Podtrzymujemy założenie, że kolejne fale pandemii będą miały coraz mniejsze znaczenie gospodarcze.
Najprawdopodobniej szczyt czwartej fali pandemii jest już za nami. Konsekwencje gospodarcze tej fali były bardzo ograniczone, mimo wciąż wysokich kosztów społecznych w postaci hospitalizacji i zgonów. Mutowanie wirusa może doprowadzić do dwóch skrajnych scenariuszy:
1) bardziej zaraźliwy, ale mniej zjadliwy wariant wyprze pozostałe i stanie się „naturalną szczepionką” – pandemia nie zniknie, ale przestanie mieć wymierny wpływ na codzienne życie;
2) kolejne warianty wirusa będą bardziej odporne na odporność zbudowaną przez szczepienia lub przechorowanie i wciąż będą niebezpieczne, co cyklicznie będzie wciąż doprowadzać do zapaści systemu opieki zdrowotnej i może wymuszać restrykcje z negatywnym wpływem na gospodarkę.
Szybkie rozprzestrzenianie się wariantu Omikron w wielu krajach rozbudziło obawy przed gospodarczymi skutkami pandemii. 32 mutacje otoczki białkowej (kluczowej dla skutecznego działania szczepionek) względem oryginalnego wirusa SARS-Cov2 sprawiają, że wg wstępnych badań Omikron cechuje się ok. 20-40 krotnie większą zdolnością do unikania odporności organizmu w warunkach laboratoryjnych.
Z niektórych badań wynika, że podwójne zaszczepienie nie jest wystarczającą barierą przeciwko wirusowi – niezbędna jest kolejna dawka (booster) lub przechorowanie. Pozytywnie nastrajać mogą natomiast wstępne analizy danych ze szpitali w RPA w prowincji Gauteng, gdzie Omikron rozprzestrzenił się jako pierwszy. Wskazują one, że chociaż Omikron jest bardziej zaraźliwy, to hospitalizacji wymaga mniejszy odsetek zakażonych, niż było to na podobnym etapie rozwoju poprzednich fal pandemii. Niższy jest też odsetek ciężkich przypadków. Sama wysoka zakaźność w połączeniu ze spadkiem odporności w populacji może (pomimo przeciętnie łagodniejszego przebiegu) wciąż prowadzić do przeciążenia systemu ochrony zdrowia, a w konsekwencji „opcji atomowej” – kolejnych ogólnokrajowych lockdownów (pierwszy wśród państw UE ogłoszono już w Holandii). Pozostaje to istotnym czynnikiem ryzyka dla prognoz.
Dotychczas, kolejne fale pandemii miały coraz mniejszy koszt gospodarczy. Wskazuje na to m.in. opracowywany na podstawie amerykańskich artykułów prasowych indeks niepewności pandemicznej. Podtrzymujemy ocenę, że wpływ pandemii na procesy ekonomiczno-gospodarcze będzie nadal malał, nawet jeśli pandemia z nami zostanie (z wyłączeniem czarnego scenariusza bardzo zjadliwych mutacji wymykających się zbudowanej odporności).
Kolejne fale pandemii będą wpływać przede wszystkim na procesy społeczno-polityczne. Za główne ryzyko gospodarcze związane z pandemią nadal uważamy (lokalnie) powrót nauczania zdalnego (ograniczona podaż pracy rodziców, ale to ryzyko spada dzięki rozpoczęciu szczepień dla dzieci 5-12) oraz czasowe/regionalne ograniczenia dostępu do niektórych usług. Globalnie kluczowym ryzykiem są dalsze ewentualne przerwy w działalności hubów logistycznych i fabryk w Chinach, które utrzymują politykę „zero-covid”. Skutkiem realizacji tego ryzyka może być w większym stopniu silniejsza presja inflacyjna (kosztowa), niż słabszy globalny wzrost.
Czy Covid-19 stanie się wirusem endemicznym? Coraz więcej na to wskazuje, a to sugeruje, że na sposoby zarządzania pandemią, także z punktu widzenia generowanych przez nią kosztów społecznych i gospodarczych, będzie należało patrzeć nie punktowo (koszt ewentualnego chwilowego lockdownu), ale długoterminowo. Koszt długoterminowy to m.in. skala strat spowodowanych nadmiarowymi zgonami (nie tylko bezpośrednio spowodowanymi zakażeniem Covid), przejściową lub trwałą utratą zdolności do pracy, spadkiem jakości kapitału ludzkiego. Na dziś znane są tylko dwie strategie, które mogą pozwolić te straty ograniczyć – to masowe (zapewne regularne) szczepienia oraz radykalne wzmocnienie wydolności sektora ochrony zdrowia.
***Materiał pochodzi z raportu PKO BP: Kwartalnik Ekonomiczny, Analizy Makroekonomiczne którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
