EBC utrzymuje kurs polityki pieniężnej, choć wskazuje na dłuższy okres wysokiej inflacji
Zgodnie z oczekiwaniami październikowe posiedzenie Rady Prezesów Europejskiego Banku Centralnego nie przyniosło zmian w polityce pieniężnej w strefie euro. Stopy procentowe pozostały na dotychczasowych poziomach. Nie dokonano także zmian w programach luzowania ilościowego: PEPP i APP. Podtrzymano także sformułowanie z poprzedniego posiedzenia, że zakupy aktywów w ramach programu PEPP będą kontynuowane w mniejszej skali niż w 2Q i 3Q br. Zmieniła się natomiast ocena wysokiej inflacji w strefie euro. O ile nadal oceniana jest ona jako przejściowa, to okres szybkiego wzrostu cen potrwa dłużej niż wcześniej zakładano. Nie zmienia to perspektyw braku zmian w stopach procentowych EBC w najbliższych kwartałach. Rośnie jednak prawdopodobieństwo stopniowego wycofywania się Rady z ultra łagodnych warunków monetarnych. Według słów przewodniczącej Ch.Lagarde awaryjny program skupu aktywów (PEPP) ma zakończyć się zgodnie z planem, tj. w marcu 2022 r. Dodała jednak, że na razie nie wiadomo czy planowana skala programu tj. 1850 mld EUR zostanie zrealizowana. Spodziewamy się, że dużo więcej o przyszłości programów QE dowiemy się na posiedzeniu w grudniu, gdy przedstawione zostaną nowe prognozy makroekonomiczne.
Inflacja w strefie euro w październiku wyrównuje najwyższy odczyt w historii danych
Inflacja HICP w strefie euro wzrosła według wstępnych danych w październiku do 4,1% r/r z 3,4% r/r miesiąc wcześniej. Odczyt ten wyrównał najwyższą wartość w danych zaczynającej się w 1997 r. Za przyspieszenie wskaźnika odpowiadają ceny energii, których wzrost przyspieszył do 23,5% r/r z 17,6% r/r we wrześniu (wzrost o 5,5% m/m). Natomiast bazowy wskaźnik wyłączający z całości koszyka ceny energii, żywności oraz wyrobów alkoholowych i tytoniowych wzrósł do 2,1% r/r z 1,9% r/r, po raz pierwszy od końca 2000 r. przekraczając cel inflacyjny Europejskiego Banku Centralnego (2,0% r/r). Do wzrostu tego przyczyniło się przyspieszenie wzrostu cen usług. Nasilenie inflacji ma globalny charakter, co wynika z kształtowania się cen surowców energetycznych na świecie., choć widać także powoli rosnącą w strefie euro presję popytową, co powinno utrzymywać się w przyszłości biorąc pod uwagę zgromadzone oszczędności i niezłą sytuację na rynku pracy. Stąd ostatnie tygodnie wpływają na oczekiwania szybszej podwyżki stóp procentowych EBC. Obecnie rynki finansowe wyceniają podwyższenie stóp procentowych w strefie euro już w połowie 2022 r.
Strefa euro odrobiła już niemal w pełni pandemiczne straty
PKB w strefie euro wzrósł w 3Q br. o 2,2% kw/kw po wzroście o 2,1% kw/kw w 2Q 2021. Dane okazały się wyższe od konsensusu prognoz. Odczyt ten wskazuje, że gospodarka strefy euro już prawie całkowicie odrobiła straty wywołane wybuchem pandemii. Z krajów, które do tej pory przedstawiły wyliczenia PKB za 3Q najwyższy wzrost odnotowano w Austrii (3,3% kw/kw), Francji (3,0% kw/kw) oraz w Portugalii (2,9% kw/kw), do czego naszym zdaniem przyczyniła się poprawa popytu w sektorze usługowym, w tym w turystyce, czemu sprzyjała lepsza niż na początki roku sytuacja epidemiczna. Relatywnie słabsze dane dotyczyły Niemiec, gdzie PKB wzrósł między lipcem a wrześniem o 1,8% kw/kw. Przypisujemy to kondycji niemieckiego przemysłu motoryzacyjnego cierpiącego z powodu braku komponentów elektronicznych. Nie znamy struktury danych dla Niemiec, aczkolwiek słabe dane o sprzedaży detalicznej w tym kraju we wrześniu (spadek o 2,5% m/m) wskazują na mocny wpływ nasilenia pandemii na konsumpcję gospodarstw domowych w tym kraju. 4Q br. dla strefy euro, w tym zwłaszcza dla Niemiec, który jest największym obiorcą polskiego eksportu, już tak dobry nie będzie, gdyż problemy podażowe w przemyśle i sytuacja pandemiczna są gorsze. W przypadku gospodarki Niemiec potwierdzają to dane Instytutu Ifo.
Perspektywy dla gospodarki Niemiec mniej korzystne
Narodowy Indeks Instytutu Ifo najszerzej obrazujący koniunkturę i jej perspektywy w gospodarce niemieckiej obniżył się w październiku czwartymiesiąc z rzędu do 97,7 pkt z 98,9 pkt we wrześniu. Odczyt okazał się zbliżony do konsensusu prognoz. Indeks Ifo składa się z dwóch komponentów: oceny bieżącej koniunktury i przewidywań na najbliższe 6 miesięcy. W październiku obniżyły się oba z nich, aczkolwiek mocniej spadł wskaźnik oczekiwań. Informacje te sygnalizują, że gospodarka niemiecka w 4Q br. wyhamuje z 1,8% kw/kw odnotowanych w 3Q br. Należy spodziewać się bowiem dalszego nasilenia ograniczeń podażowych w przemyśle, co będzie spowalniało eksport oraz wysokiej inflacji ograniczającej realne dochody rozporządzalne gospodarstw domowych. Nie zakładamy jednak recesji w tej gospodarce, zważywszy na odporny rynek pracy i zgromadzone podczas pandemii oszczędności. Ze względu na powiązania handlowe słabnąca koniunktura w Niemczech będzie oddziaływała negatywnie na polskich eksporterów, stąd rosną także ryzyka dla słabszego od naszych oczekiwań wzrostu PKB w Polsce w 4Q br. Utrzymujemy natomiast naszą prognozę wzrostu PKB w 2021 r. na 5,3%, gdyż dane z 3Q okazały się lepsze niż zakładaliśmy, zwłaszcza dla przemysłu.
Wzrost gospodarczy w USA wyhamował w 3Q br…
Produkt krajowy brutto w USA wzrósł w 3Q br. o 2,0% kw/kw, po odsezonowaniu i w ujęciu zannualizowanym. Oznacza to, że w konwencjo lanym ujęciu kw/kw wzrost ten wyniósł 0,5% kw/kw. Informacje te wskazują, że między lipcem a wrześniem aktywność gospodarcza wyhamowała z 6,7% kw/kw (SAAR) w 2Q, tj. mocniej niż oczekiwano (2,7% kw/kw SAAR), głównie na skutek IV fali pandemii COVID-19 wygaśnięcia transferów dla gospodarstw domowych oraz „wąskich gardeł” w przemyśle. Warto przy tym odnotować, że amerykański PKB już po 2Q br. przewyższył poziom sprzed wybuchu pandemii. Dostępne dane z października wskazują, że wraz ze zmniejszeniem się natężenia epidemii koniunktura w Stanach Zjednoczonych poprawia się. Stąd naszym zdaniem należy spodziewać się znacznie szybszego wzrostu gospodarczego w 4Q br. pomimo wysokiej inflacji konsumenckiej i przesuwających się dalej w przyszłość oczekiwań co do niedopasowania podaży do popytu w przemyśle.
…ale perspektywy na 4Q są już lepsze
Produkt Indeks Conference Board odzwierciedlający nastroje konsumentów w Stanach Zjednoczonych wzrósł w październiku do 113,8 pkt z 109,8 pkt, przewyższając oczekiwania rynkowe zakładające stabilizację wskaźnika. Wzrosły obie składowe indeksu, tj. bieżącej oceny nastrojów, a także komponentu oczekiwań. Według raportu do danych za poprawę wskaźnika odpowiadają mniejsze obawy o skutki rozprzestrzeniania się koronawirusa. Wpływ ten był silniejszy niż negatywne oddziaływanie nasilającej się inflacji w cenach konsumenta. Wskaźnik ten, wraz z odczytem PMI za październik z sektora usług sygnalizują poprawę aktywności w gospodarce amerykańskiej na początku 4Q br., utrwalając oczekiwania na rozpoczęcie jeszcze w tym roku redukcji luzowania ilościowego Fed.
