PIT-8C

Inwestując swoje środki na rynkach kapitałowych liczymy na pomnożenie swoich zysków. Każdy sukces wiąże się z satysfakcją dla inwestora. Niestety, nawet po zakończonym pasmem sukcesów roku, czekają nas mniej przyjemne doznania. Wiążą się one z koniecznością podzielenia się wypracowanym przez nas dochodem ze Skarbem Państwa. W związku z powyższym czeka nas nieuchronnie kontakt z administracją skarbową i stosownymi deklaracjami podatkowymi, które potrafią nastręczyć sporo problemów. Warto bliżej przyjrzeć się zarówno kwestii podatku, który będziemy zmuszeni zapłacić od naszych zysków (lub rozliczeniu ewentualnej straty), jak i kwestii samej deklaracji podatkowej. Stawka podatku, wzór deklaracji, terminy, specjalne przelewy – z czym od strony podatkowej wiąże się inwestowanie na giełdzie? Przyjrzyjmy się bliżej tym problemom, tym bardziej, że ostateczny termin złożenia deklaracji zbliża się nieuchronnie.

 

Zeznanie podatkowe – przykre, lecz konieczne

W zależności od osiąganych na rynkach finansowych wyników, inwestowanie może okazać się mniej lub bardziej przyjemne. Jednakże, niezależnie od osiągniętych zysków lub poniesionych strat musimy poinformować urząd skarbowy o naszych wynikach. Jeżeli wyniki te są dodatnie, będziemy dodatkowo zobowiązani do zapłaty podatku. Niezależnie od tego kwestii zapłaty podatku, deklarację musimy złożyć. Jeżeli nie zrobimy tego w stosownym terminie, narazimy się na sankcje administracyjne.

 

W gąszczu różnych deklaracji

Niełatwo jest odnaleźć się wśród tak wielu deklaracji podatkowych. Osoby prawne, np. spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, będą rozliczać się na podstawie formularzy CIT (ang. Corporate Income Tax) przeznaczonych do rozliczania podatku dochodowego od osób prawnych. Inwestora indywidualnego będą zaś interesować formularze PIT (ang. Personal Income Tax) przeznaczone do rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Formularzy PIT jest jednak wiele. W przypadku transakcji giełdowych, nie rozliczymy podatku na formularzu PIT-37, na którym zwykliśmy rozliczać dochody z umów o pracę, umów zleceń, umów o dzieło, czy też z tytułu przeniesienia autorskich praw majątkowych. Do rozliczenia dochodów związanych z rynkiem kapitałowym służy w głównej mierze formularz PIT-38. W dalszej części artykułu opiszę sytuację związaną z transakcjami niedotyczącymi prowadzonej przez inwestora działalności gospodarczej.

 

Za co płacimy?

Od czego właściwie musimy zapłacić podatek, w związku z transakcjami na rynku kapitałowym? Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych jesteśmy zobowiązani zapłacić podatek od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Jak widać, przy ustalaniu opodatkowanie naszych dochodów, ustawodawca uwzględnił dość szeroki wachlarz transakcji rynkowych.

 

Stawka podatku i terminy

W przypadku powyżej wymienionych źródeł dochodu, stawka podatku wynosi 19% uzyskanego dochodu. Nie mamy tutaj więc do czynienia ze znaną nam nam skalą podatkową (18% i 32%), gdyż podatek od dochodów z giełdy jest liniowy, a nie progresywny. Nie ma więc również możliwości odliczenia kwoty wolnej od podatku. Dochód od którego liczony jest podatek jest co do zasady liczony jako różnica pomiędzy poszczególnymi przychodami, a kosztami uzyskania przychodów, przy czym jest to różnica osiągnięta w danym roku podatkowym. Rozliczenie dotyczy więc całego roku.

Do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, za który składamy zeznanie podatkowe, jesteśmy zobowiązani do złożenia stosownej deklaracji w urzędzie skarbowym. Zgodnie z kalendarzem podatnika dostępnym na stronie Ministerstwa Finansów, do tego czasu jesteśmy również zobowiązani dokonać wpłaty należnego Skarbowi Państwa podatku. Warto jednak rozliczyć się nieco wcześniej. W przypadku rozliczenia na ostatnią chwilę ryzykujemy, że nasz przelew nie dotrze na czas. Nawet jeżeli chcielibyśmy dokonać wpłaty osobiście, nigdy nie wiadomo czy nie spotka nas coś, co uniemożliwi nam dokonanie wpłaty w terminie. Dlatego też rozsądniej byłoby zająć się tą sprawą nieco wcześniej, gdyż przekroczenie wymaganych prawem terminów może skończyć się nieprzyjemnymi dla nas konsekwencjami.

W niektórych latach, termin złożenie deklaracji może przypadać na pierwszy dzień roboczy maja. Sytuacja taka może mieć miejsce w sytuacji, gdy 30 kwietnia wypadnie w dzień wolny od pracy, np. niedziela. W 2018 r. ostatecznym terminem pozostaje jednak ostatni dzień kwietnia.

 

PIT-8C i PIT-38

W przypadku wypełniania deklaracji PIT-37 przyzwyczailiśmy się do wypełniania jej na podstawie PIT-11 bądź innych dokumentów, które otrzymujemy od pracodawców, zleceniodawców lub innych płatników, płacących w naszym imieniu zaliczki na podatek dochodowy do urzędu skarbowego. W przypadku rozliczania PIT-38 sprawa wygląda jednak zgoła odmiennie. Oczywiście powinniśmy dostać od naszego domu maklerskiego stosowny formularz, jednak często może zdarzyć się, że zmuszeni będziemy samodzielnie dokonywać stosownych wyliczeń. Dom maklerski może nie wiedzieć np. o niektórych kosztach, które ponieśliśmy, w związku z czym będziemy musieli doliczyć je samodzielnie. Pamiętajmy jednak by były to koszty dopuszczane przez przepisy prawa, gdyż administracja skarbowa może je zakwestionować.

Tak czy inaczej, powinniśmy otrzymać od domu maklerskiego formularz PIT-8C, w którym znajdziemy informację o naszych przychodach z giełdy oraz kosztach ich uzyskania. Informacji tych należy szukać w części F otrzymanego formularza PIT-8C. Warto również spojrzeć na część G i sprawdzić czy nie ma tam kwoty, co do której byłyby jakieś wątpliwości. W formularzu tym nie znajdziemy jednak informacji o transakcjach na akcjach lub udziałach w spółkach, w których prowadziliśmy transakcje poza rynkiem publicznym. Przychody od takich transakcji, jak i koszty ich uzyskania musimy obliczyć więc samodzielnie, a następnie uwzględnić je w formularzu PIT-38. Warto również samodzielnie sprawdzić kwoty wykazane w informacji PIT-8C aby upewnić się, że podstawa naliczenia podatku została prawidłowo obliczona. W PIT-38 nie mamy możliwości rozliczenia się z małżonkiem.

Wypełniając formularz należy pamiętać m.in. o:

• wybraniu właściwego urzędu skarbowego i zaznaczeniu czy składamy zeznanie, czy też je korygujemy;

• wpisaniu swoich danych identyfikacyjnych;

• wpisaniu przychodów i kosztów uzyskania przychodów - zarówno tych, które wynikają z części F informacji PIT-8C, jak i tych, które nie zostały tam wykazane (musimy również prawidłowo je zsumować). Następnie obliczamy na ich podstawie osiągnięty przez nas dochód bądź poniesioną stratę;

• uwzględnieniu strat z lat ubiegłych (możemy dzięki nim zaoszczędzić na bieżącym zobowiązaniu podatkowym), zaokrągleniu do pełnych złotych naszego dochodu, celem ustalenia podstawy obliczenia podatku. Następnie musimy obliczyć wysokość podatku na podstawie wysokości dochodu i stawki opodatkowania – po zaokrągleniu do pełnych złotych otrzymamy kwotę podatku należnego.

W szczególnych sytuacjach (np. jeżeli nie mamy miejsca zamieszkania na terytorium Polski lub informację składamy wraz z załącznikami), wypełnienie deklaracji może okazać się nieco bardziej skomplikowane. Niezależnie jednak czy tego rodzaju problemy nas dotyczą, jeżeli mamy jakikolwiek problem, warto skorzystać z porady specjalisty. W prawidłowym wypełnieniu deklaracji mogą nam pomóc np. doradcy podatkowi posiadający stosowny certyfikat. Szczególnie w przypadku dużych kwot podatku, zapłacenie doradcy podatkowemu za jego usługi może okazać się mniej kosztowne niż narażenie się organom skarbowym z powodu nieprawidłowego lub nieterminowego złożenia deklaracji podatkowej.

Ponadto warto pamiętać o możliwości przekazania 1% podatku należnego na rzecz wybranej przez nas organizacji pożytku publicznego, zamiast oddawać całość podatku na rzecz Skarbu Państwa.

 

Przelew podatkowy

Jeżeli w naszym zeznaniu wykazaliśmy podatek należny, jesteśmy zobowiązani do jego zapłaty. Warto wiedzieć, że w przypadku przelewów do urzędu skarbowego, powinniśmy skorzystać ze specjalnego typu przelewu, jakim jest przelew podatkowy.

W poleceniu takiego przelewu musimy wskazać dodatkowe informacje. Wybieramy więc typ formularza podatkowego, którego dotyczy przelew, właściwy urząd skarbowy oraz numer jego rachunku bankowego, przewidziany dla danego rodzaju podatku. Podajemy też, rzecz jasna, kwotę przelewu zgodną z deklaracją podatkową. Wybieramy okres, którego dotyczy rozliczenie, typ naszego identyfikatora, np. dowód osobisty. W przypadku dowodu wpisujemy również jego serię i numer. Podajemy również nazwę płatnika, wybieramy datę, opcjonalnie podajemy identyfikator zobowiązania. Możemy już uregulować nasze zobowiązanie.

Ordynacja podatkowa dopuszcza również bardziej tradycyjne metody zapłaty podatku, jak np. zapłata w kasie organu podatkowego.

 

Podsumowanie

Transakcje giełdowe, których dokonywaliśmy jako osoba fizyczna, wiążą się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Do 30 kwietnia zobowiązani jesteśmy wypełnić deklarację PIT-38 oraz ewentualnie (jeżeli osiągnęliśmy zysk) zapłacić podatek w wysokości 19% dochodów uzyskanych przez nas na szeroko pojętym rynku kapitałowym. Podatek możemy zapłacić np. poprzez specjalny przelew podatkowy. Jeżeli jednak gubimy się w gąszczu przepisów bądź po prostu wolimy mieć większą pewność co do poprawności składanej przez nas deklaracji – skorzystajmy z pomocy fachowca. Jeżeli jednak podejmiemy się wypełniania i składania deklaracji na własną rękę, warto pomyśleć o zrobieniu tego przez Internet. Zaoszczędzimy nieco czasu – zarówno swojego, jak i urzędników. Tak czy owak rozliczmy się i zapłaćmy fiskusowi, to co jest mu należne. Bo chyba nikt z nas nie chciałby mieć z nim do czynienia częściej niż to konieczne – tym bardziej w roli nierzetelnego podatnika-dłużnika.

 

Źródła:

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350, t.j. Dz.U. 2018 poz. 200.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926, Dz.U. 2017 poz. 201.

https://www.finanse.mf.gov.pl/pit/wazne-terminy