Rok 2021 przyniósł znacznie lepsze wykonanie budżetu centralnego niż założono w ustawie. Po październiku br. budżet zanotował nadwyżkę wartości 51,9 mld PLN, a w ośmiu miesiącach tego roku na dziesięć saldo budżetu było dodatnie. To najlepszy wynik budżetu po dziesięciu miesiącach roku w historii publikowanych przez resort finansów danych.
Budżet zyskuje na silnie rosnącej gospodarce oraz bardzo wysokiej inflacji, co wspiera realizację dochodów podatkowych, które po październiku były o 17,6% wyższe niż przed rokiem. W całym roku zapewne pojawi się deficyt, ponieważ w grudniu 2021 zostaną drastycznie powiększone wydatki, aby przesunąć część przyszłorocznego deficytu na rok 2021. Podobny zabieg resort finansów zastosował w grudniu ubiegłego roku, kiedy deficyt wyniósł aż 71,8 mld PLN.
Z tego też powodu skumulowany za ostatnie 12 miesięcy deficyt wykazał po październiku deficyt 21 mld PLN i był wyższy niż w miesiącach poprzedzających wybuch pandemii. Zakładamy jednak, iż w całym roku wykonanie deficytu budżetu centralnego będzie niższe niż założone w nowelizacji ustawy 40,39 mld (1,5% PKB). W budżecie na 2022 r. rząd założył deficyt wartości 29,9 mld PLN. Założenia makroekonomiczne przyjęte przy konstrukcji budżetu, szczególnie poziom spodziewanej inflacji, daje przestrzeń do lepszego wykonania budżetu niż założony w ustawie.
Ze względu na wypchnięcie znacznej części wydatków związanych z tarczą antykryzysową poza budżet centralny, deficyt całego sektora będzie wyższy i wyniesie ok. 3,5% PKB. To połowa deficytu z roku 2020, choć wciąż znacznie wyższy niż przed wybuchem kryzysu. Biorąc pod uwagę dynamiczny wzrost gospodarczy oraz odrobienie przez gospodarkę strat wywołanych pandemia, polityka fiskalna pozostaje ekspansywna.
Pomimo spadku deficytu budżetu państwa deficyt strukturalny w roku 2021 będzie wyższy niż przed wybuchem kryzysu i według prognoz Komisji Europejskiej w latach 2022-23 będzie wyższy niż średnia z okresu sprzed wybuchu pandemii. Realizacja programów rządowych Polski Ład oraz tarcza antyinflacyjna wspierają prokonsumpcyjny charakter polityki gospodarczej, zwiększając presję cenową gospodarce. Biorąc pod uwagę perspektywę wyborów parlamentarnych w 2023 trudno oczekiwać, aby najbliższe dwa lata przyniosły zacieśnienie polityki fiskalnej. Ekspansywna polityka fiskalna neutralizuje częściowo efekt zacieśnienia polityki monetarnej, stąd sprowadzenie inflacji do celu NBP wymagać może silniejszych podwyżek stóp procentowych lub perspektywy utrzymania się wysokiej inflacji przez dłuższy czas.
***Materiał pochodzi z raportu Banku Millenium: Makro i Rynek 2022: W sidłach inflacji, którego pełną zawartość możesz zobaczyć i pobrać klikając w poniższy przycisk:
