Proces decyzyjny definicja
Proces decyzyjny (ang. Decision-making) to proces realizujący funkcje podejmowania decyzji. Jest to proces o charakterze myślowym lub sztucznym. Nauka o procesie decyzyjnym zajmuje znaczące miejsce w administracji, polityce i ekonomii. Początek procesu decyzyjnego zajmuje pojawienie się czynnika nierozwiązanego, wobec którego istnieje więcej niż jedna opcja rozwiązania. Koniec procesu to powstała decyzja o charakterze całościowym. Podstawowymi składnikami procesu decyzyjnego są alternatywy, które mogą występować w nieograniczonej (przynajmniej na gruncie teoretycznym, nie praktycznym) ilości. To one warunkują skomplikowanie procesu decyzyjnego. Mogą być wewnętrzne lub zewnętrzne. Ich rozgałęzienie często jest bardzo znaczące; przechodząc bowiem od rozwiązania, wybory jednej alternatywy (odrzucając inną lub inne), napotykamy na następne. Wielkość procesu decyzyjnego zależna jest od wielkości problemu. Nauka o procesie decyzyjnym w praktyce bardzo sprawdziła się w ramach tworzenia struktur Unii Europejskiej ze względu na skomplikowany i wielopłaszczyznowy (rozgałęziony) sposób konstrukcji Wspólnoty.
Fazy procesu decyzyjnego
W zależności od danej koncepcji wyróżnia się od kilku do nawet kilkudziesięciu etapów procesu decyzyjnego. Wszystko zależy tutaj, na płaszczyźnie badania teoretycznego, od przyjętych przed przystępowaniem do procesu decyzyjnego paradygmatów i teorii. Klasyczna teoria procesu decyzyjnego wyróżnia pięć faz: identyfikacja sytuacji decyzyjnej, sformułowanie problemu decyzyjnego, zbudowanie modelu decyzyjnego, wyznaczenie rodzajów decyzji (dopuszczalnych, wystarczających, optymalnych), podjęcie ostatecznej decyzji. Jak powiedzieliśmy, istnieje jednak bardzo wiele wariantów. Inny, popularny model faz procesu decyzyjnego składa się z sześciu etapów: sprecyzowanie problemu, określenie celu zasadniczego, wyznaczenie wariantów rozwiązania problemu, sprecyzowanie konsekwencji poszczególnych wariantów rozwiązywania problemu, wybór najbardziej optymalnego z dostępnych wariantów rozwiązania problemu, analiza wrażliwości.
Proces decyzyjny na giełdzie
Proces decyzyjny w przypadku inwestycji giełdowych, np. na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, jest kluczowym aspektem każdego inwestora. W zasadzie można powiedzieć, że inwestycje pozbawione procesu decyzyjnego są już z góry skreślony. Oczywiście, zdarzyć się może również tak, że dany trader nawet kilka inwestycji giełdowych będzie miał trafiony i przyniosą mu one oczekiwane zyski finansowe. Wówczas jednak opłacalność tych inwestycji wynikała z czystego szczęścia, podobnie jak w totolotku. Zresztą na dłuższą metę większość takich decyzji spali na panewce. Nie bez powodu wielu analityków i osób zainteresowanych mechanizmem działania giełdy mówi, że „giełda jest wszędzie”. To prawda. Działalność spółek giełdowych jest wokół nas gdy tylko wyjdziemy z domu (a nawet i tego nie potrzeba uwzględniając korzystanie z energii elektrycznej, gazu, internetu czy telewizji). Chociaż to proste, trzeba wpierw zdać sobie z tego sprawę. To początek do dalszego procesu decyzyjnego, które poprawnie zrealizowany pozwoli nam zwiększyć szansę na osiąganie przyzwoitych wyników finansowych na giełdzie.
System decyzyjny w inwestowaniu
System decyzyjny w inwestowaniu, jak powiedzieliśmy, odgrywa rolę kluczową. Niestety, często spotkać możemy się z sytuacją, w której proces podejmowania decyzji przez wielu inwestorów giełdowych, zwłaszcza na etapie robienia pierwszych prognoz w zakresie przewidywania krótkoterminowych tendencji na giełdzie, wydaje się nieracjonalne. W takiej sytuacji oznaczać to może dwie rzeczy. Po pierwsze, możliwe, że faktycznie większość inwestorów nie zrobiła poprawnie analizy fundamentalnej i analizy technicznej, lecz „na ślepo” ufa danej tendencji występującej na rynku akcji. Po drugie, może to oznaczać, że nasz system decyzyjny zawodzi, gdyż nie uwzględnia danych czynników, które widzą z kolei inni.
