PA

Nial Fuller - Part 4. Putting it all together

W trzeciej części tego cyklu opisałem, jak radzić sobie na demo, a potem przejść do handlu z użyciem realnego kapitału.

Zakończę ten cykl dzisiejszym artykułem, w którym opiszę, jak złożyć wszystkie wymienione elementy w całość. Zamierzam przybliżyć wam sposób, w jaki profesjonalny trader postępuje na rynku poprzez pokazanie, jak zawrzeć transakcję krok po kroku. Mam nadzieję, że po tej lekcji zrozumiecie, jak zgrać wszystkie wcześniejsze kroki tej serii, by zaowocowały dobrym podejściem do tradingu. Sprawdźmy więc, jak profesjonalny trader prowadzi pozycję:

 

Krok 9: Wyszukiwanie sygnału PA.

Jeśli ukończyłeś wszystkie poprzednie kroki z serii, będziesz gotowy na kolejny, którym jest wyszukanie sygnału PA, na którym opierasz zagranie na koncie real. To jest coś, co wchodzi w obszar Twojego planu: dostarcza listy kontrolnej, która przeprowadzi Cię poprzez proces wyszukiwania odpowiedniego sygnału. To nie jest konkretny zestaw zasad, ale raczej przewodnik lub schemat, którego możesz się trzymać, by upewnić się, czy sygnał spełnia odpowiednie kryteria.

 

 Oto przykładowe pytania:

• Na jakim interwale zamierzam szukać sygnału? Najlepszy jest dzienny.
• Na jakim rynku handluję? Czy są to główne pary walutowe czy egzotyczne?
• Jakie warunki panują na rynku? Czy to rynek z trendem czy konsolidacja?
• Gdzie występują oczywiste poziomy wsparcia i oporu? Czy zaznaczyłem je na wykresie?
• Jak zachowują się średnie ruchome EMA 8 i 21? Gdzie znajduje się cena w odniesieniu do nich?
• Czy na wykresie występuje oczywisty sygnał PA?
• Jeżeli istnieje taki sygnał, to czy można stwierdzić konfluencję?
• Jaka to konfluencja: trend, linia wsparcia czy oporu, obszar dynamicznego wsparcia lub oporu, zniesienie 50%. Im więcej, tym lepiej...
• Czy sygnał wskazuje odbicie od jakiegoś ważnego poziomu?
• Czy sygnał pokazuje fałszywe przebicie jakiegoś poziomu?

To tylko parę rzeczy, które możesz brać pod uwagę, gdy analizujesz rynek i próbujesz znaleźć sygnał o wysokim prawdopodobieństwie zysku: nie jest to "kompletny" plan tradingu, czy lista kontrolna. Profesjonalny trader przejdzie przez proces upewniania się, czy każdy potencjalny setup spełnia te wszystkie warunki, tak często, aż stanie się to jego nawykiem i zakorzeni w jego umyśle. Wdrażanie i utrzymywanie pozytywnych nawyków decyduje o sukcesie w tradingu.

Przykład poniżej to wykres NZD/USD, widzimy tutaj pin bar na kluczowym poziomie, zgodny z dominującym trendem obecnym na wykresie dziennym. To bardzo oczywisty sygnał, który mógł zauważyć każdy profesjonalista. Zauważ, że jego rozegranie mogło dać dobry zysk, gdy trend był kontynuowany po wybiciu pin bara w górę:

 

✕ 

[Wykres dzienny; NZD/USD to para główna; rynek znajduje się w silnym trendzie wzrostowym; kluczowe poziomy SR zostały zaznaczone; średnie EMA 8 i 21 idą w górę; jest to oczywisty sygnał pin bar z konfluencją; konfluencja polega na tym, że pin bar wystąpił na ważnym poziomie wsparcia, wystąpiła strefa oporu między średnimi EMA 8 i 21 oraz małe zniesienie 50%. Jak widzimy, było wiele powodów, by zagrać ten pin bar i stała za tym solidna konfluencja.]

 

Krok 10: Obliczenie stosunku ryzyka do zysku.

Po tym, jak profesjonalny trader znalazł wiarygodny sygnał, następną rzeczą do wykonania jest koncentracja na ryzyku. To prawda: ryzyko to pierwsza rzecz, na jakiej skupiają się profesjonaliści... nie zaś na zysku, jak większość amatorów.

W zależności od setupu i tego, gdzie znajdują się poziomy oporu i wsparcia, profesjonalista umieszcza SL w najbardziej logicznym miejscu, by dać zleceniu możliwość dobrego rozegrania się.  Logiczne umieszczanie SL jest istotną różnicą między wygrywającymi, a przegrywającymi traderami. Wygrywający traderzy poświęcają czas na to, by pomyśleć, jakie jest "najbezpieczniejsze" miejsce do ustawienia SL, podczas gdy początkujący umieszczają go zbyt blisko, bo chcą użyć większej pozycji... albo w ogóle go nie ustawiają, co jest szaleństwem. 

Profesjonalista oblicza stosunek ryzyka do zysku w kwotach. A więc, jeżeli ryzykujesz 100$, to 1R wynosi dla ciebie 100$, 2R to 200$ i tak dalej. Większość profesjonalnych traderów nie koncentruje się na obliczaniu procentów, czy pipsów, bo na koniec roku najważniejsze jest, ile pieniędzy straciłeś w porównaniu do kwoty, którą zarobiłeś. Właśnie dlatego sam obliczam ryzyko kwotowo, a nie w procentach czy pipsach.

Na poniższym wykresie NZD/USD widzimy ten sam pin bar, ale teraz obliczymy potencjalną wartość ryzyka do zysku. Ta transakcja ostatecznie mogła dać zysk na poziomie 5R, czyli zysk pięciokrotnie przewyższył podejmowane ryzyko, jeżeli tylko ustawiłeś SL pod knotem tego pin bara, a wszedłeś tuż nad świecą: to bardzo dobry stosunek ryzyka do zysku.

✕

 

Krok 11: Zarządzanie transakcją po wejściu na rynek.

Zarządzanie transakcją po wejściu, to prawdopodobnie najbardziej problematyczna część tradingu, a dzieje się tak dlatego, że traderzy nadmiernie komplikują ten proces. Bardzo wierzę w siłę podejścia "ustaw i zapomnij" i jest to kluczowy aspekt mojej filozofii tradingu. Ingerowanie w zlecenie po jego otwarciu i zgadywanie setupów jest tym, co robią amatorzy. Profesjonaliści wchodzą tylko w takie pozycje, na które na 100% mogą postawić swoje ciężko zarobione pieniądze. Również bardzo rzadko ingerują w otwarte transakcje. Jeżeli masz plan i postępujesz zgodnie z nim, to nie będzie powodu, aby za często ingerować w zlecenia, które już są na rynku. Osobiście odkryłem, że pozwolenie rynkowi na to, by wykonał swoją robotę, to zwykle najbardziej opłacalna technika.

 

Czytaj również: Przewodnik po tradingu dla leniwych. Pozwól rynkowi zrobić swoje!

 

Na wykresie NZD/USD po wystąpieniu pin bara widzimy, że można było bez problemu uzyskać zysk dwa razy większy niż podejmowane ryzyko. Prawie zawsze szukam transakcji, które mogą dać mi 2R zysku. Nawet gdy czasami zdarza się, że rynek cofa się po dłuższym ruchu w jedną stronę, to i tak zwykle mam 2R. Jednak na rynku z silnym trendem, takim jak na przykładzie niżej, jest duże prawdopodobieństwo, że będziesz mieć nawet więcej niż 2R. Na przykładzie niżej transakcja przyniosła zysk w postaci 5R:

✕

 [Uzyskanie zysku na poziomie 2R jest najlepszą opcją, jednak w silnym trendzie, takim jak ten, często możemy zarobić jeszcze więcej...]

 

Dostaję wiele maili dotyczących sposobów zamykania transakcji. Prawda jest taka, że niemal zawsze ustawiam parametry transakcji, a potem o niej zapominam; w rzadkich przypadkach ingeruję w zlecenie zamykając je ręcznie, zanim uruchomi się mój SL albo oddalam poziom TP. Zwykle albo transakcja zamknie się na SL, albo na TP. Po dłuższym czasie, ta strategia będzie działała na Twoją korzyść, ponieważ nie grasz w sposób emocjonalny. Wielu traderów, którzy zmieniają ustawienia transakcji, w rzeczywistości próbują "kontrolować" rynek albo zmusić go do posłuszeństwa.

Wyjdziesz na tym lepiej, jeśli będziesz zawierał transakcje oparte na setupach PA o wysokim prawdopodobieństwie zysku, a potem pozwolisz, by "rynek zrobił swoje". Z biegiem czasu będziesz w tym coraz lepszy, choć nie dokona się to magicznie z dnia na dzień. To wymaga solidnego zrozumienia strategii PA oraz dynamiki rynku, a także spędzenia odpowiednio długiego czasu na praktyce, by rozwijać swoje umiejętności. Sztuką jest umiejętność "wyczucia" rynku i handlowania na czystym wykresie, która przyniesie Ci wiele korzyści.

 

Krok 12: Samokontrola po zakończeniu transakcji.

Przejdźmy do ostatniego kroku w cyklu dotyczącym tego, jak stać się profesjonalnym traderem, prawdopodobnie będzie to krok najważniejszy:

Pewnie wielu z was ma transakcje zakończone powodzeniem i zarabia na rynku. Ale co robicie po zakończeniu transakcji? Uczciwa odpowiedź na to pytanie jest tym, co określa profesjonalistów. Twoje podejście zaraz po zakończeniu transakcji jest najbardziej zwodnicze, ponieważ w przypadku sukcesu czujesz euforię, a gdy przegrałeś, jesteś zły i sfrustrowany. Zakładam, że nie powinieneś odczuwać zbyt silnych emocji, jeżeli prawidłowo określasz ryzyko, ale mimo tego normalne jest, że odczuwasz jakieś emocje, skoro ryzykujesz swoje ciężko zarobione pieniądze.

 Obojętnie czy wygrywasz czy przegrywasz, jesteś najbardziej narażony na podejmowanie emocjonalnych decyzji zaraz po zakończeniu transakcji. Nie ma jednej cudownej metody, by można było tego uniknąć, ale jeśli zastosujesz kilka poniższych rad, będziesz mniej skłonny do popełniania błędów spowodowanych emocjami:

• Jeżeli poprzedni trade zakończył się porażką, pamiętaj, że wskakiwanie na rynek z powrotem, by "odzyskać" stracone pieniądze to decyzja podjęta pod wpływem emocji, a nie oparta na logicznych powodach. Nie wchodź na rynek od razu, chyba że pojawił się dobry sygnał PA spełniający kryteria Twojego planu.
• Jeżeli transakcja przyniosła zysk, pamiętaj, że nie ma "idealnych" traderów, którzy nigdy się nie mylą. Początkujący mają tendencję do nabierania nadmiernej pewności siebie po pojedynczym sukcesie albo po ich serii i zamiast postępować jak snajper, zaczynają "strzelać do wszystkiego, co się rusza".
• Pamiętaj, że Twój sukces w tradingu nie jest definiowany wyłącznie przez ostatnią transakcję, ale przez ich dłuższą serię. Jeżeli postępujesz pod wpływem emocji i reagujesz defensywnie, to oznacza, że uzależniasz swój sukces od jednego zlecenia, a to błąd. Musisz nauczyć się traktować porażki jako nieodłączną część tego biznesu, jakim jest gra na rynku Forex.
• Będzie Ci łatwiej zaakceptować nieuchronne straty, jeśli będziesz podejmował ryzyko, które naprawdę możesz ponieść. Jeżeli zaczniesz wykorzystywać kwoty, które potrzebujesz na inne wydatki, albo będziesz ryzykować za dużo, to wystawisz się na bardzo duże ryzyko. Wchodząc na rynek, będziesz chciał się "zemścić" za własne porażki.
• Prawdopodobnie najlepszym sposobem samokontroli jest robienie sobie wolnego od rynku. Bardzo rzadko zdarza się, że od razu po zakończeniu transakcji nadarza się kolejna dobra okazja. Zwykle warto zrobić sobie przerwę od wykresów na jedną dobę po każdej transakcji – niezależnie od jej wyniku. Takie postępowanie da Ci czas, by emocje mogły opaść po ostatniej transakcji.

 

Czytaj również: Handluj jak snajper, a nie jak operator karabinu maszynowego!

 

Co dalej?

Moja seria o tym, jak stać się profesjonalnym traderem, właśnie dobiega końca, więc powinieneś już rozumieć, na czym właściwie polega profesjonalizm. Nie znaczy to, że staniesz się pro-traderem wyłącznie czytając tę serię poradników. Stawanie się profesjonalistą jest efektem miesięcy, a nawet lat zdyscyplinowanego tradingu i wykonywania małych kroków prowadzących do ostatecznego celu, jakim jest profesjonalizm.

Na początek powinieneś zacząć stosować we własnym handlu wszystkie zalecenia, które podałem w tej serii i każdy miesiąc zamykać z zyskiem, choćby niewielkim. Jeżeli każdego miesiąca systematycznie zarabiasz, stosujesz odpowiednie zarządzanie ryzykiem oraz grasz jak snajper... jesteś profesjonalnym traderem! Jednak nie musisz być od razu profesjonalistą, by móc zarabiać. Stawanie się pro-traderem to długoterminowy cel, który będzie możliwy do osiągnięcia, jeżeli konsekwentnie zachowasz dyscyplinę przez wystarczająco długi czas.

Każdy trader jest inny i każdy będzie potrzebował mniej lub więcej czasu, by zostać pro-traderem. Ale mogę obiecać Ci, że jeśli opanujesz strategię dającą duże szanse na zysk i połączysz to z realistycznym nastawieniem i dyscypliną, będziesz na dobrej drodze do profesjonalizmu.

 

Czytaj wszystkie artykuły ze Strefy Niala Fullera!

 

Tłumaczenie: Karina Socha

Korekta: Dariusz Dziduch