- Dlaczego w Niemczech cena energii może być ujemna?
- Czy to oznacza, że elektrownia płaci konsumentom za to, że używają prądu?
- Jak z tym problemem radzą sobie dostawcy prądu?
Ujemne ceny energii elektrycznej w Niemczech
Niemcy dość często mierzą się ze spadkami ceny prądu poniżej wartości zero EUR za MWh. Powodem jest wysoki udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii.
Jak wynika z danych opracowanych przez SEB Group, cena energii elektrycznej spadała średnio o 87% w godzinach produkcyjnych przez okres 10 dni w połowie maja. Średnia cena wyniosła w tym 10-dniowym okresie około 9,1 EUR za MWh. To znacznie mniej niż 70,6 EUR/MWh w pozostałych godzinach.
Ceny energii elektrycznej spadają tak gwałtownie, gdy powstaje nadwyżka nieregulowanej mocy ponad popyt. Może być ona tak duża, że ceny stają się ujemne.
Oznacza to, że dostawcy muszą za tą nadwyżkę zapłacić, bowiem energii elektrycznej nie można po prostu się pozbyć. Ta zawsze potrzebuje dostawcy, aby zapewnić stabilność sieci.
W rezultacie, przez kilkadziesiąt lub kilkaset godzin w roku cena energii elektrycznej na giełdzie staje się ujemna. Oznacza to, że w tym czasie producenci energii elektrycznej muszą płacić za odbiór wytwarzanej przez siebie energii elektrycznej.
Według SEB Group, zeszłoroczna rekordowa fala nowych instalacji fotowoltaicznych napędza destrukcję cen energii w Niemczech. To proste rynkowe równanie: podaż przewyższa popyt.
Całkowita moc energii słonecznej przekroczyła 81,7 GW (gigawatów) w 2023 roku. Tymczasem, popyt to 52,2 GW, oszacowali eksperci SEB Group. Ta luka popytowa jest jeszcze większa latem. Wówczas, energii słonecznej dociera najwięcej, co nasila różnicę między podażą a popytem ze źródeł solarnych.
To, że rynkowe ceny energii są ujemne nie oznacza, że elektrownia płaci za prąd finalnym odbiorcom energii. Konsumenci nie płacą ceny rynkowej, a ustaloną wcześniej stawkę dla dostawców.
Istnieją różne rozwiązania pomagające radzić sobie z nadwyżkami oraz niedoborami energii. Na przykład, dostawcy usług magazynowania energii działają po stronie popytu pobierając energię z sieci, ale także po stronie podaży uwalniając ją do sieci. Inną możliwością jest sprzedaż energii.
Ujemne ceny energii elektrycznej zwykle występują wtedy, gdy ma miejsce wysoka produkcja energii odnawialnej, np. wiatrowej lub fotowoltaicznej. Szczególnie niski popyt obserwowany jest w okresach świąt.
W 2023 roku Niemcy wyprodukowały tak dużo nadmiarowej energii, że stały się eksporterem netto na poziomie 62 mln MWh. To wzrost o 51% rok do roku.
Czytaj również: Samochody elektryczne bez wpływu na ekologię? Zdumiewająca prawda o elektrykach, ropie i paliwie
Fotowoltaika i wiatraki głównym powodem występowania ujemnych cen?
W ciągu ostatnich 20 lat nastąpił gwałtowny wzrost udziału energii odnawialnej w niemieckim systemie energetycznym. Obecnie pokrywa ona 47% zużycia w Niemczech. To oczywiście wynik rekordowy.
Większość tej energii pochodzi od wiatru oraz słońca i przez to trudno kontrolować jej dostawy. Są one poddawane dużym wahaniom, gdy np. mocniej wieje wiatr lub słońce intensywnie świeci.
Gdy świeci słońce i wieje silny wiatr, a przy okazji trwa okres niskiego zapotrzebowania, następuje potężna luka podaży i popytu. W rezultacie, nadmiar energii prowadzić może do ujemnych cen energii w Niemczech. W przeciwnym razie system może się po prostu zepsuć powodując przerwy w dostawie energii.
W 2022 roku ujemne ceny energii wystąpiły podczas 69 z 8,7 tys. godzin handlowych. W 2023 roku było takich godzin 139. Wygląda na to, że rekord 298 godzin (występujących w 51 dni) w 2020 roku może być przebity w 2024 roku.
Tylko w kwietniu 2024 roku odnotowano 50 godzin ujemnych cen energii, szacuje Rabot Charge. Systemy energii odnawialnej pokrywały 70% obciążenia sieci w kwietniu, dodali eksperci Rabot Charge.
