Mimo, że tak bliski geograficznie, to wyjątkowo egzotyczny. I gdyby tak zapytać inwestorów i traderów nawet z wieloletnim stażem na rynku czym jest PX, to niewielu wiedziałoby, że chodzi o indeks giełdy w Pradze.
Co to jest PX50 Index?
Zaczynamy kolejny odcinek naszej serii edukacyjnej CFD od A do Z, którego partnerem jest Dom Maklerski X-Trade Brokers. To już ostatni odcinek w tym roku, który będzie poświęcony jednemu z najmniej oczywistych i niemal nieznanych indeksów giełdowych w Europie, na który możemy uzyskać lewarowaną ekspozycję z możliwością zajęcia zarówno długiej, jak i krótkiej pozycji. Mowa o najważniejszym indeksie giełdowym naszych południowych sąsiadów - PX Index. Początkowo skupiał on pięćdziesiąt największych pod względem kapitalizacji i najbardziej płynnych spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Pradze i jest uznawany za benchmark czeskiego rynku kapitałowego.
Giełda w Pradze sięga swoją historią XIX w. (powstała w 1871 r.), natomiast w obecnej formie działa nieprzerwanie od 1993 r., wznowiona po tym jak została zamknięta w 1948 r. Obecnie czeska giełda jest zarządzana przez operatora Giełdy w Wiedniu, o której wspominałem w poprzednim odcinku. Czeski parkiet jest jeszcze mniejszy niż austriacka giełda - obecnie w ramach głównego rynku jest notowanych zaledwie 16 spółek, a na tzw. rynku startowym 9 spółek akcyjnych.
Index PX (od Prague Exchange) istnieje od kwietnia 1994 r. i jest zaledwie tydzień młodszy od warszawskiego indeksu blue-chipów: WIG20. Bazowa wartość indeksu PX50 wynosiła 1000 pkt. Historyczny szczyt notowań - podobnie jak w przypadku wielu indeksów giełdowych europejskich gospodarek rozwijających się - miał miejsce tuż przed wybuchem kryzysu finansowego w 2007 r., ATH wynosi ponad 1900 pkt. Od ostatniego kwartału 2020 r. PX znajduje się w mocnym trendzie wzrostowym, bez trudu przebijając lokalny wierzchołek sprzed wybuchu pandemii.
Jakie spółki wchodzą w skład indeksu PX?
Jak już wcześniej wspomniałem, w skład indeksu PX wchodzą najbardziej płynne i największe spółki z Giełdy w Pradze. Obecnie jest ich zaledwie jedenaście, co sprawia że czeski indeks jest jednym z najwęższych benchmarków giełdowych w Europie.
- CEZ - czeski koncern energetyczny, posiada elektrownie jądrowe, wodne, węglowe i wiatrowe, notowany również na GPW (21,44%)
- Erste Group Bank - bank komercyjny, notowany również w Wiedniu (20,2%)
- Avast - producent oprogramowania antywirusowego (19,15%)
- Komercni Banka (18,2%)
- Moneta Money Bank (8,72%)
- Vienna Insurance Group (6,23%)
- Philip Morris CR - producent papierosów, wyrobów tytoniowych (2,4%)
- 02 CR - telekom (2,08%)
Ponad 44% portfela indeksowego PX to branża finansowa, jest więc on wyjątkowo wrażliwy na decyzje czeskiego banku Centralnego, a niemal 22% to energetyka (a konkretnie spółka CEZ)
Kontrakty terminowe futures i CFD na PX50. Specyfikacja
Teraz czas na to, co spekulantów interesuje najbardziej, czyli jak uzyskać lewarowaną ekspozycję na czeski indeks, z możliwością rozgrywania zarówno wzrostów, jak i spadków. I to jest pierwsza tego typu sytuacja, w której nie jestem w stanie odnieść się na samym początku do instrumentów pochodnych notowanych na regulowanym rynku, z jednego prostego powodu. Na żadnej giełdzie nie znajdziemy kontraktów terminowych, ani opcji, których instrumentem bazowym byłby indeks giełdowy w Pradze. Nie jestem więc w stanie zestawić ze sobą kontraktów terminowych i różnicowych, bo tych pierwszych po prostu nie ma na rynku. Powodem tego jest najprawdopodobniej fakt, że czeski indeks jest bardzo wąski i mało popularny, więc po prostu nie było zainteresowania wprowadzeniem do obrotu instrumentów pochodnych na PX.
Na ratunek przychodzą jednak kontrakty różnicowe, które są w stanie dać nam zarówno dźwignię, jak i możliwość handlu w obie strony na czeskim indeksie PX. Sam instrument bazowy nie jest zbyt płynny i popularny, dlatego trudno dziwić się temu, że kontrakty różnicowe na PX znajdziemy w zasadzie wyłącznie na platformie xStation 5 od X-Trade Brokers pod symbolem CZKCash.
Maksymalny poziom dźwigni finansowej wynosi 10:1, czyli minimalny depozyt zabezpieczający to 10%. Mnożnik kontraktu to aż 100 USD, czyli przy cenie 1425 pkt. jeden lot ma wartość nominalną 142 500 USD, czyli prawie 579 200 PLN. Oczywiście, kontrakty różnicowe dają nam sporą elastyczność w kwestii zarządzania wielkością pozycji, dlatego też możemy otworzyć transakcję o wolumenie ułamka lota, aż do 1/100, czyli 1 mikro lota. I właśnie taką przykładową pozycję o wartości jednej setnej lota otworzymy (przy kursie 1425 pkt.) już z depozytem zabezpieczającym niecałych 580 PLN (wliczając w to prowizje transakcyjne)
Co wybrać? Kontrakty CFD czy futures na czeski indeks?
Tradycyjnie już na samym końcu każdego odcinka poświęconego derywatom na indeksy zastanawiam się co będzie lepsze - czy kontrakty terminowe czy może różnicowe na dany instrument bazowy. W przypadku indeksu PX nie mamy takiego dylematu, bo do dyspozycji mamy tylko CFD i to u nielicznych brokerów. Nie zmienia to jednak faktu, że musimy pamiętać o ryzyku niskiej płynności i wysokich spreadów w przypadku takiego instrumentu. Oprócz tego, przy pozycjach nie-intradayowych musimy brać pod uwagę dodatkowe koszty związane z ujemnymi punktami swapowymi.
