniejszym punktem, choć górka z ostatnich lata została zniwelowana. Można więc też napisać, że pogorszyło się na wszystkich frontach. Częściowo sytuacja jest odwracalna, częściowo nie jest. Na pewien czas żegnamy czasy nadwyżek.
Saldo handlowe pogarsza się naszym zdaniem z prostego powodu: nadgonił import
To nie jest sytuacja nowa. Można zauważyć (prawy rysunek), że import przyspieszał już przy rozgrzanej gospodarce jeszcze przed pandemią. Pandemia i wywołane nią przetasowania popytu spowodowały wystrzał eksportu. Obecnie import dopalany jest przez wysokie ceny i słabszy kurs walutowy. Eksport z kolei prawdopodobnie nie rozwija skrzydeł (mimo słabego kursu walutowego!), bo ograniczenia w łańcuchach dostaw (+bullwhip effect) i transporcie chwilowo spowolniły strumienie produkcji eksportowej i większą część przekierowały na rynek krajowy (co widać w odkładających się zapasach). Nie pomaga w tej sytuacji globalne hamowanie popytu na dobra (przesyt dobrami konsumpcyjnymi). Przynajmniej część ze wspomnianych procesów jest odwracalna w perspektywie kolejnego roku. Tym samym uważamy, że gwałtowne osłabienie nadwyżki handlowej (która w międzyczasie zmieni się też w deficyt) niedługo się zakończy. Wczoraj pisaliśmy nieco więcej o tym jak kształtuje się eksport (link) i za ostatnie hamowanie odpowiedzialne są głównie kraje spoza Niemiec.
W saldzie usług nie widać niczego spektakularnego, jednak przyglądając się uważniej można dostrzec, że zmniejszanie nadwyżki to efekt przede wszystkim nadrobienia importu. Być może to głównie efekty epidemiczne. Z uwagi na istotne znaczenie transportu (i jego podrożenie) niebagatelne znaczenie mogą tu mieć też czynniki cenowe. Znów - potencjalnie to odwracalne procesy.
Saldo dochodów pierwotnych pogorszyło się głównie przez rozchody
Gdy uświadomimy sobie, że rachunek pierwotny odzwierciedla zwrotne przepływy za wykorzystanie niejako pożyczonych środków produkcji (pracy, kapitału, technologii) oraz gdy uświadomimy sobie fakt, że ostatni rok był fenomenalny w zakresie tempa zwiększania produktu i przychodów, większe rozchody nie mogą dziwić: dywidendy, płace i odsetki popłynęły szerszym strumieniem. Wyższe stopy procentowe oraz wymagana przez inwestorów zagranicznych wyższa stopa zwrotu prawdopodobnie pogłębią problem. Dopóki Polska nie zostanie eksporterem kapitału na dużą skalę, saldo dochodów pierwotnych będzie w trendzie opadało w deficyty.
Saldo dochodów wtórnych to w dużej mierze środki unijne
Spowolnienie wydatkowania środków UE, spowolnienie zwrotów (naturalna konsekwencja) i przerwa między perspektywami sprzyjają tu większym deficytom. Sytuacja pewnie w krótkim terminie się poprawi, ale w celu uchwycenia roli funduszy z UE należy obecnie patrzeć szerzej przez pryzmat rachunku bieżącego i kapitałowego łącznie, bo właśnie na tym drugim księgować będzie się gros transferów.
